پس از گذشت حدود یک سال از امضای ایجاد کنسولگری آمریکا در منطقه کردستان عراق، در 6 جولای 2018 (15 تیر 1397) احداث آن به شکل رسمی با حضور نچیروان بارزانی نخست‌وزیر حکومت کردستان عراق و داگلاس سلیمان سفیر آمریکا در عراق آغاز شد. آمریکا کنسولگری خود را خارج از محدوده شهر اربیل با وسعت 20 هکتار (200 هزار متر مربع) در مسیر اربیل - پیرمام تاسیس می‌کند و بر اساس گزارش‌ها اعلام شده این کنسولگری که طرح اولیه ایجاد آن در آگوست 2018 کلید خورده بود، در سال 2022 به اتمام خواهد رسید. هزینه ساخت کنسولگری واشنگتن در اقلیم کردستان حدود 795 میلیون دلار است و حدود 1000 نفر از نیروهای آمریکایی و نیروهای بومی عراقی در ساخت آن فعالیت خواهند داشت.
واشنگتن از فوریه 2007 دفتر دیپلماتیک خود را در اربیل ایجاد کرد، اما از سال 2011 به بعد ارتباطات دیپلماتیک خود را با حکومت اقلیم کردستان به سطح کنسولگری ارتقا داد. اکنون نیز قصد دارد در منطقه خودمختار کردستان عراق، بزرگترین کنسول گری آمریکا را در جهان ایجاد کند. آغاز احداث کنسولگری آمریکا در شمال عراق و آن هم در شرایطی که عراق تازه از شرّ داعش رهایی پیدا کرده و در مرحله ایجاد دولت پس از انتخابات پارلمانی قرار دارد، نمی‌تواند بدون اغراض سیاسی تلقی شود. بنابراین، اکنون این پرسش مطرح می‌شود که هدف اصلی آمریکا از ایجاد کنسولگری در کردستان عراق چیست و این امر چه تاثیری را بر وضعیت کردها برجای خواهد گذاشت؟
تفرقه‌افکنی آمریکا در عراق با هدف ایجاد فشار بر بغداد
اولین و مهم ترین هدف آمریکا از آغاز روند احداث کنسولگری در کردستان عراق، آن هم در وضعیت پس از برگزاری انتخابات پارلمانی 12 می 2018 (22 اردیبهشت 1397) و در شرایطی که رایزنی‌ها برای تشکیل دولت جدید در عراق ادامه دارد؛ تلاش برای ایجاد تفرقه و چنددسته‌گی در داخل عراق برای در دست گرفتن زمام امور در تحولات آتی این کشور است. پس از توافق میان ائتلاف‌های سائرون و فتح، در مقام ائتلاف‌هایی که به ضدیت با واشنگتن شناخته می‌شوند؛ آمریکا خود را بازنده اصلی روند آتی حکمرانی در عراق می‌داند؛ زیرا دولت موردنظر آمریکا به هیچ عنوان در کشور عراق ایجاد نشده است.
بنابراین، در وضعیت کنونی با آغاز احداث کنسولگری در اربیل قصد دارد از کارت فشار استقلال کردها و کمک احتمالی به تجزیه عراق، علیه بغداد بهره بگیرد. بدین صورت که آمریکا تلاش دارد به جناح‌های سیاسی عراقی این امر را گوش زد کند که در صورت عدم در نظر گرفتن ملاحظات واشنگتن، مسیر ایجاد بحران با ابزار کردی در دستور کار دستگاه دیپلماسی این کشور قرار خواهد گرفت. آمریکایی‌ها طی سالیان گذشته نشان داده‌اند که برای اعمال نفوذ و افزایش جایگاه خود در امور دیگر کشورها از راهبرد ایجاد تفرقه و بحران بهره خواهند گرفت. در عراق کنونی نیز واشنگتن همین راهبرد را در سطح کلان اتخاذ کرده و قصد دارد با تنش‌آفرینی میان اربیل و بغداد، جریان‌های سیاسی عراق را وادار به پذیرش خواسته‌های خود کند.
ضرورت پرهیز حکومت کردستان عراق از ماجراجویی
ایجاد بزرگترین کنسولگری آمریکا در جهان با مساحتی بالغ بر 20 هکتار را به هیچ عنوان نمی‌توان صرفا در راستای اهداف دیپلماتیک ارزیابی کرد و از آن به عنوان امری طبیعی سخن به میان آورد. زمانی این موضوع جدی‌تر می‌شود که سابقه نامطلوب آمریکا در به کارگیری سفارت‌خانه و کنسولگری برای جمع آوری اطلاعات و جاسوسی طی سالیان متمادی و در مناطق مختلف جهان، مورد توجه قرار گیرد. در این شرایط اکنون این پرسش برای همگان مطرح می‌شود که تاسیس کنسولگری وسیع در منطقه کردستان عراق که اتفاقا بعد از 16 اکتبر 2017 که کرکوک به طور کامل در اختیار حکومت مرکزی قرار گرفت، بخش عمده‌ای از قدرت سیاسی خود را ازدست داده، با چه اهدافی انجام می‌گیرد؟
واقعیت آن است که در بستر کنونی دلگرمی مقام‌های سیاسی اربیل به سیاست‌های آمریکا نسبت به عراق و منطقه کردستان، بیش از آن که با رویکردی منطقی و عقلانی همراه باشد، برمبنای خوش‌بینی و امید واهی است که طی دهه‌های متمادی کردهای عراق به واشنگتن داشته اند، هر بار آمریکا نشان داده که به کردهای عراق دیدگاهی ابزاری دارد و بعد از آن‌که منافع‌اش تامین شود، به آن‌ها پشت می‌کند. از این رو، کردهای عراق در وضعیت کنونی با نوعی اشتباه محاسباتی مواجه هستند؛ زیرا آمریکایی‌ها از کنسولگری خود به عنوان مکانی برای انجام اهداف شوم و جاسوسی در منطقه بهره خواهند گرفت و این امر مساله ای نیست که قدرت‌های منطقه‌ای در غرب آسیا در قبال آن سکوت اتخاذ کنند و به‌طور حتم در برابر آن واکنش نشان خواهند داد.
واکنش قدرت‌های منطقه‌ای به اقدامات آمریکا در اقلیم کردستان، به‌طور حتم اربیل را به کانون بحران در منطقه تبدیل خواهد کرد و زمینه‌ساز بی ثباتی در حکومت اقلیم خواهد شد. در نتیجه کردهای عراق نیز به دلیل نداشتن پایگاه و توان لازم برای حضور در بازی بزرگان، به‌طور حتم قربانی سیاست‌های آمریکا خواهند شد. از این جهت ضروری است که کردهای عراق ملاحظات امنیتی کشورهای همسایه را در نظر بگیرند و از ماجراجویی با کمک به اقدامات مخرب آمریکا در منطقه پرهیز کنند.
بیشتر بخوانید:
تیلرسون: العبادی را به پذیرش طرح اقلیم کردستان ترغیب کردم
عراق تصمیمات غیرقانونی اقلیم کردستان را نمی پذیرد
