"ضمیر کابلوف" نماینده ویژه رئیس جمهوری روسیه در امور افغانستان، حضور نظامی آمریکا را در منطقه غیرقابل قبول دانست.
وی می گویدِ خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان نباید به اعزام دوباره نظامیان این کشور به منطقه و ایجاد پایگاه در کشورهای آسیای مرکزی و همچنین همسایگی با ایران شود.
آمریکا و متحدانش در سال 2001 میلادی به بهانه مبارزه با تروریسم و تامین امنیت در افغانستان به این کشور حمله کرده زمینه های اشغال این این کشور را فراهم کردند.
اشغال افغانستان به بروز جنگ، درگیری و نابودی زیربناهای اقتصادی افغانستان منجر شده و ناامنی، تروریسم و تولید مواد مخدر را در این کشور و در سطح منطقه افزایش داده است.
مخالفت روسیه با استقرار نظامیان آمریکایی در آسیای مرکزی پس از خروج از افغانستان
آمریکا پس از 20 سال حضور نظامی در افغانستان اعلام کرد که نیروهایش را تا روز 11 ماه سپتامبر سال جاری میلادی (2021) از افغانستان خارج می کند.
با وجود آن که حضور نظامی آمریکا در افغانستان جز بدبختی و بروز مشکلات ناشی از ناامنی نتیجه دیگری نداشته است، به نظر می رسد مقام های آمریکا در حال آماده سازی یک کشور آسیای مرکزی برای انتقال نیروهای نظامی خود از افغانستان به آن کشور هستند.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده در رسانه های غربی، گزینه مورد ترجیح فرماندهی نظامی آمریکا منطقه آسیای مرکزی است.
این به طور حتم آشکارترین گزینه مورد نظر آمریکا تلقی می شود. چرا که نیروهای آمریکا از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۴ میلادی در این منطقه مستقر بودند، اما از آن زمان تغییرات زیادی حاصل شده است.
مهم‌تر از همه این که رابطه آمریکا با سه قدرت اصلی خارجی درمنطقه یعنی ایران، روسیه و چین بیش از گذشته رو به وخامت است و این کشورها به بازگشت آمریکا به منطقه آسیای مرکزی تمایلی ندارند.
به همین دلیل است که مقام های دولت واشنگتن باید برای کشورهای منطقه آسیای مرکزی اثبات کنند که منافع مالی و سیاسی حاصل از همکاری آمریکا بیشتر از زیان ناشی از ناخشنودی تهران، مسکو و پکن خواهد بود.
بدیهی است که اثبات این امر برای مقام های غربی چندان آسان نخواهد بود زیرا در بیش ازیک دهه گذشته ، ملت های منطقه آسیای مرکزی به این حقیقت پی برده اند که آمریکا آماده نیست تا به عنوان وزنه توازن بخش در برابر ایران ، روسیه و چین در منطقه وارد عمل شود.
در همین ارتباط ، کارشناسان و صاحبنظران اندیشکده آمریکایی "کارنگی" اخیرا" با انتشار گزارشی در همین زمینه ، خاطر نشان کرده است: "کشورهای آسیای مرکزی علاقه‌ای به میزبانی ازپایگاه های نظامی آمریکایی ندارند و آمریکا پس از خروج از افغانستان باید در پی راه حل های دیگری باشد".
اکنون به نظر می رسد که دولت های غربی بویژه آمریکا مشغول ایجاد شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های قابل کنترل در جمهوری های آسیای مرکزی هستند.
برخی تحرکات غرب نشان می دهد که عوامل دولت آمریکا در قرقیزستان و ازبکستان بیشتر از دیگر جمهوری های آسیای مرکزی فعال هستند.
با وجود این بعید به نظر می رسد که آمریکا بتواند از این کشورها به عنوان پایگاه نظامی استفاده کند بویژه که هر دوکشور بیشتر از 30 درصد از کل اقتصاد خود را به روسیه وابسته اند. به همین دلیل، نمی توانند در موضوعات مهم بویژه دادن پایگاه نظامی به آمریکا، بنابر خواست خود تصمیم بگیرند.
محمدعلی طالبی خاکیانی
کارشناس منطقه آسیای مرکزی و قفقاز
