تحلیل

ایران پرس: در حالی که فرانسه بسیاری از پایگاه های نظامی خود را در آفریقا از دست داده است اکنون امانوئل مکرون  رئیس جمهور این کشور در سفری بی‌ سر و صدا به آخرین پایگاه عملیاتی این کشور در جیبوتی اذعان کرد: آفریقا در حال تغییر است زیرا افکار عمومی و دولت‌ها در حال تغییر هستند و نقش ما در آفریقا نیز تغییر می‌کند.

مکرون دراین سفر با اشاره به اینکه پایگاه نظامی فرانسه در جیبوتی ممکن است نقش پررنگ‌تری پیدا کند، اعتراف کرد: فرانسه مجبور است منطق گذشته خود برای داشتن پایگاه‌های نظامی متعدد در آفریقا را تغییر دهد. مکرون همچنین از بازتعریف پایگاه نظامی فرانسه در جیبوتی خبر داد و گفت این پایگاه ها باید به عنوان یک نقطه اعمال قدرت برای برخی از ماموریت‌های فرانسه در آفریقا عمل کند.

سفر مکرون به جیبوتی در حالی انجام شده که طی سال های اخیر فرانسه پایگاه های متعدد خود در کشورهای مختلف آفریقا به ویژه در منطقه ساحل و غرب آفریقا را از دست داده است. در واقع کشورهای مختلف آفریقا چون مالی،بورکینافاسو،نیجر و به تازگی چاد از جمله کشورهای آفریقایی هستند که پایگاه های نظامی فرانسه را تعطیل و نیروهای این کشور را از خاک خود اخراج کرده اند.

اخراج نیروهای فرانسه از کشورهای مختلف آفریقا درحالی اتفاق می افتد که کشورهای مختلف این قاره سالها تحت سیطره و اشغال فرانسه بوده است. در واقع جنایت های فرانسه در زمان اشغال الجزایر و استعمار و کشتار الجزایری ها،دخالت این کشور در قتل عام  مردم رواندا و کامرون هرگزاز حافظه تاریخی مردم آفریقا پاک نمی شود .

به رغم اینکه پاریس طی دهه های گذشته همزمان با بیداری ملت آفریقا در بسیاری از کشورهای این قاره مجبور شد تا استقلال کشورهای مستعمره چون الجزایر را به رسمیت بشناسد اما هرگز آفریقا را ترک نکرد به طوری که علیرغم  همه مبارزه ساکنان افریقا با استعمار فرانسه طی دهه های اخیر نیز پاریس به بهانه های مختلفی چون برقراری امنیت،مبارزه با تروریسم،کمک به بهبود شرایط اقتصادی در قالب اسعمار نو در کشورهای مختلف این قاره حضور داشته است.

در واقع قاره آفریقا برای فرانسه در ابعاد مختلف اقتصادی و نظامی دارای اهمیت ویژه ای است . برای مثال، در بعد اقتصادی، تا قبل از سال 2020  شرکت‌های فرانسوی تقریبا انحصار تولیدات حاصل از منابع معدنی در مستعمره‌های سابق فرانسه مانند نیجر یا مالی را در اختیار داشتند به طوری که بخش بزرگی از نیاز اورانیوم فرانسه برای سوخت نیروگاه های هسته ای این کشور از کشورهایی چون نیجر تامین شده است.

 در بخش نظامی نیز نیروهای فرانسوی همواره در کشورهای مختلف آفریقا حضور داشته و در بسیاری موارد فرماندهی نظامی را برعهده داشتند. دراین زمینه می توان به حضور نظامیان فرانسه در کشورهایی چون مالی و نیجر و ساحل عاج و چاد به بهانه کمک به برقراری امنیت و آرامش و مبارزه با تروریسم طی 10 سا ل اخیر اشاره کرد به طوری که در بسیاری از این کشورها، فرانسه رسما  پایگاه های نظامی داشت.

اگرچه در دهه اخیر  فرانسه در قالب استعمار جدید، استعماری که تلاش داشت به صورت غیر مستقیم در کشورهای مختلف آفریقا در قالب اهدای کمک های مالی، اجرای طرح های اقتصادی و تجاری، اختصاص وام، ساخت کارخانه و ساخت پایگاه نظامی حضور داشته باشد اما خوی استعماری و جنایات این کشور از نظر افکار عمومی آفریقا دور نماند به طوری که طی چند سال اخیر بسیاری از کشورهای آفریقا رسما خواهان پایان نظامی گری فرانسه در خاکشان شدند و نیروهای نظامی پاریس را اخراج کردند. مالی، بورکینافاسو و نیجر ،چاد از جمله کشورهایی هستند که رسما نظامیان فرانسه را از خاک خود بیرون کرده و زمام امور  را خود به دست گرفته اند. موضوعی که برای سران فرانسه و حتی اروپا قابل پذیرش نبود با این حال روند اجرایی کار از سوی مقامات کشورهای مختلف آفریقا موضوع را برای آنها جور دیگری رقم زد به طوری که چندی پیش «کاترین کولونا»وزیر خارجه سابق فرانسه رسما اذعان کرد که  دوران استعمارگری این کشور در آفریقا به سر آمده و موج مردمی ضد فرانسوی در آفریقا به راه افتاده است.

در واقع کشورهای مختلف آفریقایی طی سال های اخیر تغییرات سیاسی بسیاری را تجربه کرده اند و مردم کشورهای مختلف آفریقا رسما خروج بیگانگان را از خاک خود خواستار شدند به طوری که با سلسله کودتاهایی که در مالی، نیجر ،چاد و بورکینافاسو  و برخی دیگر از کشورها اتفاق افتاد مردم با حمایت از کودتاگران رسما از سیاست اخراج نظامیان فرانسه از کشور خود حمایت کردند.موضوعی که  در واقع اعلام پایان یافتن استعمارنوین فرانسه در قاره سیاه و آغاز دوره جدیدی از حیات سیاسی و اقتصادی مستقل  در کشورهای مختلف آفریقا را به نمایش گذاشت. در چنین شرایطی اکنون  رییس جمهوری فرانسه برای دیدار سنتی شب کریسمس با نیروهای نظامی فرانسوی در خارج از این کشور، گزینه‌ دیگری جز سفر به جیبوتی نداشت.

در واقع  به نظر می رسد روند استقلال طلبی در کشورهای آفریقا همچون دومینویی که پایان آن خروج نظامیان بیگانه از کشورهای این قاره و به رسمیت شناختن استقلال و خواست آنهاست همچنان ادامه دارد،همان تغییری که مکرون پوشیده از آن سخن گفته است.

نویسنده: آتوسا دینیاریان 

112