سید رضا میرطاهر- اتحادیه اروپا روز یکشنبه اعلام کرد که آمریکا نمی‌تواند از مسیرآنچه «مکانیسم ماشه» خوانده می‌شود و در توافق هسته‌ای برجام در سال 2015 پیش‌بینی شده، تحریم‌های بین‌المللی جدیدی علیه ایران وضع کند.
سخنگوی جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد با توجه به آنکه آمریکا درمه ۲۰۱۸ بطور یکجانبه از برجام خارج شده و پس از آن نیز در هیچ برنامه و فعالیتی مرتبط با برجام شرکت نکرده، دیگر نمی‌توان این کشور را عضوی از این توافق دانست و«به همین دلیل آمریکا دیگر در جایگاهی نیست که بتواند از سازو کارهایی استفاده کند که برای شرکت کنندگان در برجام در نظر گرفته شده است.»
موضع گیری شفاف اروپا را می توان مرحله جدیدی از ناکامی های واشنگتن در زمینه تحقق تهدیدات آن علیه ایران تلقی کرد.
پس از شکست واشنگتن در تصویب قطعنامه مدنظرش در شورای امنیت، دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا وعده داد که در هفته جاری برای فعال کردن مکانیسم ماشه یعنی اجرای مجدد و خودکار تحریم های سازمان ملل علیه ایران تلاش می‌کند.
شکست فاحش آمریکا در تصویب قطعنامه ضدایرانی در شورای امنیت
ترامپ از منتقدان سرسخت توافق هسته ای برجام بوده و سرانجام نیز آمریکارا ازاین توافق در 8 مه 2018 خارج ساخت.
با این حال واشنگتن درچارچوب رویکرد فرصت طلبانه خود هرگاه منافع اش اقتضا کند، ادعای برخورداری ازحقوق مصرحه در برجام از جمله مکانیسم ماشه را مطرح کرده است.
این مساله اکنون در ادعاهای دولت ترامپ درباره تمدید تحریم تسلیحاتی ایران نمود پیدا کرده است. با این حال این مساله با مخالفت گروه 1+4 اعم از طیف شرقی و غربی آن مواجه شده است.
طیف شرقی یعنی روسیه و چین از همان ابتدا به مخالفت با این ادعای بی پایه و اساس آمریکا پرداخته اند و ضمن تذکر اینکه آمریکا از توافق هسته ای برجام خارج شده هر گونه حق واشنگتن درباره بهره گیری از سازوکارهای مطرح دراین توافق از جمله مکانیسم ماشه را مردود شمرده اند.
با این حال آنچه در برهه کنونی برای دولت آمریکا، باعث شرمساری و سرافکندگی بیشتر شده این امر است که حتی شرکای اروپایی واشنگتن نیز ادعای آن درباره حق استفاده ازمکانیسم ماشه را قبول نداشته و به صراحت با آن به مخالفت برخاسته اند.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دراین زمینه تصریح کرده است که آمریکا از برجام خارج شده و اکنون نمی‌تواند مدعی شود که هنوز بخشی از این توافق بوده تا با استفاده از آن تحریم تسلیحاتی را بر ایران اعمال کند.
این امر به معنای فقدان نفوذ واقتدار آمریکا حتی دربین متحدان اروپایی و نیز انزوا و تنهایی آن در سطح جهانی است.
در عین حال روند انتقادها از رویکرد دولت ترامپ در بحث تداوم تحریم تسلیحاتی ایران در داخل آمریکا رو به افزایش است.
به نحوی که حتی مقامات سابق دولت ترامپ نیز تاثیرات منفی ادامه این رویکرد ناکام را متذکر شده اند.
جان بولتون مشاور سابق امنیت ملی آمریکا در توئیتی نوشت: "تهدید ترامپ مبنی بر استناد به بند مربوط به بازگشت فوری تحریم ها در توافق هسته ای سال 2015 اوباما که ما از آن خارج شده ایم، صدمات طولانی مدت و دائمی به حق وتوی آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل وارد خواهد کرد."
درعین حال برخی منتقدان درباره دلیل اصرارعجیب دولت ترامپ برای تحقق وعده خود در زمینه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران معتقدند که ترامپ در آستانۀ انتخابات ریاست جمهوری آمریکا سعی دارد با ایجاد یک چالش سیاسی جدید خارجی، بر مشکلات سیاسی وکاهش شدید محبوبیت اش در داخل آمریکا سرپوش گذاشته و به این ترتیب شانس خود را برای انتخاب دوباره درنوامبر 2020 افزایش دهد.
این مساله مورد توجه دموکرات‌های آمریکا قرار گرفته وآنها نیز اصرار ترامپ برای تداوم رویکرد کنونی خود درقبال ایران را زیر سئوال برده اند.
«آنتونی بلینکن» مشاور «جو بایدن» نامزد دموکرات انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا در امور سیاست خارجی با اشاره به مفاد برجام برعدم امکان استفاده واشنگتن از مکانیسم ماشه با توجه به خروج دو سال پیش دولت ترامپ از برجام، تاکید کرده است.
بلینکن نوشت: «راه‌حل‌های موجود در قطعنامه 2231 در اختیار کشورهای شرکت‌کننده است. کاخ سفید در زمان خروج از این توافق، به معنای واقعی کلمه، عنوان بیانیه خود را "پایان دادن به مشارکت ایالات متحده در برجام" قرار داد. به توافقنامه‌ای که کارساز است و قدرت دارد، باید پایبند بود»
بدین ترتیب به نظر می رسد؛ دولت ترامپ در پیشبرد مرحله جدید کارزار ضد ایرانی خود یعنی استفاده از مکانیسم ماشه نه فقط با مخالفت جدی همه اعضای گروه 1+4 مواجه است بلکه در داخل آمریکا نیز این ادعای ترامپ خریداری ندارد.
بیشتر بخوانید:
آیا آمریکا شانسی برای فعال کردن مکانیسم ماشه دارد؟
واعظی: "مکانیزم ماشه" عملیاتی نخواهد شد
