«شیخ صباح الاحمد الجابر الصباح» امیر کویت روز دوشنبه در دیدار جمعی از شخصیت‌های سیاسی عربی در کویت، به سفر اخیرش به عربستان، قطر و امارات برای میانجیگری با هدف حل بحران سیاسی در شورای همکاری خلیج فارس اشاره کرد و گفت ادامه اختلاف میان برخی از اعضای این شورا مناسب نیست و باید از رسیدن این اختلافات به مرحله خطرناک پرهیز کرد.
شورای همکاری خلیج فارس از زمان تاسیس در سال 1981 تاکنون با بحرانی که هم اکنون رو به رو است، مواجه نبوده و اختلاف‌های جدید به منزله شکاف عمیق در دنیای عرب قابل ارزیابی است.
سه عضو شورای همکاری خلیج فارس یعنی عربستان، امارات و بحرین با دیگر عضو این شورا یعنی قطر دچار بحران سیاسی شدند. کویت و عمان به عنوان دو عضو دیگر این تشکل عربی تلاش دارند با میانجیگری بحران سیاسی حاکم در شورای همکاری خلیج فارس که ابعادی مختلفی دارد را حل و فصل کنند یا کاهش دهند.
پس از این که عربستان، امارات، بحرین و مصر به بهانه اعلامی حمایت قطر از گروه‌هایی در منطقه که مورد حمایت ایران هستند و این که، دوحه با کلیت جریان عربی همسو نیست، روابط خود را با قطر قطع کردند. این کشورها همچنین مرزهای هوایی و زمینی خود را بر روی قطر بستند تا بیش از پیش این کشور را تحت فشار قرار دهند و به گفته آنان، در نهایت دوحه به عقب‌نشینی از سیاست‌های خود مجبور شود.
سوال مهمی که در بحث بحران در شورای همکاری خلیج فارس و به طور خاص بین عربستان و قطر مطرح بوده، این است که آیا این بحران طراحی منطقه‌ای یا فرامنطقه‌ای است؟ فارغ از سطح طراحی این بحران، آنچه مهم بوده شکاف در شوراهای همکاری خلیج فارس جدی است.
در همین زمینه، «حمیدرضا دهقانی»، رئیس اداره خاورمیانه و شمال آفریقای وزارت خارجه ایران معتقد است اختلاف در این شورا به اوج خود رسیده و علت اصلی آن هم سیاست عربستان سعودی است که توقع دارد همه اعضای شورای همکاری خلیج فارس تحت نظر این کشور عمل کنند.
عربستان از سال‌ها پیش به دنبال این بوده است که شورای همکاری خلیج فارس را به اتحاد عربی تحت ریاست خود تغییر نام دهد و کشوری مانند قطر حاضر نیست در عرصه سیاست خارجی، آنچه را عربستان به عنوان دشمن مشترک اعراب تعریف می‌کند، مورد تایید قرار دهد.
نشست ریاض در اواخر ماه مه 2017 با حضور «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا هم در همین چارچوب برگزار شد. ترامپ در این نشست، کوشید با جوسازی ضد ایران، مسیر طرح عربستان را هموار کند، اما سیاست مستقل قطر، باردیگر تلاش برای تشکیل ائتلاف مورد نظر عربستان را نقش برآب کرد.
عربستان درچارچوب ائتلاف سازی در منطقه از سوی برخی طرف‌ها از جمله رژیم صهیونیستی حمایت می‌شود. حمایت آمریکا و رژیم اسرائیل از عربستان در به ازای خواسته‌هایی انجام می‌شود.
در همین چارچوب؛ «رائع صالحه» تحلیلگر مسائل جهان عرب چند روز پیش در روزنامه فرامنطقه‌ای القدس العربی نوشته است: اختلافات عربستان با قطر صرفا به دلایل اعلام شده از جمله حمایت از گروه‌های اسلامی و یا رابطه با ایران، محدود نمی‌شود، بلکه دلایل اساسی دیگری دارد که به اسرائیل مربوط می‌شود و اکنون فشار بی‌اندازه عربستان بر قطر حاکی از میزان تأثیر اسرائیل است.113/111
بیشتربخوانید:
نخست وزیر پیشین قطر: دشمني عربستان بخاطر پشيماني قطر از توطئه عليه ايران و يمن است
وزیر خارجه قطر: اختلافات باید با گفت‌وگوهای شفاف حل شود
میانجیگری امیر کویت در حل بحران قطر در امارات به در بسته خورد
