جنگ عربستان علیه یمن از ۲۶ مارس ۲۰۱۵ آغاز شد. اگرچه پایان این جنگ که تاکنون بیش از ۱۰۰ هزار کشته مستقیم و غیرمستقیم داشته است، اعلام نشده اما با آغاز نهمین سال جنگ از شدت آن کاسته شده است. مذاکرات میان عربستان و دولت مستقر در صنعا که از سوی انصارالله و متحدانش تشکیل شد، در هشتمین سال جنگ در مسقط، پایتخت عمان انجام شد، اما از مارس ۲۰۲۳ روند جدی تری گرفته است.
با توافق عربستان و ایران در مارس ۲۰۲۳، تمایل ریاض برای گفتگوهای جدی تر و دوجانبه با دولت مستقر در صنعا افزایش یافت. ریاض که پیش از این از گفتگوهای مستقیم با صنعا خودداری می کرد، برای نخستین بار هیاتی را به صنعا فرستاد تا با میانجی گری عمان، گفتگوهای مستقیم با دولت صنعا انجام دهد. هیات سعودی به ریاست محمد آل جابر سفیر عربستان در یمن با مشارکت عمان از ۸ تا ۱۳ آوریل ۲۰۲۳ میلادی در صنعا با انصارالله گفتگو کرد.
محور اصلی این گفتگوها، دستیابی به آتش بس دائمی و همه جانبه در یمن و دستیابی به یک راه حل سیاسی پایدار قابل قبول برای همه طرف های یمنی عنوان شد، اما هنوز منتج به نتیجه نشده است. بر همین اساس، وزارت خارجه عربستان از دولت صنعا برای ادامه گفتگوها در عربستان دعوت کرده است. در واقع، سفر هیات صنعا به عربستان را می‌توان سومین مرحله از مذاکرات ریاض- صنعا عنوان کرد. دو مرحله قبلی در مسقط و صنعا انجام شده بود.
موضوع مهم درباره گفتگوهای عربستان این است که در این گفتگوها نیز هیات عمانی حضور خواهند داشت. بنابراین، میانجی‌گری عمان در بحران یمن همچنان ادامه خواهد داشت. علاوه بر این، گفتگوهای عربستان در امتداد گفتگوهایی خواهد بود که پیش از این در مسقط و صنعا انجام شد. محمد عبدالسلام رئیس هیات مذاکره کننده دولت نجات ملی یمن پیش از ترک صنعا و عزیمت به ریاض برای گفتگو با طرف سعودی، تاکید کرد که دور کنونی مذاکرات در چارچوب مذاکراتی است که هیات ملی با طرف سعودی در جلسات متعدد در مسقط و صنعا انجام داده است.
موضوع مهم دیگر اینکه؛ دعوت عربستان از دولت نزدیک به انصارالله برای سفر به ریاض، تحول مهم دیگری در بحران یمن است. نخستین تحول سیاسی، سفر آوریل گذشته هیات سعودی به صنعا بود. اکنون سفر هیات صنعا به عربستان به منزله نزدیک تر شدن طرفین و همچنین اراده طرفین برای رسیدن به توافقی برای پایان دادن به جنگ است.
با وجود این، به نظر می‌رسد میان رسیدن به توافقی سیاسی برای پایان دادن به جنگ و توافقی برای ساخت سیاسی جدید یمن باید تمایز قائل شد. به نظر می‌رسد آنچه سبب طولانی شدن گفتگوها شده، اختلافها درباره ساخت جدید سیاسی و توزیع قدرت میان گروه‌های یمنی است.
نویسنده: سید رضی عمادی
116
