آینده مبهم مناقشه قره‌باغ در درگیری‌های متداوم ارمنستان و جمهوری آذربایجان

محمدعلی طالبی- در این راستا، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان بار دیگر نیروهای ارمنستان را به نقض توافقنامه آتش بس میان دوکشور متهم کرده است.

"واقف درگاهلی" سخنگوی وزارت دفاع جمهوری آذربایجان با متهم کردن نیروهای ارمنستان به نقض آتش بس درمنطقه مورد مناقشه قره باغ، گفت: نظامیان ارمنی به رژیم آتش بس درمناطق مرزی پایبند نیستند.

برغم انتشار بیانیه ها و اتهام های متقابل، تاکنون مشخص نشده است که کدامیک ازطرفین متخاصم، نخستین بار در روز 12 ماه جاری میلادی (ژوئیه) درگیری های مرزی را ازشهرستان "طاووس" (تاووز Tovuz) آغاز کرده است. شهرستان طاووس درمناطق تقریبا" شمالی جمهوری آذربایجان و درنزدیکی مرز گرجستان واقع است. این شهرستان در واقع ، منطقه ای راهبردی برای اقتصاد انرژی جمهوری آذربایجان، گرجستان و ترکیه تلقی می شود.

 یک سوال اساسی این است که چرا درگیری های مرزی این بار از شهرستان طاووس آغاز شده است؟ در حقیقت، برخلاف سال های گذشته، این نخستین بار است که درگیری در منطقه ای غیر ازمناطق مورد مناقشه قره باغ و درمنطقه استراتژیک طاووس آغاز شده است.

به هر حال، شهرستان طاووس به عنوان شاهراه اقتصاد جمهوری آذربایجان به بازارهای مصرف انرژی و ترانزیت مطرح است. علی الخصوص که تمرکز خطوط لوله انتقال نفت و گاز طبیعی از مسیر سیاسی باکو- تفلیس - جیحان و همچنین خطوط راه آهن از مسیر باکو - تفلیس - ارضروم مطرح است. 

جدا از روند مناقشه قره باغ، باید گفت: مشکلات مسیر سیاسی انتقال انرژی جمهوری آذربایجان که ازسوی دولتمردان وقت آمریکا درسال 1994 میلادی بر دولتمردان وقت جمهوری آذربایجان تحمیل شده است، با گذشت زمان بیش ازپیش بروز می کند. درحالی که ازسال 1994 میلادی، کارشناسان و محافل سیاسی مستقل مشکلات این مسیر را بارها و بارها تشریح و تبیین کرده اند.

به هرحال، باید گفت: جمهوری آذربایجان برغم برخورداری از اقتصاد تک محصولی و وابستگی به صادرات نفت و گازطبیعی، به شدت به مسیر اصلی و ناامن انتقال انرژی تحمیل شده ازسوی آمریکا، وابسته است.

در عین حال، باید گفت: این نخستین بار طی چند 26 سال گذشته است که درگیری ازخطوط انتقال انرژی جمهوری آذربایجان از منطقه طاووس آغاز شده است. این حملات را می توان به نوعی تهدید مسیرهای انتقال انرژی نفت و گاز جمهوری آذربایجان قلمداد کرد. به نظر می رسد دولت باکو تلاش می کند، تهدیدها را به فرصت ها تبدیل کند.

درهمین ارتباط، "الین سلیمانف" سفیر جمهوری آذربایجان - که یهودی و وابسته به جریان صهیونیسم بین الملل قلمداد می شود، معتقد است: "مهمترین مساله نزدیکی خطوط لوله انتقال نفت و گاز به محل درگیری است که نفت و گاز را به بازارهای اسرائیل، اروپا و دیگر بازارهای مصرف می رسانند".

این مقام آذری همچنین به منظور تحت تاثیر قرار دادن مناقشه جاری، گفته است:  "چهل درصد از نفت صادراتی جمهوری آذربایجان با اسرائیل از همین مسیر منتقل می شود".

برغم این اظهارنظرها، تردیدی نیست که جمهوری آذربایجان به دلیل انتقال نفت و گاز خود به بازارهای مصرف ازمسیرهای سیاسی به شدت به این مسیرناامن وابسته است.

حتی در صورت حل مناقشه قره باغ نیز ممکن است دولت و مردم مسلمان جمهوری آذربایجان با عواقب ناگوار انتقال انرژی از مسیرهای سیاسی و ناامن انتقال انرژی با مشکلاتی مواجه شوند.

بیشتر بخوانید:

اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری خودخوانده قره باغ