طی سال های اخیر مناطق جنوبی لیبی بیش از سایر مناطق شاهد درگیری های قبیله ای بود که از جمله می توان به درگیری های اکتبر 2016 میان قبیله اولاد سلیمان و یکی از قبایل نزدیک به معمر قذافی اشاره کرد که دهها کشته و زخمی برجای گذاشت.
درگیری های اخیر در شهر سبها نیز از چهارم فوریه 2018 آغاز شد و حدود 45 روز از این درگیری ها می گذرد.
ریشه اصلی این درگیری ها، اختلاف های قبیله ای و حاکم بودن فرهنگ قبیله ای بر روابط اجتماعی در اغلب مناطق لیبی به خصوص مناطق جنوبی این کشور است.
درگیری های اخیر در شهر سبها نیز میان دو قبیله «اولاد سلیمان» و «التبو» جریان دارد؛ علت اصلی آغاز این درگیری ها این بود که افراد مسلح وابسته به قبیله التبو در پی کشته شدن یکی از هم قبیله ای هایشان توسط نیروهای تیپ ششم ارتش وابسته به دولت وفاق ملی به مقر این تیپ در مرکز شهر سبها حمله کردند؛ بیشتر نیروهای تیپ ششم ارتش را افراد قبیله اولاد سلیمان تشکیل می دهند.
کشمکش قدرت میان دولت های موازی در لیبی
علاوه بر اختلاف های قبیله ای، کشمکش های قدرت میان دولت های موازی در لیبی نیز عاملی برای درگیری های اخیر است.
لیبی از اوت 2014 تاکنون شاهد وجود دولتهای موازی و حاکمیت های چندگانه است؛ دولت وفاق ملی به ریاست فایز السراج در طرابلس و دولت عبدالله الثنی که تحت حمایت ژنرال خلیفه حفتر نیز قرار دارد، در مناطق شرقی لیبی مستقر است.
در حالی که قبیله التبو از ارتش ملی لیبی به فرماندهی خلیفه حفتر حمایت می کند، قبیله اولاد سلیمان از دولت وفاق ملی به ریاست فایز السراج و ارتش وابسته به آن حمایت می کند؛ این کشمکش سیاسی نیز به عاملی برای تداوم درگیری تبدیل شده است.
خبرگزاری رویتر در تحلیلی در این خصوص نوشت: ارتش ملی لیبی به فرماندهی ژنرال خلیفه حفتر در تلاش است محدوده نفوذ خود را به مناطق جنوبی این کشور گسترش دهد و این به علتی برای تداوم درگیری ها در سبها تبدیل شد.
عامل دیگر گسترش درگیری ها در مناطق جنوبی لیبی مربوط به حضور جنگجویان خارجی در شهر سبها است.
به گفته برخی منابع محلی جنگجویانی از کشورهای چاد و سودان که از چند سال پیش در مناطق جنوبی لیبی مستقر هستند به درگیری ها در این مناطق پیوستند و این نیز به علتی برای تداوم درگیری های قبیله ای تبدیل شده است.
در همین حال، شهر سبها یکی از مراکز اصلی قاچاق مهاجران آفریقایی از طریق دریای مدیترانه است که در این قاچاق نیز نیروهای قبیله ای لیبی و همچنین جنگجویان خارجی نقش دارند.
نکته مهم این است که نبود ارتش ملی و محلی شدن امنیت در لیبی که قبایل نقش تامین امنیت را بر عهده می گیرند نیز در ظهور و گسترش درگیری های قبیله ای عامل اساسی است.
مجموعه این دلایل سبب شد جنوب لیبی شاهد شدت گرفتن درگیری های قبیله ای باشد.
بدون شک مهمترین پیامد درگیری های قبیله ای، تشدید خشونت است و شدت گرفتن خشونت نیز باعث افزایش فقر در جنوب لیبی می شود زیرا مناطق جنوبی از مناطق فقیرنشین لیبی محسوب می شود.115/111
نویسنده: سیدرضی عمادی
بیشتر بخوانید:
ترور یا ربوده شدن صدها نفر در لیبی درسال 2017
فائز السراج: تشکیلات نظامی لیبی باید یکپارچه شود
