ترامپ چهار سال پیش با این هدف از توافق هسته ای با ایران خارج شد که به گفته خودش، توافق بهتری را جایگزین برجام نماید. رئیس جمهوری وقت آمریکا به کرات گفته بود که برجام، بدترین توافق در تاریخ ایالات متحده بوده و مذاکراه کنندگان ایرانی، سر همتایان آمریکایی خود کلاه گذاشته اند.
وی که خود را بهترین مذاکره کننده قلمداد می کرد، مدعی بود با خروج از برجام می تواند طی مدت زمان کوتاهی، به توافق بهتری با ایران دست یابد. چند روز بعد از خروج آمریکا از برجام، "مایک پمپئو"، وزیر خارجه وقت آمریکا نیز یک طرح 12 ماده ای را ارائه کرد تا نقشه راه مذاکرات آتی با ایران باشد.
با این حال، تا دو سال و هشت ماه و 12 روز بعد که ترامپ همچنان در کاخ سفید حضور داشت، هیچ مذاکره ای میان ایران و آمریکا برای دستیابی به توافق جایگزین برجام انجام نگرفت. برعکس، ایران پس از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، طی 5 مرحله، فعالیت های هسته ای خود را از لحاظ کمی و کیفی ارتقا داد تا جایی که اکنون، ایران غنی سازی 60 درصدی را انجام می دهد و ذخایر راهبردی هسته ای جموری اسلامی به شکل قابل توجهی افزایش یافته است.
البته در چهار سال گذشته، چه در دولت جمهوریخواه "دونالد ترامپ" و چه در دولت دموکرات "جو بایدن"، «سیاست فشار حداکثری» آمریکا بر ایران به شکل حداکثری ادامه داشته است.
در این مدت نه فقط تمامی تحریم های هسته ای ایران با شدیدترین وجه به اجرا گذاشته شد، بلکه حتی دولت وقت آمریکا فرمان ترور سردار سلیمانی را صادر کرد و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروه های به اصطلاح تروریستی قرار داد.
با این حال، هیچ یک از این فشارهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی موجب نشد تا ترامپ به آرزوی خود برای مذاکره با ایران و دستیابی به توافقی بهتر از توافق برجام دست یابد.
با تغییر دولت در آمریکا، این شائبه پیش آمد که دولت جدید با عبرت گرفتن از راه اشتباه دولت پیشین، رویکرد سازنده ای به برجام داشته باشد و بار دیگر، آمریکا به جمع کشورهای برجامی برگردد.
اما گذشت یک سال و چهار ماه و 18 روز از استقرار جو بایدن در کاخ سفید، آمریکا همچنان به بهانه های مختلف از عمل به تعهداتش ذیل برجام خودداری می کند، این در حالی است که ایران برای نشان دادن حسن نیت خود با شرکت در مذاکرات وین موافقت کرده است، مذاکراتی که آمریکایی ها به شکل غیر مستقیم در آن شرکت دارند.
جمهوری اسلامی ایران بارها آمادگی خود را برای انجام فوری تعهدات برجامی اعلام کرده است و از آمریکا نیز خواسته است همین رویکرد را در قبال توافق برجام در پیش گیرد. با این حال، دولت آمریکا همچنان خواسته های فرابرجامی را از ایران طلب می کند، آن هم در حالی که خود، به اجرای تعهدات برجامی واشنگتن، تن نمی دهد.
این وضعیت سبب شده است که چهار سال پس از خروج آمریکا از برجام و اجرای «سیاست فشار حداکثری» آینده همکاری آمریکا با این توافق در هاله ای از ابهام باقی بماند. آمریکایی ها تصور می کردند بازگشت تحریم ها به همراه تهدیدات نظامی و امنیتی، در نهایت، ایرانیان را به تسلیم و پذیرش شروط واشنگتن وادار خواهد کرد. اما نتیجه این رویکرد به اذعان برخی از بلندپایه ترین مقامات دولت آمریکا، شکست کامل بوده است.
"آنتونی بلینکن"، وزیر خارجه آمریکا چند روز پیش در جلسه ای در سنای این کشور گفت: تصمیم برای خروج از برجام و فشار حداکثری بر ایران، نتایج لازم را به دنبال نداشت ... اکنون بسیاری از کارشناسان امنیتی معتقدند که خروج آمریکا از برجام یک اشتباه بسیار بزرگ بود.
با این حال، دولت کنونی آمریکا که بلینکن وزیر خارجه آن است، هنوز اصرار دارند راه شکست خورده دولت قبلی برای خروج از برجام و اجرای «سیاست فشار حداکثری» بر ایران را چهار سال پس از تصمیم "دونالد ترامپ" ادامه دهند.
نویسنده: امیرعلی ابوالفتح
112
بیشتر بخوانید:
پیشنهاد اتحادیه اروپا برای شکستن بن بست مذاکرات احیای برجام
درخواست مقامات پیشین و کارشناسان برای بازگشت دولت جو بایدن به برجام
درخواست ده‌ها کارشناس و مقام سابق اروپا و آمریکا برای بازگشت دولت بایدن به برجام
