هرچند پس از خروج آمریکا از برجام درمه 2018 اروپایی ها در انجام تعهدات خود برای حفظ این توافق ناکام مانده اند، اما آنها با توجه به اهمیت برجام بر حفظ آن پافشاری می کنند.
با این حال برجام اکنون در وضعیت قرمز قرار دارد. با توجه به گام پنجم ایران برای کاهش تعهدات برجامی و وضعیت وخیم این توافق مهم، آلمان به عنوان یکی از اعضای تروئیکای اروپایی، به منظور ادامه حیات برجام دست به دامان روسیه شده است.
در این راستا "هایکو ماس" وزیرامور خارجه آلمان از مسکو خواست تا به عنوان یکی از امضاکنندگان توافق هسته ای برجام، ایران را وادار کند تا رفتار عادی داشته باشد و به برجام بازگردد.
ماس گفت: روسیه به عنوان یک امضا‌کننده توافق برجام و عامل ثبات در منطقه، مسئول حفظ برجام است. ما می‌خواهیم که مسکو در مذاکرات آینده، ایران را وادار کند تا رفتار عادی داشته باشد.
فشارهای سیاسی اروپایی‌ها به منظور وادار کردن ایران به اجرای مجدد تعهدات برجامی افزایش یافته است. از جمله سران تروئیکای اروپایی شامل "آنگلا مرکل" صدر اعظم آلمان، "امانوئل مکرون" رئیس جمهور فرانسه و "بوریس جانسون" نخست وزیر بریتانیا روز یکشنبه 12 ژانویه در بیانیه‌ای خواستار پایبندی کامل ایران به توافق هسته‌ای شدند.
در این بیانیه که دفتر رئیس جمهور فرانسه آن را منتشر کرده، آمده است: «ما از ایران می‌خواهیم تا تمامی اقدامات ناسازگار با توافق را بازگرداند و به پایبندی کامل به برجام بازگردد.»
در حرکتی دیگر، "ژان ایو لودریان" وزیرامورخارجه فرانسه، "هایکو ماس" وزیرامورخارجه آلمان، "دومینیک راب" وزیرامورخارجه بریتانیا روز یکشنبه نشست مشترکی با "جوزپ بورل" مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به منظور تبادل نظر درباره تحولات غرب آسیا و نیز راه های حفظ برجام در پاریس برگزار کردند.
به نظر می رسد اروپایی ها به این نتیجه رسیده اند که با توجه به روابط نزدیک روسیه و ایران، مسکو می تواند تهران را به اجرای مجدد تعهدات برجامی خود متقاعد کند. با این حال دیدگاههای روسیه درباره برجام تا حد زیادی به ایران نزدیک است.
روسیه بارها بر اهمیت حفظ برجام برای صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی و ضرورت حفظ این توافق و نیز ضرورت ایجاد توازن بین حق و تکلیف درباره آن تاکید کرده است.
"ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با "آنگلا مرکل" صدر اعظم آلمان در مسکو گفت: «باید توافق هسته‌ای با ایران حفظ شود. روسیه و آلمان خواهان پابرجا ماندن برجام هستند و کشورهای اروپایی باید از ایران حمایت کنند.» پوتین همچنین خواستار آغاز فعالیت ساز و کار مالی اروپا با ایران موسوم به اینستکس شد.
غربی ها اعم از اروپایی ها و حتی آمریکا که از این توافق خارج شده است، همواره بر ضرورت ادامه ایفای تعهدات ایران در چارچوب برجام تاکید می کنند. اروپایی ها کاهش تعهدات برجامی ایران را در قالب گام های پنج گانه محکوم کرده و خواستار خودداری ایران از ادامه این روند و بازگشت به وضعیت قبلی شده اند.
این در حالی است که ایران در چارچوب منافع ملی خود اجرای برجام را پذیرفته و زمانی که به دلیل خروج یکی از اعضای آن یعنی آمریکا و اعمال مجدد تحریم ها، تحت فشار قرار گرفته است، انتظار دارد تا اعضای گروه 1+4 به ویژه اروپایی ها تعهدات خود ذیل برجام را اجرا کنند.
این تعهدات درباره اروپایی ها شامل کاهش تاثیرات منفی تحریم های آمریکا از طریق ایجاد سازو کار هایی برای ادامه تعاملات اقتصادی، تجاری و نفتی با ایران در قالب اینستکس و نیز تامین نیازمندی های ایران است.
آمریکا ضمن مانع تراشی های زیادی تمام تلاش خود را صرف فروپاشی برجام کرده و با درخواست از دیگر کشورها برای ندادن آنچه براساس برجام به ایران تعلق می‌گیرد، از تهران نیز می خواهد به رغم اجرای کامل همه تعهدات خود، خواهان هیچ مابه ازایی نشود.
این موضع غیرمنطقی و غیرقانونی واشنگتن موجب انتقاد اعضای گروه 1+4 و سازمان ملل متحد شده و همه آنها بر لزوم ادامه حیات این توافق بسیار مهم برای حفظ صلح و امنیت بین المللی هم صدا هستند.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
139/118
بیشتر بخوانید:
انتقاد سناتور روس از بیانیه تروئیکای اروپایی درمورد برجام
تاکید پوتین و مکرون بر حفظ برجام
تروئیکای اروپایی خواستار بازگشت گام‌های برجامی ایران شدند
