شناورهای تندرو از ابتدای تشکیل نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان اولویت اصلی این نیرو در زمینه رزم های سطحی مطرح بوده و در طول سالهای گذشته مدل های جدید تری از شناورهای موشک انداز تندرو وارد سازمان رزم سپاه شده اند.
در واقع یکی از مهمترین مولفه های برتری رزمی نیروی دریایی سپاه پاسداران، در اختیار داشتن شمار قابل توجهی از قایق های تندرو مشهور این نیرو است که جمله می توان به شناورهای ذوالفقار، یامهدی(عج)، آذرخش، سراج 1 و 2 اشاره کرد.
نگاهی کلی
توسعه شناورهای تندروی دارای دو بدنه که اصطلاحا به آنها شناورهای کاتامارانCatamaran گفته می شود را می توان جدیدترین دستاورد ایران در زمینه ساخت شناورهای تندرو رزمی دانست . شناور تندرو موشک انداز رضوان نیز از جمله دستاوردهای اخیر صنایع دریایی وزارت دفاع در زمینه طراحی و ساخت شناورهای تندروی کاتاماران است که به رده ذوالفقار در نیروی دریایی سپاه مشهور هستند.
با استفاده از این شناور رزمی توان تاکتیکی یگان های قایق های تندرو سپاه افزایش می یابد. شناور رضوان پیش از این در رژه های نیروهای مسلح در 31 شهریور سال1392 و سال1394 و نمایشگاه اقتدار40 در بهمن 1397 مشاهده شده بود.
این شناور به سبب تناژ بالاتر و عرض بدنه بیشتر به یک قبضه توپ 23 میلیمتری تک لوله در جلوی بدنه مجهز شده است. ضمن اینکه فضای قابل توجهی در پاشنه این شناور نیز وجود دارد که می تواند حامل تسلیحات یا تجهیزات دیگری باشد.
در مراسم تحویل انبوه خرداد 1399 که با حضور فرمانده کل سپاه پاسداران برگزار شد 4 فروند شناور تندروی کاتاماران رده رضوان به نیروی دریایی سپاه تحویل داده شد. این شناور با تجهیزات بومی و پیشرفته راداری و ناوبری و مخابراتی تجهیز شده است.
طراحی بدنه
شناور تندرو رضوان از رده "قایق های تندرو کاتاماران" است که از دو بدنه جدا از هم تشکیل شده که توسط یک بدنه میانی به یکدیگر متصل می‌شوند.
بر خلاف شناورهای تک بدنه که برای ایجاد تعادل خود از مخازن تعادل (بالاست)Ballast استفاده می‌کنند، در شناورهای کاتاماران به منظور پایدارسازی بدنه در آب از فاصله عرضی میان دو بدنه استفاده می‌شود و هرچه این عرض بیشتر باشد، پایداری بیشتر خواهد بود.
یکی دیگر از مزایای مهم این نوع طراحی ایجاد قابلیت حرکت در آب های بسیار کم عمق، در حدود دو متر یا کمتر است.
هم چنین پایداری عرضی در آبهای آرام، مقاومت مناسب هیدرودینامیکی، پایداری دائمی و تعادل دینامیکی در سرعت بالا، توان حمل بار بیشتر نسبت به وزن و اندازه و توزیع ضربه کوبش وارد شده به شناور که باعث کاهش فشار به بدنه و افزایش عمر آن نسبت به نمونه های عادی می شود از جمله دیگر مزایای استفاده از این گونه طراحی است.
پیش از این نیز انواعی از شناورهای دو بدنه در خدمت نیروی دریایی سپاه قرار داشت که به عنوان مثال می توان به قایق های رده عاشورا (با مأموریت گشت زنی و حمل نیرو) و رده بهمن (حامل راکت انداز 16 عددی122 میلیمتری) و نیز شناور بزرگ لجستیکی رده شهید ناظری اشاره کرد.
این قابلیت شناور تندرو رضوان، یگانهای دریایی سپاه را قادر می سازد تا در مناطق بسیار نزدیک به ساحل نیز با سرعت بالا حرکت کرده و تقریبا از هر نقطه ای شلیک کنند.
تسلیحات
نکته مهم درباره شناور تندروی رضوان این است که این قایق به موشک های کروز دریایی تجهیز شده و این اقدام، اهمیت تاکتیکی آن را افزایش داده است. شناور تندروی رضوان به دو موشک ضدکشتی "ظفر" یا "نصر" در دو طرف راست و چپ کابین هدایت و به صورت تکی مجهز شده است.
ظفر موشکی بهره مند از پیشران سوخت جامد با وزن ۱۲۰ کیلوگرم، برد تا ۲۵ کیلومتر، سرعت ۰.۸ ماخ بوده و آخرین نسل از موشک های ضد کشتی سبک و کوتاه برد ایران است. سرجنگی این موشک ۳۰ کیلوگرم و دارای سامانه هدفگیری راداری که قابلیت «شلیک کن و فراموش کن» است ودر زمره موشک های کروز دریایی برد کوتاه ایران قرار دارد.
موشک ظفر قادر است اهداف کوچک و متوسط را با دقت بسیار بالا هدف قرار داده و منهدم کند. قابلیت نصب بر روی انواع شناورهای سبک و تندرو، وزن کم با قابلیت ضد جنگ الکترونیک بالا و قدرت تخریب فوق‌العاده از ویژگی این موشک اعلام شده است.
موشک کروز ضد کشتی نصر هم دارای وزن 350 کیلوگرم، طول 3.5 متر و قطر 28 /0 متر است. این موشک با یک کلاهک ۱۵۰ کیلوگرمی با برد 35 کیلومتری و سرعتی در حدود یک ماخ می تواند ضربه مهلکی به شناور های هدف وارد کند.
شناور رضوان با مجهز شدن به این موشکها، توان بالایی در اجرای آتش سنگین روی اهداف در فاصله دور پیدا کرده است. احتمال به کارگیری موشک های جدید نصیر با برد 100 کیلومتر به جای موشک نصر با برد 35 کیلومتر روی این شناورها وجود دارد .
البته علاوه بر پرتابگرهای موشک کروز، شناورتندروی رضوان به یک توپ 23 میلیمتری تک لول نیز تجهیز شده که این توپ در دماغه قایق نصب است.
این توپ که معمولا به عنوان توپ ضدهوایی بکار گرفته می شود، می تواند با قابلیت حجم آتش بالا، اهداف مختلفی را مورد اصابت قرار دهد. البته اگر در آینده این امکان فراهم شود که توپ های 23 میلیمتری 4 لول یا 6 لول نیز روی این قایق ها نصب شوند، حجم آتش این شناور بر روی هدف، بسیار بالاتر خواهد رفت.علاوه بر این، شناور تندروی رضوان مجهز به یک مسلسل سنگین دوشکا نیز هست که کاربر آن می تواند برای بالابردن حجم آتش در درگیری های نزدیک به خوبی از این سلاح استفاده کند.
مشخصات کلی :
طول 16 متر
عرض 4.9 متر
وزن جابجایی 25 تن
آبخور 85 /0 متر
سرعت 45 گره دریایی معدل 83 کیلومتر بر ساعت
پیشران 2 موتور با توان هر یک 1300 اسب بخار
نویسنده: سید رضا میرطاهر
