به گزارش روز پنجشنبه ایران پرس، پایگاه خبری «العربی الجدید» در تحلیلی درباره بحران خلیج فارس نوشت:
با توجه به شرایط درخواست های 13 گانه ی مطرح شده از سوی کشورهای تحریم کننده قطر، چشم انداز روشنی برای حل بحران خلیج فارس دیده نمی شود.
این نکته در نشست وزیران خارجی کشورهای عربی(5 جولای 2017) در مصر، به خوبی دیده شد.
بعد از تماس دونالد ترامپ رئیس جمهوری امریکا با عبدالفتاح السیسی رئیس جمهوری مصر، صحبت های دو مقام امریکایی و مصری، آشفتگی ها در دستیابی به راهکاری برای حل بحران را بیشتر کرد.
به نظر می رسد هدف اصلی کشورهای تحریم کننده قطر، افزایش فشار به قطر برای پذیرفتن مطالبات درخواستی از این کشور باشد؛ از جمله اتهام های وارده به کشور قطر حمایت از اخوان المسلمین، انقلاب های مردمی در کشورهای عربی و حمایت از محور مقاومت بوده است.
اتهاماتی که کشورهای تحریم کننده قطر معتقدند که یا با حمایت مالی این کشور همراه بوده و یا از طریق رسانه ای توسط شبکه الجزیره انجام شده است.
اما سوالی که مطرح می شود این است که آیا محور سعودی بعد از اینکه در مرحله اول با ایستادگی قطر و تاکید این کشور بر لزوم رفع تحریم ها قبل از شروع هر گفتگو نتوانست موفقیتی کسب کند آیا در ادامه دستاوردی خواهد داشت؟
21 جولای شیخ تمیم بن حمد امیر قطر گفته بود که قطر بر اصول استقلال خود پایبند است و هر گونه زورگویی را نمی پذیرد. اما محور سعودی چه اقدامی خواهند کرد؟
شیخ تمیم بن حمد امیر قطر
با پایان یافتن مهلت قطر، بدون آنکه نتیجه ای حاصل شود، در مورد آینده این بحران دو احتمال وجود دارد یکی از این احتمال ها اقدام سیاسی و اقتصادی و دیگری اقدام نظامی است؛ هرچند به نظر می رسد که گزینه نظامی برای حل این بحران بعید باشد.
این نکته در گزارش اخیر مرکز اطلاعات و حمایت از تصمیم گیری هیات وزیران مصر نیز به وضوح تاکید شده بود که در حل بحران قطر، گزینه نظامی بعید است.
تشدید تحریم های اقتصادی ضد قطر
بنابراین احتمال اول تشدید تحریم های اقتصادی و سیاسی ضد قطر است؛ این گزینه ها به نظر می رسد که هزینه کمتری نسبت به گزینه نظامی برای کشورهای تحریم کننده قطر خواهد داشت و از طرف دیگر پیش بینی می شود که چه بسا با مخالفت بین المللی نیز روبرو نشود.
در خلال دوره گذشته برخی از رسانه های نزدیک به کشورهای تحریم کننده قطر، از اقداماتی چون فشار به شرکت های نفتی و گازی جهان برای اینکه بین قطر و کشورهای تحریم کننده یک گزینه را انتخاب کنند و یا خارج کردن قطر از عضویت در شورای همکاری خلیج فارس سخن گفته بودند.
پیش تر عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان و انور قرقاش وزیر مشاور امارات متحده عربی در امورخارجه گفته بودند که در صورتی که قطر به درخواست های محور سعودی پاسخ ندهد خروج آن کشور از شورای همکاری خلیج فارس نزدیک خواهد بود.
علیرغم این اظهارنظرهای صریح، اشکالی که وجود دارد منشور شورای همکاری خلیج فارس است؛ در ماده 9 منشور شورای همکاری خلیج فارس آمده است که برای تصویب موضوعات مهمی چون خروج یکی از اعضای عضو، اجماع همه دولت های حاضر در جلسه شورای همکاری خلیج فارس ضروری است.
