محور اصلی نشست «همکاری‌های جامع راهبردی ایران و چین»، راهکار افزایش روند اجرای برنامه همکاری جامع 25 ساله ایران و چین است.
«محمد مخبر» معاون اول رئیس جمهوری اسلامی ایران و «هو چون هوآ» معاون نخست وزیر چین ریاست دو هیات ایرانی و چینی را در این نشست بر عهده دارند.
ایران و چین در سال های گذشته روابط خود را در سه سطح کلان "سیاسی - اقتصادی"، "امنیتی - دفاعی" و "ژئوپلیتیک - استراتژیک" گسترش داده‌اند و امضای سند راهبردی 25 ساله گام مهمی در جهت تکمیل این روند محسوب می شود.
ایران و چین مارس 2021 برنامه جامع همکاری های 25 ساله را امضا کردند که باید آن را اوج تحرک در روابط دو کشور دانست.
این سند مسیر همکاری دراز مدت دو کشور در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را مشخص می کند. جمهوری اسلامی ایران و چین همچنین در مقابله و مهار یکجانبه گرایی آمریکا منافع راهبردی و بلندمدت مشترک دارند که عاملی مهم در تحولات منطقه ای محسوب می شود.
همراهی یک هیات تجاری-اقتصادی متشکل ازدهها نفر از تجار و بازرگانان چینی در سفر امروز معاون نخست وزیر این کشور به تهران، حکایت از آن دارد که طرف چینی با شناختی که از موقعیت و ظرفیت های گسترده ایران از جمله در حوزه انرژی دارد، علاقمند به اجرا و پیشبرد سند همکاری جامع 25 ساله با ایران است.
با وجود این، آنچه بر اهمیت سفر هیات چینی به ایران می افزاید، این است که این سفر پس از آن انجام شده است که روز شنبه و در پایان نشست مشترک چین و شورای همکاری خلیج فارس، طرفین بیانیه مشترکی صادر کردند که در بخشی از آن آمده است: "از همه تلاش‌های صلح‌آمیز از جمله ابتکار و تلاش امارات متحده عربی برای دستیابی به راه‌حلی مسالمت‌آمیز در موضوع جزایر سه‌گانه از طریق مذاکرات دوجانبه با رعابت موازین حقوق بین‌الملل و حل این موضوع با رعایت قوانین بین‌المللی» حمایت می کنیم."
در واکنش به این مسئله، «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی در حساب کاربری خود در توئیتر به زبان چینی نوشت: "جزایر سه‌گانه بوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ در خلیج فارس جزء لاینفک خاک ایران است و همیشه متعلق به سرزمین مادری او خواهد بود. ایران هرگز در مورد اهمیت احترام به تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران با هیچ کشوری سازش نخواهد کرد."
همراهی اخیر چین با اعضای شورای همکاری خلیج فارس از جمله عربستان سعودی موجب شد برخی صاحبنظران از تغییر در سیاست های چین در منطقه سخن بگویند، اما پکن چنین تغییری را رد و وانگ ونبین سخنگوی وزارت امور خارجه چین اعلام کرد: "کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و ایران همگی دوستان چین هستند؛ نه روابط چین-شورای همکاری خلیج فارس و نه روابط چین-ایران علیه هیچ طرف سومی نیست."
وی همچنین ایران و چین را دوست دیرینه خواند و گفت: دو کشور به اتفاق هم تصمیم گرفتند شراکت جامع راهبردی‌شان را تحکیم کرده و ارتقا دهند. چین آماده افزایش ارتباطات و هماهنگی‌ها با ایران برای ایجاد پیشرفت بیشتر در روابط دوجانبه است. واضح است که انگیزه های اقتصادی و تجاری، اهمیت توجه چین به کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس را بیشتر نشان می دهد .
چین در حال سرمایه گذاری در منطقه ای است که تاکنون به طور سنتی حوزه نفوذ آمریکا محسوب می شد. چین در همین راستا با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس وارد همکاری اقتصادی شده است که 40 قرارداد تجاری با عربستان سعودی و همچنین قرارداد گازی با قطر از نمونه های اخیر آن است.
از سوی دیگر، عربستان سعودی نیز در روابط دوجانبه با چین و هم در چارچوب روابط شورای همکاری خلیج فارس با این کشور، در صدد تقویت جایگاه خود در منطقه است. در شرایطی که در سال های اخیر استراتژی جدید آمریکا در منطقه موجب ناخشنودی متحدین قدیمی این کشور از جمله عربستان سعودی شده است اکنون ریاض با توسعه روابط با چین به عنوان دومین اقتصاد جهان، هم درصدد ایجاد توازن در مناسبات و پر کردن خلا آمریکا است و هم به دلیل نیاز چین به واردات انرژی، این کشور را یک شریک بزرگ در همکاری های اقتصادی می بیند.
نویسنده: حسن عقیقی
117
