گزارش موسسه سیپری درباره عربستان سعودی را می‌توان به دو قسمت تقسیم کرد.
بخش اول این است که مطابق گزارش موسسه سیپری بین سال‌های 2016 تا 2020، بزرگترین رشد واردات سلاح در جهان به منطقه غرب آسیا اختصاص دارد. عربستان سعودی نیز با رشد 61 درصدی در مقایسه با سال‌های 2011 تا 2015 بیشترین واردات سلاح را به خود اختصاص داد.
بخش دوم این است که آمریکا بزرگترین صادرکننده سلاح در جهان طی مدت 2016 تا 2020 بود. تقریباً نیمی (حدود 47 درصد) از صادرات سلاح ساخت آمریکا به غرب آسیا انجام شد که عربستان سعودی به تنهایی 24 درصد این واردات را انجام داد. همچنین 79 درصد سلاح‌های خریداری شده عربستان سعودی از آمریکا بود. این موضوع بیش از همه ماهیت رابطه آمریکا با عربستان سعودی را نشان می‌دهد.
علاوه بر این، نظامی‌گری عربستان سعودی بخش سوم نیز دارد که در گزارش موسسه سیپری نیامده است. مخارج نظامی عربستان از سال 2016 تا 2020 بیش از 273 میلیارد دلار بوده است و این هزینه‌ها 20.9 درصد از کل هزینه‌های دولت این کشور را شامل شده است.
با توجه به این آمارها می‌توان گفت مخارج نظامی بخش مهمی از هزینه‌های دولت سعودی را تشکیل می‌دهد. اکنون سوال این است که چرا عربستان سعودی بالاترین مخارج نظامی را در میان کشورهای در حال توسعه به خود اختصاص داده است؟
نخستین دلیل در این خصوص این است که عربستان سعودی وارد جنگ علیه یمن شده است. در همین راستا، خبرگزاری آناتولی اعلام کرد بررسی آمار بودجه عربستان نشان می‌دهد با توجه به ورود این کشور به جنگ علیه یمن، مخارج نظامی در بودجه‌های عربستان سعودی طی پنج سال گذشته از میزان مخارج آن در بخش‌های آموزش و بهداشت فراتر رفته است.
به عبارت دیگر، جنگ علیه یمن به عاملی برای افزایش مخارج نظامی عربستان تبدیل شد. برداشت آل سعود این است که ممانعت از تغییر موازنه قدرت در منطقه غرب آسیا را می‌تواند با جنگ و مداخله اجرایی کند، در حالی که جنگ و مداخله به عامل اصلی برای افزایش هزینه‌های این کشور و همچنین کسری بودجه آن و مشکلات اقتصادی مردم عربستان شده است.
دومین دلیل این است که خاندان آل سعود بقای خود در قدرت را وابسته به حمایت خارجی می‌داند. این وابستگی به حدی است که اکنون با فشارهای خارجی علیه محمد بن سلمان در پرونده قتل جمال خاشقچی، رسیدن وی به کرسی پادشاهی عربستان به خطر افتاده است.
با توجه به این وابستگی، آل سعود مجبور است بخش مهمی از درآمدهای خود را به خرید سلاح از قدرت‌های غربی اختصاص دهد. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا بارها با اهانت به آل سعود در این خصوص اعلام کرد اگر آمریکا به حمایت خود از عربستان پایان دهد، این کشور با چالش‌های امنیتی مواجه خواهد شد. میزان بالای واردات سلاح عربستان از آمریکا که مطابق گزارش سیپری 79 درصد واردات سلاح خود را از آمریکا انجام می‌دهد بیش از همه گویای هزینه‌ای است که ریاض برای خرید امنیت از آمریکا انجام می‌دهد. خرید این میزان سلاح در حالی است که آل سعود با تهدید خارجی مواجه نیست بلکه سیاست‌های جنگ‌طلبانه آن عامل تهدیدها علیه عربستان است.
نکته پایانی اینکه؛ در حالی که واردات سلاح توسط عربستان در بازه زمانی 2016 تا 2020 حدود 61 درصد در مقایسه با سال‌های 2011 تا 2015 افزایش داشته است، میزان واردات سلاح امارات در این مدت، 37 درصد کاهش داشته است. امارات مهم‌ترین شریک عربستان سعودی در جنگ علیه یمن است.
نویسنده: سید رضی عمادی
112
بیشتر بخوانید:
آمریکا و عربستان، بزرگترین صادر کننده و وارد کننده سلاح در جهان
