رئیس آژانس بین‌المللی انرژی روز شنبه با انتقاد از ورود جریان‌های سیاسی به بازار نفت افزود: به‌رغم برابری عرضه و تقاضا، احتمال افزایش بیشتر قیمت نفت وجود دارد و این اتفاق در بدترین زمان برای اقتصاد جهانی رخ می‌دهد.
ثبات در بازارهای جهانی نفت؛ تحت تاثیرچند عامل از تعادل خارج می‌شود. عامل نخست برهم خوردن غیر متعارف عرضه است. در حال حاضر با توجه به افزایش تقاضا و در پیش بودن فصل زمستان؛ نفتی مازاد بر مصرف در بازار وجود ندارد. به همین دلیل شرایط عرضه نفت بسیار حساس و شکننده است.
علت دوم؛ تاثیرات روانی نگرانی ناشی از کاهش ناگهانی عرضه نفت است. اما علت سوم ایجاد اخلال در استمرار صادرات نفتی و اعمال فشارهای سیاسی بر بازار نفت است. آمریکا با اعمال تحریم‌های یکجانبه تلاش می‌کند با محدود کردن دسترسی ایران به سیستم بانکی و جریمه بانک‌های همکار با طرف‌های ایرانی در صدور نفت ایران اخلال کند.
تحت تاثیر این سه عامل محرک، میانگین قیمت نفت خام از حدود ۶۷ و ۷۷ دلار در ماه مه گذشته اکنون به حدود ۸۴ دلار برای هر بشکه رسیده است. افزایش قیمت نفت اقتصاد جهانی را سخت تحت تاثیر قرار می‌دهد.
به این ترتیب به نظر می‌رسد یکی از چالش‌های مهم دولت ترامپ در مسیر اعمال تحریم‌ها، متقاعد کردن مشتریان اصلی ایران برای صفر کردن یا حتی کم کردن حجم خرید نفت ایران باشد.
پیتر هارل، که در وزارت خارجه دولت باراک اوباما در زمینه تحریم‌های ایران فعالیت می‌کرد؛ می‌گوید: دولت آمریکا می‌تواند با «حداقل کردن تاثیر تحریم‌ها در بازار جهانی نفت»، نفت ایران را با تنش کمتری از بازار خارج سازد.
این روش در حالی به دولت‌مردان آمریکایی توصیه شده است که بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، تشدید اختلال در عرضه و حذف مازاد ظرفیت تولید نفت در دنیا با آغاز تحریم‌های نفتی ایران، از جمله معضلاتی است که می‌تواند بازار جهانی نفت را متشنج کند.
در حال حاضر مازاد ظرفیت تولید نفت در دنیا کوچک‌‌تر شده و چنانچه مشکل تازه‌ای در جهت عرضه به وجود آید، جهش قیمت‌ها شرایط پیچیده‌ای را پیش روی بازار و مصرف‌کنندگان قرار خواهد داد.
هنوز اطلاعات دقیقی از مکانیزم بازگشت تحریم‌های نفتی دولت ترامپ علیه ایران وجود ندارد. اما تازه‌‌ترین گزارش‌ها حاکی از آن است که ظاهرا برای دولت آمریکا روشن شده که توان صفر کردن صادرات نفت ایران را نخواهد داشت و نهایتا قادر خواهد بود، چیزی بین ۷۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه در روز از صدور نفت ایران را کاهش دهد. اما همین میزان از کاهش صادرات نیز بازار جهانی نفت را با شوک قیمتی مواجه خواهد کرد؛ اتفاقی که نه برای بازار خوشایند خواهد بود و نه برای دولت آمریکا.
در این زمینه هشدارهایی از سوی سیاستمداران آمریکایی نیز وجود دارد. جک لیو، وزیر سابق خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا در یک سخنرانی در سال ۲۰۱۶ هشدار داد که «استفاده بیش از حد از ابزار تحریم‌ها می‌تواند توانایی آمریکا در استفاده اثرگذار از تحریم‌ها را کاهش دهد.»
این اتفاق در واقع با فاصله گرفتن معاملات و نقل و انتقالات مالی دنیا از دلار آمریکا رقم خواهد خورد و در حال حاضر نیز تا حدودی رخ داده است.
برخی از مقامات خزانه‌داری آمریکا نگرانند که مجبور کردن اروپا از طریق تهدید به تحریم‌های بانکی، تلاش‌های گسترده آمریکا در متقاعد کردن اروپا برای توقف حمایت از ایران را از بین ببرد. 113/120
نویسنده: جمشید امین‌زاده
بیشتر بخوانید:
هشدار یک نهاد انرژی دولت آمریکا در مورد تحریم نفت ایران
ظریف: هم نفت خود را می‌فروشیم، هم اقتصادمان را حفظ می‌کنیم
عقب‌نشینی آمریکا از طرح «به صفر رساندن» صادرات نفت ایران/ تحلیل
