از جمله افرادی که توسط ملک سلمان برکنار شدهاند، سپهبد ستاد «فهد بن ترکی آل سعود» فرمانده ائتلاف سعودی در جنگ یمن و «عواد بن عید البلوی» فرمانده نیروهای مرزبانی هستند و دستور بازجویی از شماری از افسران و کارمندان غیرنظامی وزارت دفاع نیز صادر شد.
فساد بهانه ظاهری برکناری
پس از روی کار آمدن محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد عربستان در مه 2017 برکناری مقامات و شاهزادهها در دستور کار قرار گرفت. پیش از این در فوریه 2018 نیز فرماندهان نیروهای زمینی و هوایی ارتش عربستان از سمت خود برکنار و حداقل 20 نظامی نیز به بهانه مبارزه با فساد بازداشت شدند.
اکنون نیز برکناری فرمانده ائتلاف سعودی در جنگ علیه یمن و دیگر افسران وزارت دفاع به بهانه معاملات مالی مشکوک در وزارت دفاع انجام شد. با این حال، به نظر میرسد دلایل واقعی برکناری شخصیتهای نظامی به خصوص فرمانده ائتلاف سعودی در جنگ علیه یمن، موضوعات دیگری از جمله ناکامی در این جنگ است.
ناکامی در یمن؛ یکی از دلایل واقعی برکناری
عربستان سعودی از مارس 2015 جنگ علیه یمن را آغاز کرد. برآورد اولیه این بود که جنگ کمتر از یک ماه با شکست انصارالله و بازگشت منصورهادی، رئیس جمهوری مستعفی یمن به صنعا، پایتخت، خاتمه مییابد. 66 ماه از جنگ یمن میگذرد، اما نه تنها آل سعود موفق به شکست انصارالله و بازگرداندن منصور هادی به صنعا نشده بلکه انصارالله و متحدانش در صنعا دولت نجات ملی را تشکیل داده و امروز سازمانیافتهترین گروه سیاسی یمن محسوب میشوند.
در عین حال، دولت مستعفی یمن در بدترین شرایط قرار گرفته و شورای انتقالی جنوب را به عنوان رقیبی جدی در کنار خود میبیند و تلاشهای ریاض برای تشکیل دولت وحدت در جنوب یمن نیز تاکنون نتیجهای نداده است.
به لحاظ نظامی نیز ارتش و کمیتههای مردمی یمن ضمن اینکه در تحولات داخلی این کشور دست برتر دارند، در مقابل عربستان سعودی نیز قابلیت و توانمندی خود را افزایش داده، به نحوی که ضربات سنگینی به عربستان و متحدانش وارد کردند.
بنابراین، اگرچه در فرمان ملک سلمان به مبارزه با فساد به عنوان دلیل اصلی برکناری سپهبد ستاد «فهد بن ترکی آل سعود» فرمانده ائتلاف سعودی در جنگ یمن اشاره شده، اما ناکامی وی در این جنگ عامل واقعی برکناری از سمت فرماندهی ائتلاف سعودی است چرا که فساد موضوعی سازمانیافته در ساختار قدرت عربستان است. محمدعلی الحوثی، رئیس کمیته عالی انقلاب یمن در واکنش به برکناری فرمانده نیروهای مشترک ائتلاف سعودی در جنگ یمن در توئیتی نوشت: «تصمیم به برکناری ترکی خوب است، اما اگر برای توقف جنگ انجام گرفته باشد.»
محمد بن سلمان؛ پشت تغییرات افراد در عربستان
نکته دیگر این است که تغییرات در وزارت دفاع و نیروهای مسلح عربستان که پیش از این نیز در سطح گستردهای انجام شده بود، در شرایطی انجام میشود که محمد بن سلمان همزمان با تصدی ولیعهدی سعودی، همچنان از سال 2015 تاکنون وزیر دفاع عربستان سعودی نیز است. بنابراین، تغییرات با دستور محمد بن سلمان انجام میشود.
از یک سو، مسئولیت شکست در جنگ علیه یمن از بن سلمان سلب میشود و فرماندهان نظامی مسئول این شکست معرفی میشوند و از سوی دیگر، محمد بن سلمان به بهانه مبارزه با فساد، مقامات را برکنار میکند و ضمن کسب محبوبیت در قالب شعار مبارزه با فساد، افراد وفادار و نزدیک به خود را در سمتهای مهم منصوب میکند.//114
نویسنده: سید رضی عمادی
بیشتر بخوانید:
دستور برکناری و بازجویی تعدادی از مقامات وزارت دفاع عربستان از سوی «ملک سلمان»