دولت بایدن تقریباً بررسی جامع و گسترده سیاست تحریم های آمریکا را به اتمام رسانده و پیش بینی می شود تا اواخر تابستان خبر آن منتشر شود. هرچند هنوز جزئیاتی از این موضوع در دست نیست، مقامات دولت بایدن مدعی اند که در یک سری اقدامات، از جمله تعدیل برنامه ریزی شده تحریم های اقتصادی علیه ایران، عناصر استراتژی جدید را لحاظ کرده اند.
آمریکا همواره از تحریم ها استفاده ابزاری کرده و در راستای اهداف سیاست خارجی خود بیشترین سابقه را در اعمال انواع تحریم های یکجانبه به منظور اعمال فشار و تضعیف دیگر کشورها دارد. این تحریم ها به ویژه به بهانه مخالفت با سیاست ها و اقدامات واشنگتن انجام می شود.
واشنگتن حتی در برهه حساس کنونی نیز که همه گیری ویروس کرونا، وضعیت وخیمی را برای بسیاری از کشورها به لحاظ اقتصادی و بهداشتی رقم زده باز هم با شدت هر چه تمام تر رویکرد تحریمی خود را ادامه می دهد.
آمریکا در دوره ترامپ علاوه بر اعمال شدیدترین تحریم ها در طول تاریخ علیه ایران در چارچوب کارزار فشار حداکثری، تحریم های یکجانبه زیادی علیه کشورهایی مانند روسیه، چین، ونزوئلا، کوبا ، سوریه وکره شمالی وضع کرد.
این اقدامات در چارچوب رویکرد یکجانبه گرایی صورت گرفت که به ویژه در دوره زمامداری ترامپ سرلوحه سیاست خارجی آمریکا قرار داشت. با این حال اثر بخشی این تحریم ها به ویژه علیه ایران کاملا مورد تردید قرار گرفت.
انتقاد از سیاست های تحریمی آمریکا
"کریس مورفی" سناتور دموکرات می گوید: تحریم‌های دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری سابق آمریکا علیه ایران هیچ عایدی برای واشنگتن نداشت. در این چارچوب آمریکا هم چنین به استفاده ابزاری از دلار به منزله ارز عمده بین المللی به منظور اعمال فشار علیه دیگر کشورها پرداخته است.
آمریکا بارها از وابستگی شرکت ها و بانک ها و سیستم مالی بین المللی به دلار به عنوان اهرمی برای واداشتن دیگرکشورها برای پیروی از خواسته های واشنگتن و یا ممانعت از آنها در پیگیری سیاست ها و اقداماتی که مطلوب آمریکا نیست، سوء استفاده کرده است.
این مساله واکنش متقابل کشورهای مخالف و حتی متحدان اروپایی واشنگتن را به دنبال داشته و موجب شکل گیری تدریجی اجماع جهانی درباره لزوم جلوگیری از ادامه استفاده ابزاری آمریکا از دلار در راستای فشارهای اقتصادی، تجاری و مالی علیه دیگر کشورها به ویژه کشورهای مخالف ویا رقیب واشنگتن شده است.
"آلاسدیر مک‌لئود" کارشناس مالی می گوید: آمریکا از دلار به عنوان یک سلاح استفاده می کند. آمریکا می داند که نظام مالی بین‌المللی هنوز جایگزینی برای دلار ندارد، بنابراین از این مسئله سوءاستفاده می کند.
رویکرد تحریمی آمریکا با ناکامی های بزرگی مواجه و در عین حال انتقادات زیادی از آن را در سطح جهانی موجب شده است. اکنون کارزاری جهانی و حتی در داخل آمریکا برای وادار کردن آمریکا به رفع تحریم های ظالمانه و غیر انسانی و یک طرفه آمریکا علیه دیگر کشورها به راه افتاده است.
از جمله 26 کشور جهان از جمله ایران، سوریه، روسیه، چین و عراق در اکتبر 2020 در بیانیه مشترکی با اعلام اینکه تحریم های اقتصادی یک جانبه و ظالمانه آمریکا و برخی کشورهای غربی علیه برخی کشورهای مستقل جهان به مانع بزرگی برای مقابله با ویروس کرونا تبدیل شده است، خواستار پایان دادن به این وضعیت شدند.
در عین حال سیاست تحریمی آمریکا حتی در موارد زیادی با منافع متحدان واشنگتن در تعارض قرار دارد که نمونه آن اصرار دولت آمریکا بر تداوم تحریم ها علیه خط لوله گازی نورد استریم 2 است که قرار است گاز روسیه را از طریق دریای بالتیک به آلمان برساند.
این مساله اعتراض شدید آلمان به عنوان شریک اصلی این پروژه گازی را به دنبال داشته است. اکنون دولت بایدن که به خوبی از تبعات منفی سیاست تحریم های یکجانبه آگاه است مدعی تجدید نظر در این زمینه است، با این حال بایدن نه فقط سیاست های تحریمی دولت ترامپ را کاهش نداده ، بلکه رویکرد تحریمی علیه روسیه و چین را تشدید نموده است.
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
115
بیشتر بخوانید:
امتناع آمریکا از لغو تحریم های ضد ایرانی، رویکرد واقعی دولت بایدن
