ایران پرس: گروهی متشکل از 40 مقام دولتی پیشین آمریکا و اروپا و کارشناسان برجسته منع اشاعه تسلیحات هسته ای در بیانیه ای از «جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا خواستند تا مذاکرات برای بازگشت به توافق هسته ای با ایران را با موفقیت به پایان برساند.

این کارشناسان اعلام کردند، عدم تغییر سیاست‌های دولت «دونالد ترامپ» که از توافق بین قدرت‌های جهانی و ایران در سال 2018 خارج شد، «غیرمسئولانه» است.

دراین بیانیه ادعا شده است: "در صورتی که دولت آمریکا سیاست های دونالد ترامپ را تغییر ندهد، خطر قرار گرفتن ایران در آستانه هسته ای شدن را افزایش می‌دهد."

انتشار این بیانیه درحالی صورت گرفته که همه طرف‌های مذاکرات، بدبینی فزاینده‌ای نسبت به دستیابی به توافق جدیدی برای ازسرگیری توافق 2015 برجام ابراز می‌کنند.

این مساله به ویژه با توجه به اینکه تقریباً همه قانونگذاران جمهوریخواه و بسیاری از دموکرات‌ها مخالفت خود را با هرگونه توافق با ایران بدون بررسی آن در کنگره اعلام کرده‌اند و مخالفت‌هایی که با گزارش‌ها مبنی بر اینکه دولت آمریکا حذف عنوان «تروریستی» از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در نظر گرفته، تشدید شده است.

بیانیه کارشناسان مستقیماً مساله قرار داشتن نام سپاه پاسداران در فهرست موسوم به سازمان های تروریستی خارجی اشاره ای نمی کند، اما خاطرنشان می کند که "برخی در کنگره تهدید می کنند که اجرای گام های لازم برای بازگرداندن ایران به محدودیت های هسته ای تعیین شده در برجام را مسدود خواهند کرد."

پس از برگزاری هشت دور مذاکرات طولانی در وین بین ایران و گروه 1+4 و با حضور غیر مستقیم آمریکا، به رغم ابراز خوش بینی های اولیه درباره رسیدن به توافقی در زمینه لغو تحریم های ضد ایرانی توسط آمریکا و بازگشت ایران به اجرای تعهدات برجامی خود، اما اکنون جوی از تردید و حتی ناامیدی در این زمینه وجود دارد.

این مساله شاید بتواند دلیل انتشار بیانیه 40 مقام دولتی پیشین آمریکا و اروپا و کارشناسان هسته ای را بیان کند. تهران بارها بر شروط خود یعنی لغو همه تحریم هایی که در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ پس از خروج برجام از مه 2018 علیه ایران وضع شده، راستی آزمایی این امر و در نهایت ارائه ضمانت هایی از جانب دولت بایدن درباره عدم خروج دوباره از برجام تاکید کرده است.

ضمن اینکه تهران خواهان خروج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از لیست سازمان های تروریستی است. در حالی که این خواسته با واکنش مثبت واشنگتن مواجه نشده است. برخی گزارش ها حاکی از آن است که دولت بایدن حاضر است سپاه پاسداران به جز نیروی قدس سپاه را از این لیست خارج کند که با واکنش منفی ایران مواجه شده است.

مساله مهم اینکه قریب به اتفاق کشورهای مشارکت کننده درمذاکرات وین حتی تروئیکای اروپایی، خواهان جمع‌بندی سریع‌تر مذاکرات هستند، اما دستیابی به توافق نهایی در انتظار تصمیمات سیاسی آمریکا در خصوص چند موضوع باقی‌مانده مهم و کلیدی است.

«کریمی قدوسی» عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی می گوید: "اروپایی‌ها از رفتار آمریکا در مذاکرات ناراحتند و می‌گویند با ایران به توافق رسیدیم اما آمریکا خواسته ایران را نمی‌پذیرد."

تهران بارها اعلام کرده که اگر واشنگتن واقع‌بینانه عمل کند، امکان دستیابی به توافق در وین وجود دارد. توافق مد نظر ایران سندی است که تحریم‌ها به صورت حداکثری رفع شود و منطقه‌ هم از اجرای آن بهره‌مند شود.

"حسین امیرعبداللهیان" وزیر امور خارجه ایران می گوید: "بارها تاکید کرده ایم که جمهوری اسلامی ایران نه به زیاده خواهی ها توجه دارد و نه از خطوط قرمز خود حاضر به عقب نشینی است."

با این حال شواهد نشان می دهد که دولت بایدن با توجه به مخالفت های داخلی به خصوص تهدیدات جمهوریخواهان از عزم لازم برای اتخاذ تصمیمات کلیدی برخوردار نیست. ضمن اینکه آمریکا همچنان درخواست های زیاده خواهانه و فرابرجامی خود را تکرار می کند.

«ند پرایس» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفته  است: "اگر ایران خواستار رفع تحریم‌ها فراتر از توافق هسته‌ای است بایستی نگرانی‌های آمریکا که فراتر از مسائل هسته‌ای هستند را برطرف کند."

در واقع واشنگتن خواهان گنجاندن مسائلی مانند توانمندی موشکی و سیاست های منطقه ای ایران در هرگونه توافق با ایران است در حالی که تهران بارها تاکید کرده که برجام توافقی صرفا توافقی درباره مساله هسته ای ایران است.

نویسنده: سيدرضا ميرطاهر

117