رودریگو دوترته که در جمع نظامیان فیلیپین سخن می‌گفت، افزود: "ائتلاف میان دو کشور یک مسئولیت مشترک است، اما سهم آمریکا از این مسئولیت رایگان نیست و وقتی جنگ رخ دهد همه ما باید هزینه بدهیم."
درباره علل اظهارت رئیس جمهور فیلیپین می توان به چند نکته اشاره کرد:
نکته اول اینکه، حضور استقرار نظامیان آمریکایی در خاک فیلیپین یک اصل مهم برای استراتژی واشنگتن در آسیا به شمار می رود. در واقع این توافق عنصر محوری راهبرد آمریکا در آسیاست.
در حال حاضر به دلیل دخالت‌های آمریکا در امورداخلی چین و حوزه پیرامونی این کشور، روابط واشنگتن و پکن به سردی گرائیده است. درواقع آمریکا با سیاست‌های مداخله گرایانه در شرق آسیا به اصطلاح به دنبال مهار چین است و صد البته طبیعی است دولت آمریکا قصد ندارد نظامیان خود را در چنین شرایطی از این کشور خارج سازد.
نکته دوم اینکه، دوترته که به یک ملی گرای صریح اللهجه مشهور است و علنا نارضایتی خود را از ائتلاف قدیمی این کشور با آمریکا ابراز داشته است، سال گذشته میلادی (بهمن 98) به طور یکجانبه این توافق را که موسوم به توافق نیروی مدعو است، لغو کرد.
تاکنون مهلت خروج نظامیان آمریکایی از فیلیپین دو بار تمدید شده تا مقام های دو کشور بتوانند به یک توافقنامه جدید دست یابند.
نکته بعدی اینکه، اظهارات رئیس جمهوری فیلیپین یک روز پس از نشست مشترک مقامات آمریکا و فیلیپین مطرح شده است.
مقامات دفاعی آمریکایی و فیلیپین روز پنجشنبه با یکدیگر دیدار کردند تا اختلافات درباره این موضوع را حل و فصل کنند، در واقع این نخستین دیدار مقام های دو کشور در دولت «جو بایدن» به شمار می رود. البته اظهارت تند دوترته گویای این نکته است که دو کشور برای رسیدن به توافق‌های جدید دفاعی دوجانبه بین آمریکا و فیلیپین دچار اختلاف نظر هستند.
صرف نظر از مطالبی که مطرح شد، اینکه رودریگو دوترته از آمریکا خواسته برای باقی ماندن نظامیان این کشور در فیلیپین پول پرداخت کنند، از منظر برخی کارشناسان دلیل دیگری هم دارد.
از منظر این کارشناسان، رئیس جمهوری فیلیپین که با انتقاداتی از سوی مقام های رده بالا این کشور برای تاخیر در تامین واکسن مقابله با کرونا روبروست، تلاش کرده تا توافق نیروهای آمریکایی با کشورش را به یک چانه زنی برای تضمین دریافت واکسن های مقابله با ویروس کرونا از آمریکا بدل کند.
به بیان دیگر، تهدید دوترته در حالی مطرح شده که دولتش بابت شکست در به دست آوردن توافقی با کمپانی داروسازی فایزر آمریکا، مورد انتقاد است، درحالی که دیگر کشورهای حوزه جنوب شرق آسیا چون سنگاپور و اندونزی در کسب این واکسن از کمپانی ذکر شده به پیشرفت رسیده اند.
البته در این میان دوترته پیشتر از تمایلش به واکسن های روسی و چینی سخن گفته و کشورهای غربی را بابت آنکه فقط به نفع خود عمل می کنند، مورد انتقاد قرار داده بود.
در مجموع باید گفت که روابط بین مانیل و واشنگتن از زمان روی کار آمدن رودریگو دوترته، رئیس جمهوری فیلیپین در سال 2016 در بوته آزمون قرار داشته و تنش‌های بین دو کشور تا مرحله‌ای پیش رفت که فیلیپین تهدید کرد از توافق‌های نظامی دو جانبه خارج می‌شود.
اتخاذ چنین رویکردی از سوی رئیس جمهور ملی گرای فیلیپین در حالی است که دوترته از طرف دیگر روابطش را با چین و روسیه بهبود بخشیده است.
اینکه رئیس جمهوری فیلیپین می گوید: "آمریکا می خواهد تعداد نظامیانش در خاک ما را بیشتر کند، ولی ما نمی خواهیم زیرا قصد داریم همچنان بی طرف باشیم." در واقع یک نوع جواب نه مانیل به سیاست‌های آمریکا در شرق آسیا وبه نوعی حمایت از محور چین به شمار می رود.
بر همین اساس قابل پیش بینی است که روابط واشنگتن و مانیل در دوره «جو بایدن» نیز با توجه به شرایط میدانی و یارگیری منطقه ای چین و آمریکا با نوساناتی همراه شود. در همین چارچوب پیش بینی می شود، مواضع دولت بایدن درباره مسائل حقوق بشری در فیلیپین نسبت به دولت «دونالد ترامپ» انتقادی‌تر باشد.
نویسنده: فرهاد همتی
117
بیشتر بخوانید:
لغو توافق نظامی با آمریکا از سوی فیلیپین
برنامه فیلیپین برای خاتمه حضور نظامیان آمریکایی در آن کشور/ تحلیل
