در این راستا دادگاه عالی هلند، دولت وقت این کشور را در کشتار سربرنیتسا مقصر دانست. درحکم دادگاه عالی هلند، مشخصا به کشتار 350 مسلمان در سربرنیتسا در سال 1995 اشاره و دولت وقت در این ارتباط محکوم شده است.
در خلال جنگ بوسنی، 400 نیروی حافظ صلح هلندی به سربرنیتسا به عنوان یک منطقه امن اعزام شده بودند تا از هزاران پناهجوی مسلمان دربرابر نیروهای صرب محافظت کنند.
این دادگاه اعلام کرد که نیروهای هلندی با اینکه می‌توانستند به 350 مردی که به این پایگاه پناه آورده بودند اجازه دهند در آن بمانند، آنها را به نیروهای صرب تحویل دادند. این اقدام در حالی صورت گرفت که نظامیان هلندی از خطر آزار یا کشته‌شدن آنها توسط شبه نظامیان صرب باخبر بودند و به صورت آگاهانه و غیرقانونی دست به چنین اقدامی زدند.
این دادگاه اعلام کرد: "آنان شانس این افراد را برای دور ماندن از دستان صرب‌های بوسنیایی از بین بردند."
به دلیل اینکه دادگاه عالی هلند نقش دولت وقت این کشور در این کشتار را فقط 10 درصد اعلام کرده، این اقدام بدین معناست که بازماندگان کشته شدگان تنها چند هزار یورو غرامت دریافت خواهد کرد.
در یازدهم ژوئن 1995 حدود 10 هزار غیرنظامی مسلمان از هراس شبه نظامیان صرب به اردوگاه سازمان ملل متحد در سربرنیتسا پناه بردند. این محل را که نظامیان هلندی برپا کرده بودند و از طرف سازمان ملل «منطقه امن» نامیده شده بود.
نظامیان هلندی که مسئولیت حفاظت از منطقه را بر عهده داشتند، همان روز شهر را تسلیم صرب ها کردند.
مردان و جوانانی که توسط نیروهای صرب به اسارت برده شدند و جمعیت آنها حدود هشت هزار و 500 نفر می رسید بر اساس گزارش‌های سازمان های بین المللی توسط نیروهای نظامی صرب به فرماندهی «راتکو ملادیچ» تا تاریخ 19 ژوئیه بصورت سازمان دهی شده وسیستماتیک در مناطق حومه این شهر قتل عام شدند و جنازه آنها را با بولدوزر جمع آوری و با کامیون ها در چندین گور دستجمعی در روستاها و مناطق جنگلی دور از شهر دفن شد.
اهمیت موضوع کشتار سربرنیتسا در آن است که این جنایات منحصر به فرد در طول تاریخ، در پیش چشمان نیروهای هلندی که باصطلاح جزو نیروی حافظ صلح سازمان ملل متحد بودند و در مکانی به وقوع پیوست که از طرف این سازمان به عنوان منطقه امن مورد شناسایی قرار گرفته و آن سازمان، حفاظت از منطقه سربرنیتسا را بر اساس قطعنامه های صادره توسط شورای امنیت، بر عهده گرفته بود.
این جنایت تاریخی را می توان نتیجه مستقیم انفعال نظامیان هلندی در قالب نیروهای باصطلاح پاسدار صلح سازمان ملل متحد در مقابل صربها و عدم ایفای تعهد آن سازمان نسبت به حفاظت از مردم سربرنیتسا دانست.
وسعت واقعه به حدی بود که «کوفی عنان» دبیر کل اسبق سازمان ملل متحد، کشتار سربرنیتسا را همواره موجب عذاب وجدان سازمان ملل عنوان کرد و آن را فجیع ترین جنایت جنگی پس از جنگی جهانی دوم میداند.
«مارک براون» Mark Brown نماینده ویژه وقت دبیر کل سازمان ملل نیز فاجعه سربرنیتسا را موضوعی می داند که همواره تاریخ سازمان ملل را خدشه دار خواهد کرد. با این حال پرسش اساسی این است که آیا وقوع جنایتی چنین عظیم در قاره اروپا آیا از چشم اتحادیه اروپا وناتو پنهان بود که هیچ واکنشی به آن نشان ندادند و آیا نیروهای هلندی هیچ گونه مسئولیتی در قبال حفظ جان این شمار عظیم از افراد غیر نظامی و بیگناه نداشتند که براحتی و صرفا برای حفظ جان خود حاضر به فدا کردن آنها شدند.
اکنون نیز با رای دادگاه عالی هلند صرفا دولت وقت این کشور به میزان ناچیزی یعنی فقط 10 درصد در این فاجعه مقصر شناخته شده است، در حالی که کاملا مشخص است که اگر نیروهای هلندی در برابر صربها مقاومت می کردند، به احتمال زیاد این کشتار به وقوع نمی پیوست.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
141/116
بیشتر بخوانید:
کشتار سربرنیتسا نمادی دیگر از رسوایی حقوق‌بشری غرب/ تحلیل
آنچه در «سربرنیتسا» گذشت/ تحلیل
