سفر «پمپئو» به ریاض و آنکارا ارتباط مستقیم به پرونده قتل «جمال خاشُقجی»، روزنامه نگار منتقد سعودی دارد. خاشُقجی روز دوم اکتبر به کنسولگری عربستان در استانبول ترکیه مراجعه کرد، اما شواهد حاکی از این است که وی در کنسولگری به قتل رسیده و حتی «محمد العتیبی»، سرکنسول عربستان نیز شاهد این قتل بوده است.
قتل خاشُقجی بیش از همه متوجه «محمد بن سلمان»، ولیعهد سعودی است. «دونالد ترامپ» و برخی از اعضای کابینه وی تلاش می کنند محمد بن سلمان را از این جنایت تبرئه کرده و از این بحران نجات دهند. از این رو، در اقدامی هوشمندانه تئوری «عناصر خودسر» مطرح شده است.
این اقدام از این جهت هوشمندانه محسوب می شود که از یک سو می پذیرد که عربستان در قتل خاشُقجی نقش داشته است و از سوی دیگر عنوان می کند که مقام های ارشد حکومتی عربستان از جمله بن سلمان طراح این قتل نبوده اند. این تئوری، اما با نقد کارشناسان و شخصیت های سیاسی مواجه شد.
«لیندسی گراهام»، سناتور جمهوری خواه از جمله کسانی است که با رد تئوری عناصر خودسر اعلام کرد که در عربستان سعودی هیچ چیزی بدون اطلاع محمد بن سلمان اتفاق نمی افتد.
به نظر می رسد که سفر وزیر خارجه آمریکا به ریاض با هدف پخته تر کردن تئوری «عناصر خودسر» انجام شده است. مجتهد، افشاگر معروف عربستانی در این خصوص گفته است: «ترامپ، پمپئو را نه برای حقیقت یابی بلکه برای هماهنگی با بن سلمان و داستان پردازی درباره «عناصر خودسَر» به عربستان فرستاده است تا سخنان ترامپ با وی تناقض نداشته باشد.»
با این حال، سفر پمپئو به آنکارا با هدف مشاهده اسناد و مدارک دولت ترکیه در خصوص جنایت علیه خاشُقجی و همچنین رایزنی با مقام های آنکارا برای افشا نکردن اسناد و مدارک احتمالی انجام شد. مایک پمپئو می تواند حامل پیام مقام های عربستانی برای مقام های ترکیه به خصوص دریافت امتیاز مالی در مقابل سرپوش گذاشتن بر جنایت علیه خاشُقجی باشد.
«مولود چاووش اوغلو»، وزیر خارجه ترکیه گفت مایک پمپئو قرار است پس از ملاقات با ملک سلمان و در بازگشت از سفر ریاض، اطلاعاتی در این زمینه برای مقام های ترکیه بیاورد.
سفر پمپئو به ریاض و آنکارا در شرایطی انجام شد که فشار رسانه ای و همچنین فشار کنگره بر دولت ترامپ جهت برخورد قاطع با دولت سعودی به خصوص با محمد بن سلمان افزایش یافته است. همین فشار رسانه ای بر کاخ سفید باعث شد تا ترامپ به جای انتظار برای بازگشت سفیر سعودی در واشنگتن و دریافت اطلاعات از او، وزیر امورخارجه خود را راهی ریاض کند.
در همین حال، دولت عربستان سعودی نیز سعی دارد با امتیازهای مالی، دولت ترامپ را برای سرپوش گذاشتن بر این جنایت و خروج از این بحران ترغیب کند. در همین راستا، روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز نوشت: در پی سفر مایک پمپئو به ریاض، 100 میلیون دلار پول نقد عربستان سعودی برای کمک به ایجاد ثبات در سوریه به حساب های آمریکا واریز شد. 114/118
نویسنده: سید رضی عمادی
بیشتر بخوانید:
دیدار پمپئو با ولیعهد سعودی؛ ماجرای خاشقجی به‌کدام سو می‌رود
رایزنی پمپئو در ریاض درباره پرونده خاشقجی
پرونده‌خاشقجی؛ پمپئو وارد عربستان شد