بحران قطر می تواند به فروپاشی شورای همکاری خلیج فارس منجر شود
بنابراین حضور کویت و اعتراض این کشور، اقدام خروج قطر را بی اثر خواهد کرد اما در صورتی که دو کشور کویت و عمان در جلسه شورای همکاری خلیج فارس حضور پیدا نکنند در این صورت اتخاذ تصمیم به این مهمی باعدم حضور این دو کشور، نقض منشور شورای همکاری خلیج فارس خواهد بود اقدامی که در صورت پافشاری به اجرایی شدن آن موجب بی اثر شدن شورای همکاری خلیج فارس و به عبارتی انحلال آن می شود.
افزایش فشار اقتصادی به قطر و شرط گذاشتن برای شرکت های بین المللی که بین قطر و کشورهای محور سعودی یکی را انتخاب کنند و یا بیرون کشیدن سپرده ها امارات و عربستان سعودی که حدود 18 میلیارد دلار است؛ از بانک های قطری و بلوکه کردن سپرده های قطر در بانک های کشورهای تحریم کننده این کشور و لغو مجوز بانک های قطری در کشورهای تحریم کننده از دیگر گزینه های اقتصادی است اما همه این گزینه های اقتصادی ضررهایی برای کشورهای تحریم کننده قطر در پی خواهد داشت.
اقدام دیگر کشورهای تحریم کننده قطر می تواند قطع شبکه الجزیرة و سایر شبکه های این کشور بر روی ماهواره های عرب ست که مقر آن در ریاض و یا از ماهواره نایل ست که مقر آن قاهره است؛ باشد.
گزینه دیگر ایجاد پایگاه نظامی مصر در بحرین است؛ این اولین حضور نظامی ثابت مصر در کشورهای خلیج فارس خواهد بود اما این احتمال دشواری های زیادی خواهد داشت که یکی از آنها هزینه های اقتصادی گزافی است که برای مصر به دنبال خواهد داشت اما با توجه به حضور نیروهای سپر خلیج و نیروهای عربستان در بحرین، حضور نیروهای مصری ضروری لازم است که با اجازه ایالات متحده امریکا باشد.
احتمال دیگر دستیابی به راه حلی سیاسی با میانجیگری دولت کویت و البته با اجازه امریکا است. بدین ترتیب که با چراغ سبز امریکا کشورهای تحریم کننده قطر در خواسته های خود تاحدی کوتاه بیایند. از جمله احتمال های ممکن می تواند تغییر سیاست شبکه الجزیر به جای بستن آن باشد و اخراج گروه هایی چون (اخوان المسلمین و جنبش حماس) که در فهرست کشورهای تحریم کننده قطر و امریکا قرار دارد؛ می باشد علاوه بر این کاهش سطح همکاری قطر با ایران و حمایت و همکاری قطر از تحرکات بین المللی چه با امریکا، فرانسه یا بریتانیا و حتی ترکیه از دیگر احتمالاتی که ممکن است به عنوان راه حلی در بحران قطر رخ دهد.
علیرغم این که طرف های بحران بر لزوم حل آن اتفاق نظر دارند اما اختلاف های موجود و عدم اعتماد دست یابی به راه حل را دشوار می کند؛ به طوری که قطر رفع تحریم ها و حفظ استقلال این کشور و عدم پذیرش زور گویی در مقابل درخواست های غیر منطقی کشورهای کننده قطر را شرط خود اعلام کرده در مقابل نیز کشورهای تحریم کننده قطر اتهام هایی چون حمایت از تروریسم، اتهام عدم دخالت قطر در سایر کشورها را مطرح می کنند که همه و همه موانعی بر سر گفتگوی بین طرفین خواهد بود.
همچنان که پیش تر انور قرقاش وزیر مشاور در امور خارجه امارات متحده عربی نیز اشاره کرده بود به نظر می رسد که کشورهای تحریم کننده قطر به دنبال طولانی کردن بحران باشند.
دوحه به دنبال تقویت موضع گفتگوی خود با نیروی نرم است چرا که این کشور نمی خواهد که سناریوی سال 2014 تکرار شود؛ بنابراین به نظرمی رسد که تنها راه حل بحران قطر، سیاسی باشد چرا که چه بسا پیامدهای راه حل سیاسی به زودی ظهور نکند.
بیشتر بخوانید:
قطر ادعای جدید عربستان را رد کرد
کاهش شروط 13 گانه علیه قطر، عقب نشینی راهبردی یا تاکتیک؟ / تحلیل
دلایل شکست عربستان در بحران قطر
