وادیم پرستایکو (1) سفیر اوکراین در بریتانیا تاکید کرد: در حال حاضر اولویت ما کاستن از بحرانی است که هر روز در خارج از مرزهای ما تشدید می‌شود. کی یف به دنبال راه حلی عملی برای خروج از این تنش ها است.
تغییر موضع آشکار اوکراین در زمینه عضویت در ناتو نشان دهنده درک جدید سران این کشور از اوضاع وخیم امنیتی آن با توجه به جدی شدن مساله حمله ادعایی روسیه به اوکراین است. این در حالی است که مساله لزوم عضویت اوکراین در ناتو در قانون اساسی این کشور آمده است. یکی از خواسته های اصلی سران غربگرای اوکراین از زمان وقوع انقلاب رنگی در این کشور درسال 2004 و روی کار آمدن ویکتور یوشچنکو رئیس جمهوری غربگرای وقت اوکراین، درخواست عضویت در ناتو بوده است. بهانه این درخواست، ادعای وجود تهدیدات از جانب روسیه علیه امنیت ملی اوکراین بوده است. هر چند در دوره زمامداری ویکتور یانوکویچ رئیس جمهوری روس گرای اوکراین، این خواسته به حالت تعلیق درآمد اما پس از بروز بحران اوکراین در سال 2014 و برکناری یانوکویچ و روی کار آمدن یک دولت غربگرای جدید به ریاست پترو پوروشنکو، این خواسته با شدت بیشتری دنبال شد.
اکنون در دوره ریاست جمهوری ولودیمیر زلنسکی، کی یف بیش از پیش روابط خود با ناتو را گسترش داده است و مقامات این سازمان نظامی غربی به ویژه ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو نیز بر لزوم عضویت اوکراین در ناتو تاکید می کنند.
این در حالی است که مسکو بارها اعلام کرده که عضویت کشورهای حوزه خارج نزدیک از جمله اوکراین در ناتو خط قرمز امنیت ملی روسیه بوده و تحقق این امر به معنای هم جواری ناتو و روسیه و استقرار نیروها، تاسیسات و تسلیحات آن از جمله موشک های بالستیک کوتاه برد و میان برد هسته ای در نزدیک مرزهای روسیه و اوکراین خواهد بود.
با توجه به اینکه مسکو پایتخت روسیه در 800 کیلومتری مرز اوکراین قرار دارد، عضویت احتمالی این کشور در ناتو، تهدیدی جدی برای امنیت ملی روسیه محسوب می شود.
لذا در اواسط دسامبر 2021 و در میان افزایش تنش ها بر سر اوکراین، وزارت خارجه روسیه پیشنهاد ضمانت های امنیتی را مطرح کرد و از آمریکا و ناتو خواست آن‌ها را درنظر بگیرند. مسکو خواهان تضمین هایی درباره عدم عضویت اوکراین در ناتو و نیز عدم استقرار نیروها و تجهیزات نظامی ناتو در جوار مرزهای خود و بازگشت وضعیت استقرار نیروهای نظامی به وضعیت سال 1997 بود. با این حال همه این خواسته ها با مخالفت آمریکا و ناتو مواجه شده است.
در چنین وضعیتی، روسیه به تحرک نیروها و تجهیزات نظامی در داخل خاک خود مبادرت کرده است. آمریکایی ها این اقدام روس ها را زمینه ساز حمله روسیه به اوکراین عنوان می کنند. با این حال، آن چه واشنگتن عمدا با آن اشاره نمی کند، دلیل وقوع این تحولات نظامی و امنیتی در شرق اروپا یعنی رویکرد تهاجمی ناتو در زمینه گسترش به شرق است.
به هر حال، اکنون اوکراین به کانون تنش و تقابل بین روسیه و ناتو به سرکردگی آمریکا تبدیل شده است. آمریکا در کنار شرکای اروپایی خود در ناتو، رویکرد تهاجمی علیه روسیه را تداوم بخشیده است.
«یوری اوشاکوف»(2) مشاورسیاست خارجی پوتین می گوید: آمریکا به شکل مصنوعی در حال تشدید هیجان حمله به اصطلاح برنامه ریزی شده روسیه است، حتی تاریخ این تهاجم را هم اعلام می کند و درعین حال همراه با متحدان خود، به ارتش اوکراین تسلیحات نظامی پمپاژ می کنند.
هدف واشنگتن تضعیف روسیه، مهار نظامی این کشوراز طریق تلاش برای گسترش ناتو به سوی شرق، اعزام نیرو به نزدیکی های مرز روسیه و استقرار موشک های هسته ای در قاره اروپا است که البته با خروج آمریکا از پیمان نیروهای هسته ای میان برد (آی ان اف) امکان آن فراهم شده است./
1- Vadym Prystaiko
2- Yuri Ushakov
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
115
