نخست وزیر اسرائیل در شرایطی به آمریکا سفر کرد که طرفین در خصوص روابط دوجانبه تبلیغات زیادی انجام میدهند. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در دیدار با نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل تاکید کرد: «تعهد آمریکا به حفظ و تامین امنیت اسرائیل غیرقابل تغییر است.» نخست وزیر اسرائیل نیز در این دیدار ضمن با اهمیت خواندن راهبرد بهبود روابط تلآویو و واشنگتن برای کابینه جدید تل آویو گفت: «اسرائیل متحدی قابل اعتمادتر از آمریکا ندارد.»
این اظهارنظرها در خصوص روابط دوجانبه و به خصوص تعهد آمریکا به تامین امنیت اسرائیل، نادرست نیست، اما موارد اختلاف زیادی نیز میان واشنگتن و تلآویو وجود دارد. این اختلافها از زمان ورود بایدن به کاخ سفید آشکار شده و رئیس جمهور آمریکا بر خلاف روسای جمهور قبلی این کشور پس از گذشت مدتی با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر وقت اسرائیل گفتگو کرد.
در دیدار بنت و بلینکن نیز موارد اختلاف میان طرفین علنی شد.
اختلاف نظر درباره منازعه فلسطین
یکی از موارد اختلاف، راهکار تشکیل دو دولتی در منازعه فلسطین- اسرائیل است. نفتالی بنت پیش از سفر به واشنگتن گفت تا زمانی که در سمت نخستوزیری حضور دارد اجازه تشکیل دولت مستقل فلسطینی را نمیدهد. این در حالی است که وزیر خارجه آمریکا در دیدار با بنت با یادآوری اهمیت روابط با فلسطینیها، بار دیگر راهکار تشکیل دو دولت اسرائیلی و فلسطینی را الگوی مطلوب دولت آقای بایدن برای حصول صلح در منطقه دانست.
اختلاف نظر درباره توافق هستهای ایران
موضوع دیگر اختلافی میان طرفین، توافق هستهای ایران است. مقامات اسرائیل بارها اعلام کردند با بازگشت آمریکا به توافق هستهای با ایران مخالف هستند. بنت پیش از سفر به ایالات متحده گفته بود که در جریان نخستین سفر خود به واشنگتن طرح جدیدی را برای مقابله با ایران به رئیس جمهوری آمریکا پیشنهاد خواهد کرد. مطابق گمانهزنی رسانهها این طرح بر این محور اصلی متکی است که با پیشبردهای اخیری که در برنامه هستهای ایران رخ داده، دیگر احیای برجام ضامن رفع نگرانیهای جهانی در مورد فرجام این برنامه نخواهد بود. لذا لزوم حصول توافقی دیگر همزمان با تشکیل اتحادی منطقهای و بینالمللی برای افزایش فشار بر ایران و محدود کردن فعالیتهای منطقهای این کشور ضروری است. با این حال، اگرچه دولت آمریکا تاکنون به این توافق بازنگشته، اما تاکنون 6 دور مذاکره برای بازگشت آمریکا به برجام برگزار شده است و مقامات آمریکایی آمادگی خود را برای هفتمین دور مذاکره اعلام کردند.
تردیدهای جدی درباره قدرت آمریکا در اراضی اشغالی
نکته دیگر این است که در اراضی اشغالی، در خصوص قدرت آمریکا تردیدهای جدی به وجود آمده و حتی اخیراً شماری از نظامیان اسرائیلی خواستار کاهش وابستگی به آمریکا شده و اعلام کردند تسلط طالبان بر افغانستان نشان داد رویکرد آمریکا به غرب آسیا با شکست مواجه شده است. وبگاه اسرائیلی «عاروتص شوع» نوشت تعدادی از فرماندهان و ژنرالهای امنیتی رژیم صهیونیستی در نامهای سرگشاده به نخستوزیر این رژیم هشدار دادند که با توجه به ماجرای افغانستان و تسلط طالبان بر حکومت، روی وابستگی اسرائیل به هژمونی و قدرت آمریکا در جهان تجدید نظر کند. نگارندگان این نامه اذعان کردند: «آمریکا دیگر آن هژمونی که ۳۰ سال پیش داشت را ندارد، روسیه و ایران اکنون قدرت غالب منطقه هستند».
به طور خلاصه باید گفت؛ اگرچه دولت آمریکا به حمایت از اسرائیل متعهد است و لابی صهیونیسم نیز در ساختار قدرت آمریکا نفوذ زیادی دارد، اما به نظر میرسد در روابط دوجانبه تل آویو و واشنگتن، «اختلاف بیش از اشتراک» سایه افکنده است.// 114
نویسنده: سید رضی عمادی