تعویق نشست اتحادیه عرب در سایه تشدید اختلافات اعضاء/ تحلیل

 گفته شده تعویق این نشست به دلیل اختلافات بین اعضای اتحادیه عرب بویژه مناقشه کشورهای عربستان، امارات، بحرین و مصر با قطر است. 

عربستان، بحرین، امارات و مصر از 5 ژوئن 2017  با متهم کردن قطر به حمایت از تروریسم روابط خود با این کشور را قطع کردند. قطر بارها با رد این اتهامات اعلام کرده که تحریم کنندگان مدرکی  برای ادعای خود در اختیار ندارند و اساسا"  خود آنها از حامیان تروریسم محسوب می شوند.

رفتارهای انفعالی اتحادیه عرب موجب شده است تا  این اتحادیه همچنان به عنوان تشکلی بی خاصیت در عرصه منطقه ای مطرح باشد. روابط میان کشورهای عربی از ژوئن 2017 به دنبال قطع روابط سیاسی عربستان‌ سعودی، بحرین، امارات و مصر با قطر در معرض بحران جدیدی قرار گرفته است. بحران سازی عربستان در روابطش  با قطر با  مدیریت آمریکا مرحله  جدیدی از دشمنی و بی اعتمادی را میان کشورهای عربی به وجود آورده است. به نظر می رسد ادامه اختلاف میان دوحه و ریاض، به انفجار اوضاع  اتحادیه عرب از داخل منجر شده است .

اتحادیه‌ای که به ظاهر نماد وحدت کشورهای عربی برای برقراری صلح و ثبات و همکاری بیشتر در تمامی زمینه‌ هاست و با همین اهداف نیز تأسیس شد اما اکنون به اتحادیه‌ای بی‌ اثر و ابزاری سیاسی برای کشورهایی چون عربستان تبدیل شده است. در این چارچوب اتحادیه عرب تنها به صدور بیانیه‌ها اکتفا می‌ کند بی‌ آنکه راه‌حلی اساسی برای بحران‌های منطقه‌ای از جمله قضیه فلسطین، بحران سوریه، یمن و لیبی ارائه کند. اتحادیه عرب عملا" بجای همگرایی و حرکت در مسیر حل مشکلات به محملی برای واگرایی های کشورهای عربی و لاینحل ساختن بحرانهایی که کشورهای عربی با آن مواجه هستند تبدیل شده است.

درگیر بودن کشورهای عضو اتحادیه عرب در اختلافات با یکدیگر و رقابتهای سیاسی و سیاست مستقلانه نداشتن بیشتر کشورهای عضو و پیروی آنان از سیاستهای دیکته شده غرب موجب شده است که عملا" از این اتحادیه اقدام مفید و موثری مشاهده نشود.

در چنین فضایی اتحادیه عرب عملا" سیر قهقرایی را در عرصه روابط بین الملل طی کرده  است. در این زمینه «محمد ابوالعلا»، رئیس حزب الناصری مصر با بیان اینکه اتحادیه عرب دیر زمانی است که برای ملت‌های عربی مرده است  گفت، تا زمانی که اتحادیه عرب مطابق با هوی و هوس شیخ‌نشین‌های حاشیه خلیج فارس تصمیم می‌گیرد، نهادی شایسته تصمیم‌ گیری برای امت عربی نیست. ابوالعلا تأکید کرد امروز کشورهای عربی هدف توطئه‌های غرب  برای تجزیه و تقسیم طائفه‌ای -مذهبی هستند از اینرو باید مواضعی متناسب با شدت و میزان خطرها اتخاذ شود اما  اتحادیه عرب در خواب عمیق فرو رفته است.

با مروری بر تحولات اتحادیه عرب در حدود هفتاد و سه سالی که از تاسیس آن می گذرد چشم انداز روشنی را از این اتحادیه دچار بحران عمیق به نمایش نمی گذارد.  از اینرو  تشبیه تعویق های نشست های اتحادیه عرب به مرگ بالینی این اتحادیه توسط محافل سیاسی تداعی کننده تعابیری است که مقامات سابق و کنونی اتحادیه عرب در قبال این اتحادیه بکار گرفته اند و بارها از مرگ قریب الوقوع آن سخن رانده اند.113/112

نویسنده: بیژن نجفی

بیشتر بخوانید:

رای الیوم: مواضع اتحادیه عرب بیانگر مواضع امت عرب نیست

مخالفت اتحادیه عرب با تصمیم امریکا درباره قدس

در نشست سران اتحادیه عرب تاکید شد: جهان عرب از اختلافات رنج می برد