"شی جین پینگگ رئیس جمهوری چین در آغاز دیدار با جو بایدن رئیس جمهوری امریکا گفت، هر دو طرف باید سطح ارتباطات و همکاری های خود را برای حل چالش های پیش رو تقویت کنند. بایدن نیز گفت، چین و امریکا باید اطمینان حاصل کنند روابط آن‌ها در نهایت به درگیری و چالش های جدی مبدل نشود.
به رغم تبلیغات و گمانه زنی های بسیار قبل از برگزاری نشست مجازی روسای جمهوری آمریکا و چین، این دیدار هیچ دستاورد ملموسی در راستای حل و فصل اختلافات گسترده این دو کشور که اولین و دومین اقتصادهای جهان محسوب می شوند، به همراه نداشته است.
در واقع دیدار روسای جمهوری چین و امریکا بیشتر به تجدید خاطره ها و ابراز نگرانی ها و دادن برخی وعده ها گذشت. درحالی که هیچ توافقی حتی درباره یکی از ده ها اختلاف واشنگتن و پکن در زمینه های مختلف سیاسی، اقتصادی، تجاری، امنیتی و سایبری صورت نگرفت.
در سند راهنمای موقت راهبرد امنیت ملی دولت جدید آمریکا که در اواخر ژانویه 2021 منتشر شد، مهم ترین تهدیدات علیه این کشور از سوی دو قدرت بین المللی شرقی و اورآسیایی یعنی چین و روسیه دانسته شده است. با این حال بیشتر به نظر می رسد از دیدگاه دولت بایدن، تهدید اصلی و جدی جمهوری خلق چین است.
با ورود جو بایدن به کاخ سفید، تنش های امریکا و چین نه تنها فروکش نکرده، بلکه جنگ سرد میان دو کشور نگرانی درباره بروز درگیری این دو قدرت جهانی را افزایش داده است. نگرانی واقعی واشنگتن جدای از اتهامات تکراری آن علیه پکن، ظهور چین به عنوان قدرت اول اقتصادی جهان تا چند سال آینده و نیز افزایش روزافزون قدرت نظامی آن است که معادلات امنیتی کنونی و موقعیت سنتی آمریکا در منطقه ایندو پاسیفیک را به چالش کشیده است. لذا امریکا به دنبال تضعیف چین به هر قیمت است.
در برهه کنونی، امریکا و چین به ویژه بر سر مسائلی مانند منشاء ویروس کرونا، قوانین و مقررات تجارت بین الملل، ادعای گسترش تسلیحات هسته ای توسط پکن و افزایش فشارهای چین علیه تایوان، با یکدیگر اختلاف نظر دارند.
به رغم ادعاهای مقامات دولت آمریکا درباره رقابت برابر با چین و تنش زدایی در روابط دو جانبه، اما آنچه از خلال مواضع و اقدامات آمریکا در قبال چین از زمان روی کار آمدن بایدن می توان دریافت؛ تلاش واشنگتن برای تقابل همه جانبه درعرصه های مختلف با پکن و مقابله با ادعاهای دریایی آن است.
"فئودور لوکیانوف" (Fyodor Lukyanov) کارشناس سیاسی می گوید: تقابل شدید اقتصادی میان آمریکا و چین می تواند به یک درگیری نظامی- سیاسی میان پکن و واشنگتن تبدیل شود.
نکته جالب اینکه واشنگتن حتی در زمانی که نشست مجازی دو جانبه بین سران آمریکا و چین برگزار می شود نیز اقدامات خصمانه خود علیه پکن را متوقف نکرده است. در این راستا "چاک شومر" (Chuck Schumer) رهبر اکثریت دموکرات سنای آمریکا اعلام کرد قانون تقویت رقابت میان این کشور و چین را به طرح سیاست‌های دفاعی آمریکا اضافه کرده است. وی در این زمینه تصریح کرد که بحران سیاسی آمریکا با چین ادامه دارد.
بایدن گفت که به رغم ادعاهای آمریکا درباره حل و فصل اختلافات با چین، اما واشنگتن در عمل کارزاری سیاسی، اقتصادی و نظامی را علیه پکن به راه انداخته و با ائتلاف سازی در منطقه ایندو پاسیفیک قصد مهار چین را دارد؛ رویکری که با واکنش جدی چین مواجه شده است.
نویسنده: سيدرضا ميرطاهر
115
