«فکری ایشیک» Fikri Isik وزیر دفاع ترکیه درخواست کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس برای برچیدن پایگاه نظامی ترکیه در قطر را تقبیح و آن را «دخالت در امور دوجانبه» توصیف کرد.
وی همچنین اعلام کرد، ترکیه هیچ برنامه‌ای برای تجدیدنظر در پایگاه نظامی‌اش در قطر با توجه به درخواست شورای همکاری خلیج فارس ندارد.
موضعگیری وزیر دفاع ترکیه را باید به معنی تاکید آنکارا بر حفظ موقعیت نظامی اش در قطر قلمداد کرد.
شکی نیست که درصورت تداوم مواضع شیخ نشین های عرب حاشیه خلیج فارس علیه ترکیه، مناقشه و اختلاف های این کشورها از یک کشور به دوکشور یعنی قطر و ترکیه افزایش خواهد یافت.
در عین حال، باید گفت، با توجه به سابقه رفتارمحافظه کارانه دولتمردان عرب، به نظر می رسد که آمریکا و برخی از دولت های غربی به تحریک پادشاهی سعودی برای ماجراجویی در منطقه اقدام کرده اند.
بویژه که در پی سفر «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا به ریاض، رویدادهای جاری کلید خورده است.
بحرین، رژیم سعودی و شیخ نشین امارات سه کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس هستند که از روز پنجم ماه جاری میلادی (ژوئن) تمامی مناسبات و روابط دیپلماتیک خود را با قطر قطع کرده اند.
این سه کشور حریم هوایی خود را نیز برای استفاده قطر ممنوع اعلام کرده اند.
در پی این اقدام، برخی از اعضای شورای همکاری خلیج فارس، پارلمان ترکیه با تصمیم دولت آنکارا برای اعزام پنج هزار نیروی نظامی به پایگاه ترکیه در قطر موافقت کرد.
بدیهی است که این اقدام ترکیه به معنای حمایت کامل آنکارا از دوحه در بحران و اختلاف های ایجاد شده میان عربستان، امارات و بحرین با قطر بوده است.
با وجود آن که تصمیم دولت آنکارا برای حمایت از دولت قطر در ابتدا چندان جدی تلقی نمی شد و تصور بر این بود که اقدام آنکارا موقتی و کوتاه مدت خواهد بود، به نظر می رسد حضور نظامی ترکیه در قطر بر تقویت مواضع آنکارا در حمایت از دولت دوحه افزوده است.
در حالی که روابط ترکیه با دولت های عرب حاشیه خلیج فارس در حال گسترش بود، مقام های دولت آنکارا با انجام سفرهای پی در پی به کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس، تلاش کردند از وضعیت جاری بهترین بهره برداری را به عمل آورند.
به منظور جلب توجه و نگاه دولت مردان عرب به ترکیه، «رجب طیب اردوغان» و سایر مقام های آنکارا تلاش کردند، حضور نظامی ترکیه را در قطر توجیه کند.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه اخیرا گفته است:
"وجود پایگاه ترکیه در دوحه، نه برای حمایت از قطر، بلکه برای حمایت از دیگر کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس است. به همین خاطر پیشنهاد ایجاد پایگاه را به عربستان سعودی داده ایم."
این بخش از اظهارات رجب طیب اردوغان در حالی بود که پیش از آن وی طی سخنانی در اجتماع فراکسیون حزب عدالت و توسعه در مجلس ترکیه، شاه سعودی را «بزرگ خلیج فارس» توصیف کرده بود و خواستار رفع تحریم های این کشور و متحدانش علیه قطر شده بود.
بدیهی است که با موضعگیری های متناقض و ریاکارانه رئیس جمهوری ترکیه، مشکلاتی در مناسبات ترکیه با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس ایجاد خواهد شد.
به هر حال، باید گفت، پیشنهاد ترکیه به رهبران دولت ریاض، خشم پادشاهی سعودی را برانگیخته است.
به همین دلیل، پادشاهی سعودی خواستار برچیده شدن پایگاه های نظامی ترکیه در قطر شده است.
نکته قابل تامل در ارتباط با سیاست های دولت اردوغان در قبال کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس، اظهارات اخیر «عثمان کوروترک» سفیر بازنشسته ترکیه است.
در حالی که دولت آنکارا به سمت همکاری های هر چه بیشتر با دولت های عرب حاشیه خلیج فارس گام بر می داشت، «عثمان کوروترک» سفیر بازنشسته ترک بر شکست سیاست خارجی ترکیه تاکید کرده بود.
وی ضمن انتقاد ازسیاست خارجی ترکیه ، گفته بود:
"مقام های آنکارا زبان دیپلماسی و تعارفات سیاسی رهبران کشورهای عربی را نمی دانند."
زیرا برای رهبری دولت های منطقه تلاش می کنند، اما واکنش های دولت های عرب نشان داده است که ترکیه درک نادرستی از شرایط منطقه دارد.
در مجموع باید گفت، با توجه به مواضع طرفین جدید مناقشه، بعید است که اختلاف های جاری در کوتاه مدت حل و فصل شود.116/112
بیشتر بخوانید:
واکنش ترکیه به درخواست شورای همکاری خلیج فارس برای پایان حضور نظامی ترکیه در قطر
توافق ترکیه و قطر برای ایجاد پایگاه نظامی مشترک در دوحه
