«ملک سلمان»، پادشاه عربستان سعودی در دیدار با «محمود عباس»، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به نوعی به وی اطمینان داده است که ریاض از طرح معامله قرن حمایت نخواهد کرد.
این موضع ملک سلمان در حالی است که عربستان سعودی یکی از مهمترین بازیگران در فرآیند اجرای طرح معامله قرن است و دولت «ترامپ» نیز حساب ویژه ای بر حمایت عربستان سعودی از اجرای این طرح باز کرده است.
علل عقب نشینی ملک سلمان در حمایت از طرح معامله قرن چیست؟
ارزیابی الگوهای رفتاری عربستان سعودی پس از به قدرت رسیدن ملک سلمان در ژانویه 2015 حاکی از این است که دولت سعودی موضوع فلسطین را از اولویت های اصلی و مهم سیاست خارجی خود نمی داند بلکه آنرا موضوعی حاشیه ای و فرعی تلقی می کند.
محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی رسماً در سفری که مارس گذشته به آمریکا داشت نه تنها موجودیت اسرائیل را به رسمیت شناخته و از حق حاکمیت آن دفاع کرده بلکه صریحاً فلسطینی ها را عامل تداوم کشمکش اسرائیل- فلسطین معرفی کرده است.
دولت سعودی حتی واکنشی به تظاهرات بازگشت بزرگ و انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس نداشته و بر اساس گزارش ها این اقدام از طریق توافق واشنگتن با ریاض انجام شده است.
این رفتارها در شرایطی انجام شد که در جهان عرب همواره یکی از مهمترین منابع مشروعیت حکومت ها، میزان حمایت آنها از موضوع فلسطین و آرمان های آن بوده و همچنان نیز است.
رفتارها و سیاست های دولت سعودی از سال 2015 به بعد در قبال موضوع فلسطین که با جنگ علیه یمن نیز همراه شد، سبب افزایش انتقادها از آل سعود و حتی تضعیف جایگاه منطقه ای آن شد.
این عملکرد بیش از آنکه به حساب «محمد بن سلمان» نوشته شود به حساب ملک سلمان که نفر اول هرم قدرت در عربستان سعودی است، نوشته خواهد شد.
روزنامه الکترونیکی رای الیوم، نوشت: «سلمان بن عبدالعزیز»، پادشاه عربستان سعودی با پس گرفتن پرونده فلسطین از دست فرزند و ولیعهد خود به دنبال بازگرداندن آبروی از دست رفته اش است.
عقب نشینی تاکتیکی است یا راهبردی؟
واقعیت این است که این عقب نشینی بیش از آنکه یک راهبرد باشد، تاکتیک است زیرا پیوند ناگسستنی میان چینش قدرت در عربستان و نقش آمریکا وجود دارد.
ملک سلمان از سال 2015 که به قدرت رسید، برای انتقال قدرت از خاندان عبدالعزیز به خاندان سلمان و ایجاد نقطه عطف جدیدی در حیات سیاسی عربستان برنامه ریزی کرد.
محمد، پسر سلمان، گزینه نخست جانشینی پدرش است. محمد بن سلمان برای رسیدن به تاج و تخت پادشاهی بیش از هر چیزی بر حمایت دولت آمریکا حساب کرده و دلارهای نفتی هنگفتی را به جیب آمریکایی ها ریخته که قرارداد 400 میلیارد دلاری سال گذشته از جمله آن است.
عقب نشینی ملک سلمان از طرح معامله قرن اختلاف میان پادشاه و ولیعهد را در پی خواهد داشت، موضوعی که با مهمترین هدف ملک سلمان یعنی انتقال قدرت از خاندان عبدالعزیز به خاندان سلمان در تناقض است. از این رو، به نظر می رسد عقب نشینی سلمان از طرح معامله قرن، کوتاه مدت و مقطعی و تاکتیکی برای ممانعت از تقویت رویکرد ضد عربستان در خاورمیانه است.
نویسنده: سید رضی عمادی
138/110
بیشتربخوانید:
واکنش‌ها به توطئه آمریکا علیه آوارگان فلسطینی در قالب معامله قرن/ تحلیل
شرکت کنندگان در نشست «عدالت برای فلسطین» در بیروت: «معامله قرن» هرگز به سرانجام نمی رسد
احزاب یمنی: حمله ائتلاف سعودی به الحدیده در راستای اجرای «معامله قرن» است
طرح معامله قرن؛ محورها، اهداف، بازیگران و پیامدها/ تحلیل (2)
