مهمترین هدف خاص بریتانیا در سفر جانسون به عمان و عربستان دستیابی به منابع اقتصادی به خصوص از کانال عربستان سعودی است. با توجه به اینکه بریتانیا از اتحادیه اروپا خارج خواهد شد، دولت بریتانیا درصدد است منافع اقتصادی که با «برگزیت» از دست می دهد را از دلارهای نظام های پادشاهی خلیج فارس تامین کند. این احتمال وجود دارد که در سفر جانسون به ریاض، طرفین درباره خرید سلاح های جدید توسط عربستان به توافق برسند تا بریتانیا از دولت آمریکا در فروش سلاح به عربستان عقب نماند.
«صباح زنگنه»، کارشناس خاورمیانه با تاکید بر اینکه خروج انگلستان از اتحادیه اروپا، یک بحران اقتصادی خواهد بود، معتقد است که تلاش بریتانیا برای حضور مجدد در خاورمیانه و منطقه خلیج فارس برخی از کسری بودجه را در انگلستان تامین می کند و از این رو بسیار اهمیت دارد.
مسایل منطقه ای نیز دیگر دستور کاری است که بوریس جانسون در سفر به عمان و عربستان پیگیری می کند. به نظر می رسد بحران یمن مهمترین موضوعی است که جانسون در این سفر پیگیری می کند. علت اصلی سفر جانسون به عمان نیز موضوع یمن است. جانسون دسامبر 2017 نیز پیش از سفر به تهران به مسقط سفر و با مقامات این کشور دیدار کرده بود. این دومین سفر بوریس جانسون به عمان طی کمتر از دو ماه است.
دولت بریتانیا که جمهوری اسلامی ایران را از بازیگران تاثیرگذار در بحران یمن می داند، از کانال عمان که روابط حسنه ای با جمهوری اسلامی ایران دارد، درصدد انتقال پیامی در خصوص این بحران است. در عین حال، وزیر خارجه بریتانیا با سفر به ریاض نیز به طور مستقیم با مقامات سعودی درباره بحران یمن و کاستن از این بحران گفتگو خواهد کرد.
نکته مهم این است که سفر وزیر خارجه بریتانیا دو روز بعد از تعیین «مارتین گریفیتس»، انگلیسی به عنوان نماینده سازمان ملل در امور یمن صورت گرفته است. این موضوع نیز موضوع یمن را در سفر جانسون به عمان و عربستان برجسته می سازد.
گفتگو درباره تنش درون عربی (تنش میان عربستان، امارات، بحرین و مصر با قطر) نیز هدف دیگری است که بوریس جانسون در سفر به عمان و عربستان پیگیری می کند. هر یک از این کشورها جایگاه خاصی نزد بریتانیا دارند. برای مثال، دولت بریتانیا اواخر سال 2016 پس از 40 سال بار دیگر در بحرین پایگاه دریایی ایجاد کرد.
اگرچه بریتانیا تا کنون تلاش جدی برای کاستن از این تنش درون عربی انجام نداد، اما این موضوع در سفر اخیر توسط جانسون پیگیری می شود و البته به نظر نمی رسد منجر به کاهش این تنش شود.
برجام و مسایل مربوط به ایران نیز موضوع دیگری است که بوریس جانسون در دیدار با مقامات عمانی و عربستانی درباره آن رایزنی کرد. اگرچه دولت بریتانیا بر لزوم حفظ برجام تاکید دارد، اما برای جلب رضایت عربستان و متحدان عربی خود بر آنچه که مدعی هستند نقش بی ثبات کننده ایران در منطقه است، و همچنین بر لزوم گفتگو درباره مسایل موشکی ایران تاکید خواهد کرد.118/112
نویسنده: سیدرضی عمادی
