ایران پرس- ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه دوشنبه 2 اکتبر بعد از یک وقفه 5 ساله، برای دیدار با قربانقلی بردی محمد‌اف، رئیس جمهوری ترکمنستان به عشق آباد پایتخت این کشور سفر کرد.

در جریان این سفر مذاکراتی درباره توسعه همکاریهای روسیه و ترکمنستان در عرصه های مختلف سیاسی، تجاری-بازرگانی، نظامی-فنی و فرهنگی و مسائل مهم منطقه ای صورت گرفت. رئیسان جمهوری دو کشور قرارداد «شراکت راهبردی» را به امضا رساندند که ترسیم‌کننده افق همکاری‌های روسیه و ترکمنستان است. رئیسان جمهوری روسیه و ترکمنستان درباره مبارزه مشترک با تروریسم، قاچاق مواد مخدر و مشارکت در همکاری‌های چندجانبه در منطقه دریای خزر به نیز توافق رسیدند.

روابط روسیه و ترکمنستان پس از ظهور این دو کشور در پی فروپاشی شوروی به رغم برخی اختلافات گازی ، همواره در سطوح بالایی جریان داشته است. دو کشور یکدیگر را شریک راهبردی می دانند و بیش از 150 توافقنامه دوجانبه بین مسکو و عشق آباد در حال اجرا است. درعین حال این دو کشور که یکی در آسیای مرکزی و دیگری در اورآسیا قرار گرفته دارای دغدغه ها و منافع مشترکی هستند.

یکی از مهمترین نگرانی ها سران روسیه و ترکمنستان به گسترش فعالیت گروههای تروریستی تکفیری در آسیای مرکزی و نیز در روسیه بویژه در قفقاز شمالی مرتبط است. هر چند ترکمنستان در سازمان پیمان امنیت جمعی که پس از فروپاشی شوروی در چارچوب همکاری های امنیتی و نظامی بین کشورهای حوزه همسود ایجاد شده عضویت ندارد، با این حال رایزنی ها و همکاری های نزدیکی با روسیه در مسائل امنیتی بویژه مقابله با تروریستهای افراط گرا دارد.

ترکمنستان سیاست بی طرفی مثبت را به عنوان چارچوب مناسبات خارجی خود اعلام کرده و طی سال‌های پس از فروپاشی تلاش کرده که ارتباط با سازمان‌های بین‌المللی را افزایش دهد. به گفته ابوالفضل پاسبان کارشناس سیاسی، علیرغم سابقه بسیار اندک ترکمنستان در صحنه روابط بین المل، دستگاه سیاست خارجی این کشور درانجام وظایف خود توفیق نسبی داشته است. 

با توجه به افزایش اهمیت تهدیدات تروریستی درآسیای مرکزی بویژه خطر نفوذ تروریستی های داعشی از افغانستان به ترکمنستان، طبیعتا عشق آباد در پی جلب حمایت و کمکهای مسکو به منظور جلوگیری از رخنه عناصر افراط گرا به داخل خاک این کشور است. علاوه بر این مساله قاچاق مواد مخدر از افغانستان به کشورهای آسیای مرکزی و روسیه از دغدغه های مهم مقامات ارشد روسی و ترکمن محسوب می شود.

به گفته «یلنا دونایوا» کارشناس روسی، وضعیت تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان بدتر شده و بر اساس داده های رسمی نسبت به زمان پیش از لشکرکشی آمریکا به این کشور تا 40 درصد افزایش یافته است. 

مساله دیگر روابط تجاری، اقتصادی و انرژی بین دو کشوراست که در سالهای اخیر سیری نزولی داشته است . به همین دلیل پوتین نارضایتی خود را از کاهش تبادلات مالی و تجارت کالا میان دو کشور ابراز کرده و بر لزوم تلاش جدی دوطرف برای گسترش مبادلات اقتصادی و تجاری تاکید کرده است.

در عین حال ترکمنستان در نهادهای مشارکت جمعی روسیه مانند اتحادیه اقتصادی اوراسیا عضویت ندارد که این مساله نیز موجب نارضایتی مسکو شده و به مثابه مانعی برای اعمال سیاستهای دراز مدت روسیه در آسیای مرکزی تلقی می شود. ضمن اینکه آمریکا به عنوان یک قدرت مداخله گر در سالهای اخیر تلاش زیادی برای افزایش حضور و نفوذ خود در ترکمنستان داشته و که این مساله نیز موجب ناخرسندی مسکو شده است.118/111

بیشتر بخوانید:

سفر «ولادیمیر پوتین» به ترکمنستان