به گزارش روز دوشنبه ایران پرس، المانیتور در تحلیلی با عنوان «جایگاه ترکیه در معمای قطر کجاست؟» می نویسد: در پی قطع مناسبات بحرین، مصر، عربستان و امارات با قطر به بهانه حمایت از افراط گرایان و گروه های تروریستی و نیز متحد شدن این کشور با ایران؛ قطر را تحریم کرده و لیستی 13 گانه از درخواست های خود را به این کشور ارائه داده اند.
یکی از الزامات احیای این روابط، بستن پایگاه مشترک نظامی قطر و ترکیه در خاک قطر بوده است. به نظر می رسد حضور نظامی ارتش ترکیه در قطر وضعیت پیچیده ائتلافی را که اخیراً روابط خود را با دوحه قطع کرده، پیچیده تر می کند.
ترکیه هدف قرار گرفتن نزدیکترین متحد خود در شورای همکاری خلیج فارس را غیر انسانی و برخلاف ارزش های اسلامی خوانده و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، اعلام کرده است که تقاضا برای بستن این پایگاه نظامی، نقض حقوق بین الملل است.
این اولتیماتوم نشان می دهد؛ از نظر سه کشور حوزه خلیج فارس که در پی مجازات قطر از طریق تحریم هستند، اقدام ترکیه برای سرپا نگهداشتن خانواده سلطنتی آل ثانی تلاش این کشورها برای تحت فشار قرار دادن این خانواده را تحت تاثیر خود قرار می دهد.
ترکیه نه تنها اولتیماتوم عربستان سعودی و متحدانش را رد کرد بلکه اقدام به اعزام نیروهای بیشتری به قطر نمود.
اخیراً تانک های ترکیه در حال جولان دادن در دوحه پایتخت قطر دیده شده اند که البته این کار میزان تنش ها را میان کشورهای مسلمان سنی در خاورمیانه تشدید کرده است.
ترکیه، عربستان سعودی و قطر کشورهای عمدتا سنی هستند، اما ترکیه و قطر روابط دوستانه با برخی گروه های اسلام گرای سنی مانند اخوان المسلمین دارند که از سوی سعودی ها، امارات متحده عربی و مصر به عنوان یک گروه تروریستی در نظر گرفته شده اند.
پیامدهای حضور نظامی ترکیه در قطر
اگر کویت و دیگر واسطه های «بی طرف» موفق به حل و فصل اختلاف نشوند، حضور نظامی ترکیه در قطر می تواند وضعیت را بحرانی تر کند.
(قطر معتقد است)؛ حضور نظامی آمریکا در قطر، امنیت این امیرنشین را تضمین می کند و عامل اصلی بازدارنده در برابر هر گونه تهاجمی از سوی عربستان و امارات به قطر، پایگاه آمریکایی ها در منطقه العدید است.
بی تردید، انگیزه امارات متحده عربی از طرح بی پرده انتقال ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا و 10 هزار نیروی این کشور به امارات، محروم کردن دوحه از اهرم فشار لازم است که این کار قطر را به میزان زیادی در برابر فشارهای بعدی همسایگان این کشور آسیب پذیر می کند.
دیپلمات های کنونی و سابق غربی ابراز نگرانی می کنند که اختلاف در بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس می تواند به یک رویارویی نظامی تبدیل شود و این مسئله باعث ایجاد معضل عمده دیگری برای سیاست خارجی ترکیه در خاورمیانه در کنار بحران عراق و سوریه می شود. مشخص نیست که اگر این بی ثباتی ادامه یابد، حضور نظامی ترکیه در قطر چه تاثیر بر تعادل قدرت در خلیج فارس بر جای خواهد گذاشت.
صرف نظر از این که آیا نیروهای ترکیه در قطر، توانایی نظامی لازم برای بازدارندگی در مقابل هر گونه تهاجم بالقوه را دارند یا خیر، حضور آنها برای حمایت سیاسی و اخلاقی از خانواده آل ثانی، مخاطراتی را متوجه هر کدام از دولت عضو شورای همکاری خلیج فارس می کند که ممکن است دست به اقدامات قهری در این زمینه بزنند.
استقرار سریع نیروهای ترکیه در قطر پس از تشدید این بحران، حامل این پیام آنکارا به دوحه بود که قطر نباید از سوی همسایگانش تحت فشار قرار گیرد.
به رغم اعتراضات احزاب مخالف ترکیه که هشدار می دهند حضور نظامی این کشور در قطر و موضع جانبدارانه اش از دوحه خطرناک است، آنکارا به وضوح معتقد است که حفاظت از قطر در مقابل فشار عربستان و امارات عربی متحده، منافع ملی ترکیه را بهتر تامین خواهد کرد.
اردوغان امنیت قطر را با امنیت ترکیه مرتبط می داند
برای آنکارا همبستگی دوحه با ترکیه درمورد بسیاری از درگیری های منطقه ای در لیبی، سوریه، مصر و کردستان عراق اهمیت دارد.
هر دو کشور حامی گروه های اسلام گرای سنی در سراسر خاورمیانه هستند. ترکیه می خواهند سرمایه گذاری بیشتری را از قطر برای اقتصاد خود جلب کنند.
شرکت های ساختمانی بزرگ ترکیه، که موتور رشد اقتصادی کشورشان را در اختیار دارند، به دنبال قراردادهای سودآور بیشتری با قطر هستند. ترکیه، قطر را به عنوان بازار مهم اسلحه برای شرکت های اسلحه سازی خود می بیند و دوحه را به عنوان اولین کشور عربی که در آن پایگاه نظامی دارد به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از موقعیت استراتژیک خود در خاورمیانه و آفریقا می پندارد.
صرف نظر از اینکه این اختلاف چگونه به پیش برود، ترکیه به قرار گرفتن در کنار قطر و تهدید بی سابقه حاکمیت و استقلال کشورهای حوزه خلیج فارس، روابط رو به رشد خود را با قطر بهبود می بخشند.
امیر قطر نخستین رهبر خارجی بود که در کودتای ناکام نزدیک به یک سال پیش در ترکیه با اردوغان تماس گرفت، رئیس جمهور ترکیه هم اخیرا گفته است که عناصری در شورای همکاری خلیج فارس (و بدون شک امارات متحده عربی) این کودتا را هدایت کرده اند، آنکارا دوحه را به عنوان قربانی توطئه منطقه ای می بیند. به بیان ساده اردوغان که در مورد قطر حساس است، «امنیت این امیرنشین را با امنیت ترکیه مرتبط می داند»./ 110
بیشتر بخوانید:
واکنش ترکیه به درخواست شورای همکاری خلیج فارس برای پایان حضور نظامی ترکیه در قطر
ایجاد پایگاه ترکیه در قطر، فرصت یا تهدید/تحلیل
رایزنی وزیر خارجه ترکیه درباره بحران قطر با همتایان عربستانی و قطری
واکنش ترکیه به درخواست شورای همکاری خلیج فارس از قطر/تحلیل
