سیدرضا میرطاهر- قطعنامه پیشنهادی آمریکا در شورای امنیت برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران رأی نیاورد. قطعنامه آمریکا با ۱۱ رأی ممتنع، ۲ رأی موافق و ۲ رأی مخالف به تصویب نرسید.
آمریکا و جمهوری دومینیکن به این قطعنامه رأی مثبت دادند، چین و روسیه به آن رأی مخالف و بقیه اعضا رأی ممتنع دادند. (به این ترتیب، تحریم‌های تسلیحاتی ایران در 18 اکتبر سال جاری 2020 بر اساس توافق هسته ای (برجام) و قطعنامه 2231 شورای امنیت منقضی می‌شوند.)
این امر واکنش خشمگینانه مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا را به همراه داشت.
پمپئو در بیانیه ای تصریح کرد: «شورای امنیت سازمان ملل متحد، مسئولیت حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را به عهده دارد. این شورا، امروز در حفظ این مأموریت بنیادی شکست خورد. شورای امنیت قطعنامه‌ای معقول برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ۱۳ ساله علیه ایران را رد کرد ... قصور شورای امنیت در اقدام قاطع برای دفاع از صلح و امنیت بین‌المللی قابل توجیه نیست.»
خشم وزیر امور خارجه آمریکا از پاسخ منفی شورای امنیت به خواسته غیرقانونی واشنگتن که بار دیگر انزوا و عدم مقبولیت آمریکا در سطح بین المللی و حتی نزد شرکای اروپایی آن را نشان داد در عین حال نشانگر رویکرد خود محورانه آمریکا در قبال نهادهای بین المللی از جمله شورای امنیت است.
از دیدگاه واشنگتن هرگاه این نهادها در راستای خواسته ها و اهداف آمریکا گام بردارند آن گاه کارکرد درست و حقیقی خود را به نمایش گذاشته اند اما اگر برخلاف خواسته و میل واشنگتن عمل کنند آن گاه مقامات آمریکایی لب به شکوه گشوده و این نهادها را متهم به خروج از حیطه وظایف خود می کنند.
در واقع یکی از مهم ترین خصوصیات دولت ترامپ انتقاد از این نهادها و حتی خروج از سازمان ها ونهادهایی بوده که بر خلاف منافع آمریکا و متحدان آن قدم برداشته اند.
مساله دیگری که نتیجه رای شورای امنیت به قطعنامه پیشنهادی آمریکا نشان داد، این بود که حتی متحدان وشرکای واشنگتن نیز ادعاهای دولت ترامپ درباره لزوم تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران را قبول نداشته و تن دادن به خواسته آمریکا را به مثابه پایان توافق هسته ای برجام می دانند.
آلمان، فرانسه و بریتانیا سه کشور اروپایی عضو گروه 1+4 که دو کشور آن یعنی بریتانیا و فرانسه از اعضای دائمی شورای امنیت هستند، ضمن ابراز نگرانی در درباره به اصطلاح رفتارهای بی ثبات کننده و نیز پیامدهای لغو تحریم تسلیحاتی ایران، اما به روشنی بر پایبندی به برجام و مفاد آن از جمله لغو تحریم تسلیحاتی ایران تاکید کردند.
در عین حال این سه کشور در بیانیه های خود اذعان کردند که قطعنامه پیشنهادی آمریکا قادر به جلب حمایت اعضای شورای امنیت نبوده است.
در بیانیه هیأت نمایندگی فرانسه چنین آمده است: "فرانسه به پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی رأی ممتنع داد زیرا این قطعنامه محتوی پاسخ مناسب به چالش‌های ناشی از انقضای این تحریم‌ها نبود؛ ضمن آنکه این قطعنامه بنا به این دلیل که قادر به جلب حمایت اعضای شورا نیست و فاقد مبانی لازم برای رسیدن به اجماع درباره آن است احتمالاً قادر به پیشبرد امنیت و ثبات در منطقه نیز نخواهد بود."
از سوی دیگر همان گونه که قبلا هم پیش بینی می شد روسیه و چین به عنوان دو قدرت بین المللی مخالف هژمونی و یکجانبه گرایی آمریکا، به قطعنامه پیشنهادی واشنگتن رای منفی دادند.
این مساله نشان می دهد که جریانی قدرتمند در نظام بین المللی شکل گرفته که بشدت با رفتارهای غیرمنطقی و غیرقانونی آمریکا مخالف بوده و در برابر آن ایستادگی می کند.
اکنون آمریکا که از برخورد شورای امنیت با قطعنامه پیشنهادی خود مستاصل شده بدنبال اجرای دیگر سناریوها برای تحقق خواسته خود است.
مایک پمپئو، رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا تصریح کرد: "هر کاری را که در چارچوب ابزار‌های دیپلماتیک خود بتوانیم، انجام خواهیم داد تا اطمینان حاصل کنیم که تحریم‌های تسلیحاتی ایران منقضی نشود. این سناریو، تلاش برای اجرایی کردن تهدید واشنگتن درباره اجرایی کردن مکانیسم ماشه یعنی بازگشت خود کار تحریم های سازمان ملل علیه ایران است. "
با این حال جز آمریکا هیچ کشور دیگری اعم از شرکا یا رقبای آمریکا در شورای امنیت استدلاهای واشنگتن درباره حق استفاده از مکانیسم ماشه توسط آمریکا را با توجه به خروج آمریکا از برجام در 8 مه 2018 قبول ندارد.
ایران نیز درباره اقدام آمریکا برای استفاده از مکانیسم ماشه برای احیای تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران هشدار داده است.
مجید تخت روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل متحد در بیانیه ای هشدار داد:
«تحمیل هرگونه تحریم یا محدودیت از سوی شورای امنیت بر ایران با پاسخ سخت ایران مواجه خواهد شد و در این خصوص گزینه‌های ما محدود نیست و آمریکا و هر موجودیت دیگری که احتمالاً به آن کمک کند یا به رفتار غیرقانونی آن تن در دهد، مسئولیت کامل اقدامات خود را بر عهده خواهد داشت.»
بیشتر بخوانید:
تخت‌روانچی: شورای امنیت با قطعنامه جدید آمریکا هم مخالفت می‌کند
جلسه شورای امنیت به تعویق افتاد/ امریکا قطعنامه ضدایرانی خود را تغییر می‌دهد
