شرکت دولتی گازپروم اعلام کرد که صادرات گاز به فنلاند را متوقف کرده است، زیرا هلسینکی پس از اعمال تحریم‌های کشورهای غربی به دلیل عملیات در اوکراین، درخواست مسکو برای پرداخت هزینه گاز به روبل را رد کرد.
قطع صادرات گاز روسیه به فنلاند در حالی رخ داده که این کشور و سوئد چند روز قبل برای پیوستن به ناتو درخواست رسمی ارائه کردند.
شرکت دولتی تأمین‌کننده گاز فنلاند، «گازومGazom» و دیگر شرکت‌های توزیع کننده گاز در این کشور در واکنش به این اقدام روسیه اعلام کردند که برای توقف واردات گاز این کشور آماده‌اند.
مسکو در پاسخ به اقدامات خصمانه غرب در زمینه اعمال بی سابقه ترین و گسترده ترین تحریم ها علیه این کشور و برای حفظ ارزش روبل ، چندماه قبل اعلام کرد که مشتریان اروپایی گاز روسیه باید بهای آن را به روبل پرداخت کنند.
این اقدام موجب افزایش نرخ برابری روبل در برابر دلار و یورو حتی به سطحی بالاتر از زمان آغاز جنگ اوکراین شده است.
روبل در مبادلات چند روز اخیر جایگاه خود را در برابر دلار تقویت کرد و هر دلار آمریکا با کمتر از ۵۸ روبل روسیه معامله شد. از سال ۲۰۱۸ این اولین بار است که ارزش روبل در برابر دلار به این سطح می‌رسد.هر یورو نیز با کمتر از ۶۳ روبل روسیه معامله شد.
این موضوع نتیجه اقدامات روسیه برای حفظ توان مالی و اقتصادی خود در برابر تحریم‌های غرب است که وادار کردن مشتری‌های گاز روسیه به پرداخت روبل برای خرید گاز از آن جمله است.
با توجه به اینکه بیشتر قراردادهای عرضه گاز به کشورهای اروپایی به یورو یا دلار است،لذا برخی کشورهای اروپایی از پذیرش خواسته روسیه امتناع کردند هر چند که کشورهای بزرگ مانند آلمان و ایتالیا و اتریش این امر را پذیرفته اند. از 54 شرکت طرف قرارداد با گاز پروم نیمی از آنها پرداخت بهای گاز با روبل را پذیرفته اند.
با این حال ماه گذشته روسیه صادرات گاز به بلغارستان و لهستان را به دلیل امتناع این دو کشور از پرداخت هزینه آن به روبل، قطع کرد.اکنون فنلاند نیز به فهرست کشورهایی که مورد تحریم گازی روسیه قرار گرفته اند افزوده شده است.
هر چند دلیل ادعایی روسیه برای قطع صادرات گاز به فنلاند عدم موافقت دولت این کشور با پرداخت بهای گاز با روبل است اما می توان این اقدام مسکو را واکنش روسیه به اقدام فنلاند در زمینه پیوستن به ناتودر حوزه اقتصادی و انرژی تلقی کرد.
پیش از این روسیه با استقرار سامانه موشکی اسکندر که قابلیت تجهیز به کلاهک اتمی را دارد در مرزهای خود با فنلاند ، نخستین واکنش عملی خود را به اقدام غیر دوستانه هلسینکی به منصه ظهور رسانده بود.
به نظر می رسد اقدام هم زمان فنلاند و سوئد درزمینه درخواست عضویت در ناتو که البته با استقبال مقامات ارشد این سازمان نظامی غربی از جمله ینس استوتننبرگ دبیر کل ناتو مواجه شده ، به تغییر ماهوی اوضاع و شرایط ژئو پولیتیکی شمال اروپا و حتی شمالگان منجر شود.
این مساله ای است که مسکو صراحتا به آن اشاره کرده است. «نیکولای کورچونوفNikolay Korchunov » سفیر عالی و رئیس کمیته شورای شمالگان در وزارت خارجه روسیه با انتقاد از عضویت فنلاند و سوئد در ناتو، گفت: این امر می‌تواند شکل همکاری‌ها در شمالگان را تغییر دهد.
تصمیم این دو کشور اروپای شمالی برای کنار گذاشتن بی‌طرفی، که در سراسر دوره جنگ سرد آن را حفظ کرده بودند، از بزرگ‌ترین تغییرات در حوزه امنیت اروپا در دهه‌های اخیر و آغازگر دوره ای جدید در معادلات امنیتی و توازن قوا در اروپا است.
درخواست فنلاند و سوئد برای عضویت در ناتو و استقبال سران این سازمان نظامی از این امر و در نهایت تحقق عضویت این دو کشور اروپای شمالی در ناتو، می تواند واکنش های جدی مسکو را به دنبال داشته و به اختلافات جدی روسیه با ناتو دامن زده و احتمال بروز جنگ هسته ای را افزایش دهد.
در عین حال مسکو واکنش های عملی خود به این اقدام فنلاند و سوئد را عملا آغاز کرده وانتظار می رود که در آینده نزدیک بر گستره و عمق این اقدامات افزوده شود.
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
112
بیشتر بخوانید:
رایزنی اردوغان و جانسون درباره عضویت فنلاند و سوئد در ناتو
فنلاند: به امنیت ترکیه متعهد خواهیم بود
پارلمان فنلاند پیوستن به ناتو را تصویب کرد
تکرار مخالفت ترکیه با عضویت سوئد و فنلاند در ناتو
سوئد و فنلاند درخواست عضویت در ناتو را رسماً اعلام کردند
تشدید اختلافات بر سر عضویت فنلاند و سوئد در ناتو
تعلیق صادرات برق به فنلاند از سوی روسیه
درخواست رسمی فنلاند برای عضویت در ناتو
