«اسامه علی» در تحلیلی که در روزنامه قطری العربی الجدید منتشر شد، می نویسد، به دنبال تصمیم «خلیفه حفتر» افسر بازنشسته ارتش لیبی برای واگذاری کنترل و اداره میادین و بنادر نفتی این کشور به شرکت ملی نفت لیبی، وابسته به دولت طبرق در شرق، این کشور به صحنه رقابت کشورهای مختلف برای ایفای نقش در زمینه حل اختلافات میان طرف های درگیر، مبدل شده است.
پیامدهای تصمیم حفتر برای واگذاری کنترل چاه ها و بنادر نفت به دولت طبرق به گونه ای است که شرکت ملی نفت لیبی وابسته به دولت وفاق ملی در طرابلس که جامعه جهانی آن را به رسمیت می شناسد، روز دوشنبه از توقف صادرات نفت از بنادر الحریقه در طبرق و الزویتینه در شرق اجدابیا خبر داده بود.
این در حالی است که پیش از این نیز صادرات نفت از بنادر راس لانوف و السدره در منطقه هلال نفتی لیبی، متوقف شده بود و این تصمیم، بدین معناست که حفتر با چنین تصمیمی، دیگر نقشی در صادرات نفت نخواهد داشت.
معاملات بین المللی در بنادر نفتی این کشور متوقف شده و در نتیجه تولید نفت لیبی که پیش از این به یک میلیون بشکه در روز کاهش یافته بود، بار دیگر کاهش یافته و به 850 هزار بشکه در روز رسیده است زیرا به گفته شرکت ملی نفت لیبی، با توجه به پُر بودن مخازن نفت در این بنادر، پیش از صادرات محموله های نفتی امکان تولید زیاد نفت وجود ندارد.
به دنبال اطلاعیه شرکت ملی نفت لیبی در طرابلس، کشورهای بزرگی که مصرف کننده نفت لیبی هستند، در نشست اخیر سازمان اوپک که به درخواست «مصطفی صنع الله» رییس این شرکت برگزار شد، با ابراز نگرانی از این مساله تاکید کردند، تصمیم حفتر، عامل پیامدهای منفیِ توقف تولید نفت در لیبی است.
به گفته منابع آگاه لیبیایی، دیپلمات های اماراتی و مصری در تلاشند تا حفتر را برای تجدید نظر در تصمیم خود متقاعد کنند.
یکی از این منابع می گوید، دولت وفاق ملی در طرابلس و دولت موازی در طبرق متقاعد شده اند که برای صیانت از نفت، قدرت کافی ندارند؛ بنابراین حامیان این دو دولت برای یکپارچه سازی شرکت ملی نفت، آنها را تحت فشار قرار داده اند.
به گفته این منبع، قاهره و ابوظبی از حفتر خواسته اند تا این مساله را حل و فصل کنند در حالی که دولت وفاق ملی که با ایتالیا روابط مستحکمی دارد، نیز از رم خواسته است با نمایندگان حفتر و دولت شرق لیبی، مذاکره کند.
این منبع افزود، پس از آن که حفتر تصمیم خود را درباره واگذاری کنترل چاه ها و بنادر نفتی اعلام و اظهار داشت که خود، از نفت لیبی محافظت خواهد کرد، درحالی که درآمدهای نفتی به جیب دولت وفاق ملی می رود، روشن بود که وی خواهان تقسیم این درآمدهاست و احتمالا حفتر به زودی و پس از تفاهم طرفین (دولت وفاق ملی و دولت موازی طبرق) از تصمیم خود، صرف نظر کند.
این منبع همچنین تاکید کرد، «الیزابتا ترینتا» وزیر دفاع ایتالیا در چارچوب صرف نظر رم از تلاش های اخیر خود درباره لیبی، هفته آینده به لیبی سفر کرده و با حفتر دیدار خواهد کرد.
محتمل ترین سناریو در تفاهم جدید طرفین، اجرای تصمیم پارلمان طبرق درباره تعیین «محمد الشکری» به عنوان رییس بانک مرکزی لیبی به جای «صدیق الکبیر» رییس بانک مرکزی در طرابلس و در مقابل، ابقای صنع الله در منصب خود به عنوان رییس شرکت ملی نفت لیبی، خواهد بود.
بازگشت واشنگتن به صحنه لیبی
تلاش های داخلی و منطقه ای برای جلوگیری از خطر حمله نظامی به لیبی، به سرعت ادامه دارد. در نوک پیکان این حمله، ارتش ایتالیا قرار داشته و فرانسه و بریتانیا نیز با نیروهای ایتالیایی در حمله به لیبی همکاری می کنند.
این منبع آگاه با اشاره به این مساله افزود، پس از اختلاف نظر اروپا درباره لیبی به ویژه اختلاف میان ایتالیا با فرانسه و نیز بازگشت واشنگتن به صحنه لیبی، شاهد انجام این تلاش ها و تجدید نظر ایتالیا در موضع گیری خود درباره این کشور هستیم؛ چنانچه نزدیکی جدید حفتر با مسکو را می توان عامل حضور آمریکا در صحنه لیبی دانست.
«دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا روز دوشنبه پس از رایزنی با «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل، «استفانی ویلیامز» کاردار سفارت آمریکا در لیبی را به عنوان معاون «غسان سلامه» فرستاده ویژه این سازمان به لیبی، منصوب کرد.
مشارکت آشکار آمریکا در پرونده لیبی، سبب تغییر موازنه در این باره شده و از اختلاف اروپا درباره لیبی، خواهد کاست.
اگر طرف های لیبیایی به لجاجت خود بر سر ادامه درگیری ها ادامه دهند، واشنگتن از حمله نظامی به لیبی، جلوگیری نخواهد کرد به ویژه آن که اردوگاه شرق این کشور، با رفع اختلافات سیاسی مخالف است؛ ضمن آن که حفتر اخیرا پس از آن که مجددا کنترل هلال نفتی لیبی را به دست گرفته بود، با مسوولان روسی در شرق لیبی دیداری داشته است.
در این میان، اهمیت مساله نفت و پرونده مهاجرت های غیرقانونی برای ایتالیا، سبب شده است تا این کشور زمینه را برای نزدیک شدن واشنگتن به مساله لیبی فراهم کند زیرا احتمال افزایش رویارویی ایتالیا با فرانسه، به موضوعی نگران کننده برای رم، تبدیل شده است.
کاملا واضح است که ورود واشنگتن به بحران لیبی، بار دیگر بسیاری از اختلافات را به میز مذاکره خواهد کشاند، ضمن آن که توافق سیاسی مانند یکپارچه سازی سازمان های حکومتی و تشکیل دولتی متحد، چارچوبی است که واشنگتن برای حل این اختلافات لیبی بر آن تاکید دارد.
مترجم: محب احمدی
بیشتر بخوانید:
تسلط نیروهای حفتر بر ۷۵ درصد شهر درنه لیبی
روابط پنهانی صهیونیست ها با خلیفه حفتر لو رفت
