ایران پرس- سرانجام پس از مذاکرات مفصل و پیچیده، توافقنامه آتش‌بس میان دو طرف اصلی درگیری در لیبی یعنی دولت وفاق طرابلس و ارتش ملی لیبی تحت فرماندهی خلیفه حفتر روز جمعه در مقر سازمان ملل در ژنو تحت نظارت این سازمان امضا شد.

«استفانی ویلیامز»، نماینده سازمان ملل متحد در امور لیبی تاکید کرد دو هیات کمیته مشترک نظامی (هیات وابسته به دولت وفاق طرابلس و هیات وابسته به خلیفه حفتر) به توافق فراگیری برای آتش‌بس دست پیدا کرده‌اند.

استفانی دو روز پیش از توافق هیات‌های نظامی لیبیایی در 6 محور مهم و تاثیرگذار در زندگی مردم این کشور از جمله بازگشایی تمام راه‌های زمینی برای سفر به مناطق و شهرهای مختلف لیبی خبر داده بود. طبق این توافق همه شبه نظامیان خارجی ظرف سه ماه لیبی را ترک خواهند کرد.

به گفته «محمود عبدالواحد»، خبرنگار و کارشناس سیاسی عرب، موفقیت این آتش‌بس در گرو بسیاری از عوامل دیگر در صحنه لیبی است.

توافق دائمی آتش بس امروز در حالی میان دو طرف اصلی درگیر در حضور نماینده سازمان ملل در ژنو امضا شد‌ که از بیش از یک ماه پیش آتش بس موقت میان ارتش ملی لیبی و دولت وفاق ملی برقرار شده‌ بود. طی این مدت هیات‌های لیبیایی از شرق و غرب این کشور مذاکرات خود را در مغرب و سوئیس برای  پایان دادن به بحران داخلی و ترسیم ساختار سیاسی آینده لیبی تحت نظر سازمان ملل آغاز کردند که در نهایت به توافق دائمی آتش بس دست یافتند.

دستیابی به توافق فراگیر و دائمی برای آتش بس در جنگ داخلی لیبی ظاهراً به منزله نقطه عطفی در روند سیاسی و نظامی این کشور شمال آفریقا است که پس از سرنگونی رژیم قذافی در سال 2011 همواره شاهد درگیری‌ها و نبردهای متعدد بوده که البته آخرین آن یعنی درگیری بین ارتش ملی لیبی و دولت وفاق ملی از آوریل 2019 خونین‌ترین و فراگیرترین مورد بوده است.

این جنگ نه فقط ابعاد بسیار گسترده‌ای پیدا کرد بلکه با توجه به مداخله کشورهای خارجی که هر کدام به نفع یکی از طرفین درگیر وارد عرصه کارزار شدند روز به روز ابعاد پیچیده‌تری پیدا کرده و در عین حال رسیدن به آتش بس را به دلیل منافع متعارض کشورهای درگیر بسیار دشوار نموده بود. ضمن اینکه همه گیری ویروس کرونا در لیبی و تبعات و پیامدهای مخاطره آمیز آن، ادامه درگیری‌ها را با دشواری زیادی مواجه و لزوم کمک رسانی به مردم جنگ زده لیبی را دارای فوریتی دو چندان کرده است.

ارتش ملی لیبی به فرماندهی خلیفه حفتر به رغم کمک‌های گسترده کشورهایی مانند امارات، مصر، عربستان سعودی، روسیه و فرانسه نتوانست در دو سال گذشته به هدف اصلی خود یعنی سرنگونی دولت وفاق ملی مستقر در طرابلس که از سوی سازمان ملل به عنوان دولت قانونی لیبی شناخته شده است، دست یابد.

از دلایل مهم آن حمایت همه‌جانبه لجستیکی، تسلیحاتی و نظامی ترکیه و حمایت‌های مالی قطر از دولت وفاق ملی لیبی بود. اکنون ظاهراً طرفین این جنگ به این اجماع دست یافته‌اند که راه حل نظامی برای حل وضعیت لاینحل کنونی لیبی وجود نداشته و باید ضمن آتش بس، راه حل سیاسی از کانال سازمان ملل دنبال شود. به گفته رئیس هیأت دولت وفاق ملی: «این توافق عامل امنیت و ثبات در خاک لیبی خواهد بود.»

به همین دلیل، طرفین درگیری در لیبی درخواست کرده‌اند که این توافق به شورای امنیت سازمان ملل ارائه شود تا قطعنامه‌ای الزام‌آور مبنی بر توقف دائم درگیری برای تمام طرف‌ها شکل گیرد. به نظر می‌رسد بر خلاف دفعات قبل که توافق‌های آتش‌بس اصولاً یا اجرا نشده و یا به سرعت نقض می‌شد این بار دو طرف درگیر برای اجرایی شدن دائمی آتش‌بس و تداوم گفت‌وگوهای سیاسی عزم جدی دارند.//114

نویسنده: سید رضا میرطاهر

بیشتر بخوانید:

تلاش نیروهای «خلیفه حفتر» برای حمله به غرب لیبی

مداخله فرانسه در امور داخلی لیبی