عربستان، امارات، بحرین و مصر از پنجم ژوئن 2017 به دلیل همسو نبودن دوحه با جریان عربی به رهبری ریاض روابط دیپلماتیک خود را با قطر قطع و علاوه بر اعمال تحریم، مرزهای زمینی - دریایی و هوایی شان را به روی این کشور بستند.
سه کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس با هدف تحت فشار قرار دادن دوحه جهت کاهش و قطع روابط با ایران، قطع حمایت از حماس و به خصوص تعطیلی شبکه الجزیره و مصر نیز با هدف اعمال فشار به دوحه برای قطع هرگونه حمایت از اخوان المسلمین روابط خود با دوحه را قطع کردند.
توطئه عربستان و متحدانش برای قطع مناسبات کشورهای عربی با ایران درحالی است که بیشتر این کشورها از جمله قطر در ماههای اخیر بارها تاکید داشته اند که جمهوری اسلامی ایران یک قدرت اسلامی در منطقه محسوب می‌شود و باید از این ظرفیت همه کشورهای منطقه بهره ببرند. تحولات منطقه ای و بین المللی ظرفیت و جایگاه روزافزون دیپلماسی موفق ایران در عرصه جهانی را بیش از پیش نمایان کرده است.
حسن همجواری از اصول مهم سیاست خارجی ایران
جمهوری اسلامی ایران بارها با توجه به اصل احترام متقابل و حُسن همجواری تداوم همکاری سازنده با کشورهای عربی از جمله کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس را از اصول سیاست خارجی خود اعلام کرده است.
در چنین فضایی دیپلماسی منطقی قطر در کنار نگاه مثبت کویت و عمان به داشتن روابط دوستانه با جمهوری اسلامی ایران، نشان از عقلانیت این بازیگران منطقه‌ای دارد که تعاملات سازنده و همگرایی ها را راه حل مشکلات منطقه می‌دانند. این تحولات چشم اندار روشنی را مبنی بر پیروزی قطر در تنش بین عربی نمایان کرده است.
پیروزی قطر در تنش بین عربی
نخستین نشانه این است که قطر تاثیرات روانی و مادی تحریم چهار کشور عربی را پشت سر گذاشت و حتی توانست بی نیازی خود را به این کشورها ثابت کند.
یکی دیگر از نشانه های پیروزی قطر در این تنش، احیای روابط برخی از کشورها با قطر بود. کشورهایی نظیر چاد، سودان و اردن که روابط خود را با دوحه در همسویی با عربستان سعودی و سه کشور دیگر عربی قطع کرده بودند، مجدداً روابط خود را با دوحه آغاز کردند تا سیاست اجماع سازی عربستان علیه قطر با شکست مواجه شود.
احیای روابط قطر با جمهوری اسلامی ایران نیز یکی دیگر از شکست های عربستان سعودی در تنش درون عربی است. قطر در سال 2015 در اقدامی همسو با عربستان، روابط خود را با ایران قطع کرده بود، اما در اوت 2017 بار دیگر سفیر دوحه به تهران بازگشت تا ریاض در رقابت منطقه ای با تهران نیز شاهد شکستی جدی باشد.
سیاستهای اشتباه آل سعود موجبات گرفتاری عربستان و مواجه شدن کشورهای منطقه با بحران های مختلف شده است. این درحالی است که عربستان به رفتارهای سمبلیک و نمایشی و ماجراجویانه و نسنجیده خود اصرار دارد که چنین رفتاری امنیت جمعی در منطقه را به مخاطره افکنده است و این موضوع هشدار قطر را در پی داشته است.
نویسنده: بیژن نجفی
114/116
بیشتر بخوانید:
قدردانی وزیر خارجه قطر از ایران
حمایت کویت از دیپلماسی قطر با ایران/ تحلیل
