در واکنش به این اقدام، دیگر اعضای برجام از جمله اعضای اروپایی آن در چارچوب گروه 1+4 بر سودمندی برجام و ضرورت حفظ آن با اتخاذ تدابیر عملی و موثر به منظور ادامه پایبندی ایران به برجام تاکید کرده اند.
اتحادیه اروپا معتقد است، برهم خوردن برجام و لغو این توافق، تاثیرات امنیتی منفی به دنبال داشته و در عین حال اعتبار دیپلماسی اروپا را بشدت زیر سئوال می برد.
این ملاحظات باعث شده تا «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سران اروپایی خواهان حفظ برجام با توجه به کارایی آن شوند.
موگرینی در 1 ژانویه 2019 در یادداشتی در وبلاگ شخصی خود اظهار کرد: با گذشت دو سال و نیم از امضای توافق هسته ای با ایران، این توافق همچنان کار می کند و ماهیت صرفا غیرنظامی برنامه هسته ای ایران را تضمین کرده است؛ لذا به رغم تهدیدات و جنگ روانی واشنگتن، بروکسل بر تداوم اقدامات خود در راستای حفظ برجام تاکید کرده است.
در این راستا، موگرینی در یادداشتی تلاش اتحادیه اروپا برای حفظ برجام را به عنوان یکی از مهمترین رویدادهای سال 2018 توصیف و تاکید کرد که کار برای ایجاد سازوکار مالی ویژه (اس.پی.وی) SPV در سال 2019 ادامه می یابد.
نگاه ویژه اتحادیه اروپا به برجام
از نگاه اتحادیه اروپا برجام نمونه ای از یک توافق چند جانبه است که می تواند به عنوان الگو و مدلی برای حل و فصل دیگر مناقشات بین المللی نیز به کار رود.
به همین دلیل اتحادیه اروپا به دنبال اتخاذ و اجرای تدابیری مانند اجرای مجدد قانون مسدودسازی و نیز ایجاد سازو کار مالی ویژه برای ادامه تعاملات مالی و تجاری و انرژی با ایران است.
به رغم اجرای دور دوم تحریم های آمریکا علیه ایران در 5 نوامبر 2018، هنوز (اس.پی.وی) از جانب اروپایی ها اجرایی نشده است.
موگرینی مدعی است که تلاش برای ایجاد این سازو کار مالی ویژه در سال 2019 نیز ادامه خواهد داشت؛ با این حال هنوز تلاش ها در این زمینه نتیجه مشخص و ملموسی به همراه نداشته است.
این مساله هشدارهای شدید ایران را به همراه داشته است؛ تهران بارها بر این مساله تاکید کرده که حفظ برجام مستلزم تلاش جدی و موثر دیگر اعضای گروه 1+4 برای کاهش اثرات منفی تحریم های مجدد آمریکا علیه ایران است و در صورتی که اقدام موثری در این زمینه صورت نگیرد، باقی ماندن ایران در برجام و انجام تعهدات برجامی منطقی نبوده و در راستای منافع ایران نخواهد بود.
«محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران در 24 دسامبر 2018 در مصاحبه با خبرگزاری فارس با بیان اینکه اروپایی‌ها آمادگی هزینه کردن را ندارند، گفت: اروپایی‌ها یک فرصت جدی در ایران داشتند و آن را به خاطر بی عملی و انفعال در برابر آمریکا یا ناهماهنگی داخلی یا فرصت طلبی از دست دادند و کسی که در قضیه (اس.پی.وی) ضرر کرده، اروپا است.
اجرایی کردن (اس.پی.وی) گام مهم در استقلال عمل اروپا
با توجه به اختلافات فزاینده اروپا با آمریکا در موارد مختلف از جمله برجام، اجرایی کردن (اس.پی.وی) گام مهمی در استقلال عمل اروپا و مقابله با یکجانبه گرایی آمریکا تلقی می شود.
رویکرد آمریکا درباره خروج از برجام صرفاً بر مبنای یکجانبه گرایی، زورگویی و تحمیل خواسته های خود بر دیگر کشورها است، لذا ایران معتقد است که اگر اتحادیه اروپا واقعا خواهان حفظ برجام است باید در مقابل رویکرد قلدرمابانه واشنگتن ایستادگی و از حقوق قانونی ایران دفاع کند.
مقاومت در برابر آمریکا مسلما مستلزم هزینه کردن از سوی اروپایی ها است و اینکه آنها بخواهند بدون هیچ زحمت و هزینه ای اقدامات خود در راستای حفظ برجام به ویژه اس پی وی را عملی کنند، واقع بینانه نیست.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
116/118
بیشتر بخوانید:
تضمین تجارت با ایران، لازمه حفظ برجام
موگرینی: بدون برجام مذاکره با ایران سخت است+ویدئو
قاسمی: اروپا اراده‌ای در برابر فشارهای آمریکا ندارد
