این اتفاق در حالی رخ داده که شاخص بورس قطر سه دهم درصد و شاخص بورس کویت نیز چهار دهم درصد افزایش داشته است.
سوال این است که چرا شاخص بورس در عربستان بر خلاف شاخص بورس های قطر و کویت کاهش داشته است؟
مهمترین عامل این وضعیت، سیاست های «محمد بن سلمان»، ولیعهد سعودی به خصوص نحوه برخورد وی با شاهزادگان سرمایه دار عربستان است. یکی از اصلی ترین اولویت های بن سلمان پس از تصدی سمت ولیعهدی عربستان، خارج کردن شاهزادگان رقیب از دایره رقابت برای کسب قدرت است.
بن سلمان ده‌ها شاهزاده سرمایه دار را بازداشت و آنها را مجبور کرد برای آزادی شان میزان زیادی از اموال و دارایی های شان را به خزانه دولت عربستان واریز کنند.
اوج این رفتار در نوامبر 2017 بود. توجیه ولیعهد سعودی در این رفتار خشن، مبارزه با فساد بود، شعاری که در اغلب کشورهای جهان سوم، شعار پوپولیستی و صرفاً با هدف جلب نظر عوام جامعه مطرح می شود. علاوه بر شاهزادگان، حکومت عربستان فعالان مدنی و مذهبی زیادی را نیز طی ماه‌های اخیر بازداشت کرده است.
عامل دیگر در کاهش سقوط سهام بورس عربستان مربوط به سیاست های جنگ طلبانه‌ی ولیعهد سعودی در یمن است. جنگ علیه یمن نه تنها اهداف مورد نظر محمد بن سلمان را تامین نکرد بلکه طی یک سال گذشته امنیت عربستان را نیز کاهش داده است.
موشک‌های یمن
تقویت توانمندی موشکی ارتش و نیروهای مردمی یمن و اتخاذ رویکرد آسیب رساندن به شریان های اقتصادی عربستان از جمله تاسیسات شرکت آرامکو و فرودگاه‌ها حتی بیش از بازداشت شاهزادگان این پیام را منتقل می کند که امنیت سرمایه گذاری در عربستان سعودی کاهش یافته است.
در همین راستا، «سیدعبدالملک بدرالدین الحوثی»، رهبر جنبش انصارالله اخیراً گفته است که تداوم جنگ علیه یمن برای عربستان تبعات اقتصادی سنگینی خواهد داشت.
این رویکردها سبب ایجاد هراس و ترس در میان شاهزادگانی شد که هر کدام از آنها در جلب سرمایه گذاری خارجی، تبحر خاصی دارند و در عین حال موجب شکل گیری این ذهنیت در میان سرمایه گذاران خارجی شد که محیط داخلی و سیاست های عربستان، امنیت سرمایه گذاری را تامین نمی کند.
لذا سرمایه گذاری خارجی در عربستان کاهش داشته، به نحوی که به پائین ترین سطح در چهار سال گذشته رسیده است. همچنین روند خروج سرمایه از عربستان نیز افزایش داشته است.
این شرایط در کوتاه مدت مشکلات اقتصادی در عربستان را افزایش داده که کاهش ارزش سهام در بورس عربستان از جمله این پیامدهای کوتاه مدت است. این شرایط برای اقتصاد عربستان پیامدهای بلندمدت نیز خواهد داشت که تاثیرگذاری بر چشم انداز 2030، کاهش فرصت های شغلی و در نتیجه افزایش مشکلات اقتصادی جمعیت عربستان از جمله این پیامدها خواهد بود.
دولت سعودی برای ممانعت از افزایش مشکلات اقتصادی اش باید به جنگ علیه یمن و مداخله در امور داخلی کشورهای عربی پایان دهد و از سوی دیگر در داخل عربستان نیز ثبات ایجاد شده و جنگ قدرت میان شاهزادگان منجر به خشونت ضد شاهزادگان نشود.139/112
نویسنده: سیدرضی عمادی
بیشتر بخوانید:
تلاش ثروتمندان عربستان برای انتقال دارایی های خود به خارج از کشور
هشدار صندوق بین‌المللی پول به عربستان
