به گزارش خبرگزاری ایران پرس، ارگ گوگد با قدمتی حدود ۴۰۰ ساله، در ۱۱ بهمن ۱۳۷۸ به ثبت ملی رسید.
تاریخچه ارگ گوگد
قدمت این قلعه تاریخی، که ساخت دقیق آن به دلیل نبود اسناد مکتوب مشخص نیست، حداقل به چهار قرن پیش بازمی‌گردد. تنها مدرک موجود، سندی از ۱۳۰ سال قبل است که نشان می‌دهد علیخان بختیاری این ارگ را به عنوان مهریه به همسرش بخشیده بود؛ از آن پس، گاهی به نام ارگ علیخانی نیز شناخته می‌شد.
موقعیت استراتژیک ارگ در مسیر جاده ابریشم، آن را به مکانی مناسب برای استراحت کاروان‌های تجاری و حاکمان تبدیل کرده بود. در دوران صلح، نقش کاروانسرا داشت و میزبان تجار سرشناس و والیان ایالات مختلف بود، اما در زمان جنگ به دژی نظامی تبدیل می‌شد.
معماری ارگ گوگد
ارگ گوگد قلعه‌ای مربع‌شکل با مساحتی حدود شش هزار و ۴۰۰ متر مربع است. دیوارهای سرخ‌رنگ و مرتفع آن، مزین به سوراخ‌های هوشمندانه‌ای هستند که سیستم هشدار اولیه را تشکیل می‌دادند: کبوتران در این حفره‌ها لانه می‌کردند و با پرواز ناگهانی، حضور مهاجمان را اعلام می‌نمودند.
چهار برج قرینه در گوشه‌ها، با پایه‌های ۲.۵ متری و ارتفاع ۱۲ متر، با نقوش تزئینی زیبا آراسته شده‌اند، نگهبانان از این برج‌ها بر محیط نظارت می‌کردند و ورودی اصلی با دو در چوبی تجهیز شده بود.
داخل ارگ، چاهی در بخش شرقی برای مواقع محاصره و حوضی مرکزی برای خاموش کردن آتش احتمالی در نظر گرفته شده بود. پیش از مرمت، تنها برج‌ها، دیوار خارجی، بخشی از تالارهای غربی و خانه‌های داخلی باقی مانده بودند.
معماری ارگ شباهت زیادی به کاروانسراها دارد: حیاط وسیعی در مرکز با اتاق‌هایی در اطراف. نظام طبقاتی در طراحی مشهود است؛ بزرگان در طبقه دوم اقامت می‌گزیندند و افراد با مقام پایین‌تر در طبقه همکف.
جاذبه‌های داخلی و فضای استراحت
حیاط بزرگ ارگ با حوضی دل‌انگیز در مرکز، لبه‌هایی پر از گلدان‌های رنگارنگ دارد. تخت‌های چوبی، میز و صندلی‌های متعدد، فضایی آرام برای استراحت فراهم می‌کنند. در گوشه و کنار، اشیای کهن مانند خمره‌های سفالی و ترازوهای قدیمی، حس نوستالژیک تاریخ را زنده می‌سازند.
ارگ گوگد نه تنها نمادی از مهندسی دفاعی دوران گذشته است، بلکه با ترکیب کاروانسرا و دژ، تجربه‌ای منحصربه‌فرد از تاریخ جاده ابریشم را به بازدیدکنندگان هدیه می‌دهد.
سیما مشتاقان
