در پی پذیرش کشتار ارامنه به عنوان "نسل کشی" توسط آمریکا، "رجب طیب اردوغان" رئیس جمهوری ترکیه از آمریکا و اروپا به دلیل نسل کشی خواندن کشتار ارامنه از سوی دولت عثمانی در سال 1915 میلادی انتقاد کرد. اردوغان در نشست خبری پس از نشست سه ساعته هیات دولت این کشور در آنکارا اعلام کرد: «هیچ سند و مدرکی برای اثبات ادعاهای ارامنه درباره نسل کشی وجود ندارد. از این پرونده بیشتر برای انگیزه‌‌های سیاسی استفاده می‌شود. در مقابل، می‌توان گفت: غربی‌ها یهودیان را از اروپا و آمریکایی‌ها سرخپوستان را از کشورشان بیرون راندند و اکنون ترکیه را به نسل کشی ارامنه متهم می کنند.»
تشدید تنش در روابط آنکارا و واشنگتن
تردیدی نیست که اقدام اخیر رئیس جمهوری آمریکا تنش در روابط آنکارا و واشنگتن را تشدید خواهد کرد. در این زمینه ، یک پرسش اساسی وجود دارد و آن این که چرا دولت آمریکا در حال حاضر و در زمان فعلی موضوع نسل کشی ارامنه را مطرح کرده است و اساساً آمریکا از پذیرش این موضوع چه هدفی را دنبال می‌کند؟ برخی کارشناسان می گویند ، طرح مساله در شرایط فعلی مشخص می کند که آمریکا درپی دریافت یک امتیاز جدید از دولت آنکارا به رهبری رجب طیب اردوغان است بویژه که دولت واشنکتن به خوبی از حساسیت های دولت آنکارا درباره نسل کشی ارامنه واقف است. آمریکا با طرح و پذیرش این موضوع ، بدون تردید در پی طرح یک خواسته جدید در ارتباط با رابطه دوجانبه است که شاید روزهای آینده سرنخ هایی از آن معلوم و مشخص شود.
ارامنه معتقدند در جریان جنگ جهانی اول ، بین سال‌های 1914 تا 1918 میلادی، رهبران امپراطوری عثمانی ضمن کشتار یک و نیم میلیون ارمنی ، مرتکب نسل کشی شده اند. در مقابل ، مقام‌های ترکیه بر این باورند که در جریان این جنگ به دلیل درگیری‌های داخلی در امپراطوری عثمانی ، در مجموع 350 تا 500 هزار ارمنی کشته شدند و همین تعداد از اتباع امپراطوری عثمانی نیز جان خود را از دست داده اند.
با وجود مقاومت مقام های دولت اردوغان در زمینه نپذیرفتن طرح مورد ادعای دولت ارمنستان ، کارشناسان می گویند ، بعید است که دولتمردان ترک بتوانند در مقابل خواسته‌های آمریکا کشورهای مختلف جهان - که اکثر آن ها متحدان استراتژیک ترکیه خوانده می شوند - در سال های آینده مقاومت کنند. در همین ارتباط ، "آرا پاپیان" کارشناس مسائل سیاسی و مدیر مرکز تحلیل سیاسی مودوس ویوندی ارمنستان در گفتگو با خبرنگاران گفته است: «هدف اصلی ترکیه از نسل کشی ارامنه اشغال سرزمین ارمنستان بوده است و به همین دلیل نیز دولت ارمنستان موظف به طرح موضوع اشغال بخشی از اراضی خود است که بر اساس اسناد حقوقی تاکنون به عنوان بخشی از خاک ارمنستان محسوب می شده است.»
عواقب تصمیم بایدن برای ترکیه
در یک جمع‌بندی کلی از پذیرش طرح موضوع نسل کشی ارامنه ، باید گفت: اعلام کشتار ارامنه با عنوان نسل کشی از سوی آمریکا برای ترکیه هیچگونه عواقب قانونی به همراه نخواهد داشت و صرفا" تنش دیپلماتیک میان دو طرف را افزایش می‌دهد. در مقابل ، تردیدی نیست که موضوع نسل کشی ارامنه برای ترکیه بسیار تعهدآور و دارای پیامدهای سنگین خواهد بود. در صورت اثبات نسل کشی، ترکیه باید اقدامات جبرانی متناسب با کشتار ارامنه و اخراج از سرزمین شان صورت دهد. در حقیقت ، هر چند سال ها نیز که از آن واقعه گذشته باشد ، دولت ترکیه می بایست تمامی خسارات وارد شده به ارامنه را به نحو مطلوب جبران کند.// 114
نویسنده: محمدعلی طالبی
بیشتر بخوانید:
بایدن نسل‌کشی ارامنه را برسمیت شناخت
گفت وگوی تلفنی بایدن با اردوغان
