در همایش بین‌المللی «استاد فکر» به بزرگداشت آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی، رئیس سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی حجت‌الاسلام والمسلمین سید سعیدرضا عاملی با تأکید بر استواری اندیشه و نقش ایشان در صیانت از اسلام ناب، علوم انسانی اسلامی را راهبردی برای تحقق تمدن نوین اسلامی دانست و شش محور کلیدی برای کارآمدی آن برشمرد.

به گزارش خبرگزاری ایران پرس، حجت‌الاسلام والمسلمین سید سعیدرضا عاملی رئیس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران در همایش بین المللی «استاد فکر» به منظور بزرگداشت مقام علمی و پژوهشی آیت الله محمدتقی مصباح یزدی، رییس فقید موسسه آموزشی امام خمینی (ره) با تجلیل از مقام علمی آیت‌الله مصباح یزدی، ویژگی‌های شخصیتی ایشان را استواری در اندیشه و دقت در صیانت از اسلام ناب برشمرد و گفت: آیت‌الله مصباح همواره در مسیر تبیین حق با استدلال، دلیل و برهان گام برمی‌داشت و در مواجهه با اندیشه‌های سکولار، به‌ویژه در حوزه علوم انسانی، از موضع عقلانی و الهی به دفاع از حقیقت اسلامی می‌پرداخت.

رئیس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران سخنرانی خود را در دو بخش عنوان کرد.

 بخش اول: تبیین چند ویژگی بارز آیت‌الله مصباح یزدی

۱. ایشان با استدلال و برهان، به تببین حقایق اسلامی در تقابل با اندیشه‌های سکولار حاکم بر علوم انسانی امروز می‌پرداخت.
۲. همانند دیگر اندیشمندانی چون شهید صدر، علامه طباطبایی و شهید مطهری، با تکیه بر اندیشه الهی و بدون واهمه، به تبیین و نقد مکاتب فکری دیگر می‌پرداخت.
۳. ایشان با نگاهی نظام‌مند، مکتب فکری اسلام را در حوزه‌هایی مانند فلسفه و اقتصاد ارائه کردند.
۴. طرح ضرورت بازنگری در طبقه‌بندی علوم بر اساس مبانی نگرش الهی، به‌گونه‌ای که پیوستگی بین علوم و نگاه دانش یکپارچه را فراهم کند، از دیگر دغدغه‌های ایشان بود.

بخش دوم: علوم انسانی اسلامی و کارآمدی مطلوب

حجت الاسلام والمسلمین عاملی در بخش دوم، بر «کارآمدی مطلوب» علوم انسانی اسلامی تأکید کرد و گفت: «ما علوم انسانی اسلامی را برای زندگی می‌خواهیم؛ زندگی‌ای که پیوستاری از این جهان تا جهان آخرت است.»

وی افزود: بسیاری از معضلات امروز جامعه، ریشه در حوزه علوم انسانی و اجتماعی دارد. برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی که در «گام دوم انقلاب» ترسیم شده، نیازمند تحول مستمر و بنیادین در علوم انسانی هستیم. علوم انسانی رایج در جهان، بر شالوده‌ای غیرالهی و مبتنی بر جدایی دین از عرصه‌های مختلف زندگی بنا شده که نتایج خطرناکی مانند تولید سلاح‌های کشتار جمعی را به دنبال داشته است.

شش محور برای پیشرفت تمدنی ایران اسلامی

رئیس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران با طرح این هدف که «پیشرفت تمدنی ایران اسلامی» باید محور قرار گیرد، شش ویژگی برای علوم انسانی اسلامی کارآمد برشمرد:

۱. توحیدگرایی و عدالت‌گرایی: بنیان عدالت، توجه به حق خدا و رفع تبعیض از همه انسان‌هاست.
۲. فایده‌مندی و بهبود زندگی مردم: علوم انسانی اسلامی باید نافع و در جهت آسایش و رفع نیازهای اساسی مردم باشد.
۳. پرهیز از ضرر و ضرار: باید از هر امری که باعث ضرر فردی یا اجتماعی می‌شود، پرهیز کرد.
۴. بهره‌گیری عقلانی از فناوری‌های پیشرفته: امروز باید توانایی «کدنویسی» و «الگوریتم‌نویسی» برای ارزش‌های الهی و حکمرانی اسلامی را پیدا کنیم. عقلانیت امروز، عقلانیت هوش مصنوعی است و باید ایده‌هایمان را به سکوهای قدرتمند فناوری تبدیل کنیم.
۵. تأمین امنیت فراگیر: آرمان علوم انسانی اسلامی، دستیابی به امنیتی فراگیر در سایه توحید و عدالت است.
۶. مشارکت همگانی: باید با تغییر ذهنیت‌های جداساز، از مشارکت همه‌ی علاقه‌مندان در این مسیر بهره گرفت.

حجت‌الاسلام والمسلمین سید سعیدرضا عاملی در پایان با اشاره به فرمایش رهبر معظم انقلاب، بر ضرورت ارتباط با متفکران جهان و بین‌المللی‌سازی ایده «علوم انسانی اسلامی» تأکید کرد و گفت: این نگاه، نگاهی به آینده‌ای است که در آن طرفداران حق در امت واحده گرد هم می‌آیند.

وی ابراز امیدواری کرد که این کنگره، راهی برای نظام‌مند کردن علوم انسانی اسلامی و تبدیل آن به مرجعی برای فایده‌رسانی و تقویت کارآمدی جامعه ایران و همه علاقه‌مندان به این اندیشه در سراسر جهان باز کند.

 

صادق زاده