امیر علی ابوالفتح- این انتخابات از نظر هزینه های تبلیغاتی و شدت افشاگری ها، در تاریخ آمریکا تقریبا بی سابقه است.
پرسش های زیادی هم در مورد این انتخابات مطرح است که پاسخ به برخی از آنها، ابهامات موجود در روند پیچیده و طولانی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را تا حدودی برطرف می کند.
رییس جمهوری آمریکا را چه کسانی انتخاب می کنند ؟
برخلاف بسیاری از کشورهای جهان، رییس جمهوری آمریکا برگزیده مستقیم مردم این کشور نیست. مردم آمریکا در روز انتخابات، 538 تن را به عنوان وکیل برمی گزینند تا آنان ماه بعد از روز رای گیری، در مجمعی جداگانه در پایتخت آمریکا دور هم جمع شوند و فرد پیروز در انتخابات برگزار شده در ایالت ها را معرفی کنند.
هر فردی که اکثریت 50 درصد به علاوه یک رای، یعنی 270 رای مجمع انتخاب کنندگان را به دست آورد، رییس جمهوری آمریکا خواهد شد.
به طور سنتی، اعضای هیات های الکترال هر ایالت، در زمان برگزاری مجمع انتخاب کنندگان، به نامزدی رای خواهند داد که در آن ایالت با آرای مردمی برگزیده شده باشد.
با این حال در مواقعی، این انتخاب کنندگان، برخلاف نظر مردم ایالت هایشان رای می دهند که به آنان، نمایندگان عهدشکن گفته می شود.
به هر حال آنچه مسلم است اینکه نقش مردم در انتخاب عالی ترین مقام اجرایی آمریکا، در فرع قرار می گیرد.
به همین دلیل برخلاف دیگر کشورهای جهان، در آمریکا نامزدی با داشتن رای الکترال بیشتر و رای مردمی کمتر می تواند بر کرسی ریاست جمهوری این کشور بنشیند، مانند اتفاقی که در سال 2000 رخ داد.
چرا فقط نامزدهای دموکرات و جمهوریخواه پیروز می شوند؟
در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا دهها حزب و نامزد مشارکت دارند . با این حال از حدود 160 سال پیش تاکنون ، کاخ سفید فقط میان دو حزب دموکرات و جمهوریخواه دست به دست شده است. دلایل مختلفی نیز برای نظام انحصاری چرخش قدرت در آمریکا مطرح می شود.
از جمله اینکه دو حزب جمهوریخواه و دموکرات برخلاف احزاب عمده اروپایی، عمدتا ائتلافی از جریان های سیاسی هستند و می توانند قشر وسیعی تری از شهروندان را زیر پوشش خود قرار دهند. ضمن اینکه فرهنگ نخبه گرایی و ساده سازی موضوعات پیچیده، توده ها را در آمریکا به تعامل با فقط دو حزب و نه احزاب متعدد، سوق داده است.
دو حزب جمهوریخواه و دموکرات برخلاف احزاب عمده اروپایی، عمدتا ائتلافی از جریان های سیاسی هستند و می توانند قشر وسیعی تری از شهروندان را زیر پوشش خود قرار دهند. ضمن اینکه فرهنگ نخبه گرایی و ساده سازی موضوعات پیچیده، توده ها را در آمریکا به تعامل با فقط دو حزب و نه احزاب متعدد، سوق داده است.
در این میان، نظام انتخاباتی نیز به ادامه انحصار دو حزبی کمک کرده است.
به عنوان مثال می توان به ضوابط دسترسی به صندوق اشاره کرد که در برخی از ایالت ها مستلزم جمع آوری چند ده هزار امضا از شهروندان است. یا اینکه کمک های مالی دولتی به احزاب حاضر در انتخابات ریاست جمهوری بعد از برگزاری انتخابات اختصاص می بابد و احزاب کوچک نمی توانند از این کمک ها قبل از زمان برگزاری انتخابات بهره مند شوند.
این در حالی است که حضور نامزدها در مناظرات تلویزیونی به کسب حداقل 15 درصد نظرسنجی های ملی نیازمند است، که رسیدن به هر یک از این شرایط، برای احزاب سوم آمریکا بسیار دشوار است، البته هزینه های چند صد میلیون دلاری نامزدهای دموکرات و جمهوریخواه با هزینه های چند میلیون دلاری نامزدهای احزاب سوم ، رقابت بسیار ناعادلانه ای را در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا رقم می زند.
چه کسانی در روز انتخابات برگزیده می شوند؟
انتخاباتی که روز هشتم نوامبر سال جاری برگزار می شود ، فقط برای انتخاب رییس جمهوری و معاون وی نیست. بلکه در این روز، 435 کرسی مجلس نمایندگان، یک سوم کرسی های سنا، حدود یک سوم کرسی فرمانداری ها، تعداد زیادی از کرسی های مجالس ایالتی به همراه تعداد فراوانی از سمت هایی همچون شوراهای شهر، شهرداری ها، هیات های امنای کتابخانه ها، آتش نشانی ها و دیگر سمت های انتخابی، به رای گذاشته می شود.
البته به لحاظ اهمیت نقش و جایگاه رییس جمهوری در ساختار سیاسی آمریکا، انتخابات ریاست جمهوری در روز هشتم نوامبر بر سایر انتخابات این روز سایه می افکند.
با این حال، ترکیب برخی از این نهادها، هم برای مردم آمریکا و هم برای سیاست های دولتی حائز اهمیت است.
به عنوان مثال می توان به انتخابات مجلس نمایندگان و سنای فدرال اشاره کرد. همسویی هر دو مجلس کنگره یا یکی از آنان با حزب حاکم کاخ سفید می تواند بر موانع حزبی در روند قانونگذاری و اجرای قوانین فائق آید.
به همین دلیل، به موازات رقابت های حزبی برای کسب کرسی ریاست جمهوری، نامزدها و احزاب بر سر 535 کرسی کنگره آمریکا به شدت در تلاش هستند.
جمهوریخواهان تلاش می کنند در انتخابات هشتم نوامبر، از اکثریت خود در هر دو مجلس کنگره دفاع کنند، اما دموکرات ها برای بدست آوردن حداقل یکی از دو مجلس کنگره می جنگند.
جمهوریخواهان تلاش می کنند در انتخابات هشتم نوامبر، از اکثریت خود در هر دو مجلس کنگره دفاع کنند، اما دموکرات ها برای بدست آوردن حداقل یکی از دو مجلس کنگره می جنگند.
ایالت های سرنوشت ساز کدام هستند؟
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در 50 ایالات و بخش کلمبیا، مرکز ایالات متحده آمریکا معروف به واشنگتن دی سی برگزار می شود.
برخی از این ایالت ها، به طور سنتی به دموکرات ها رای می دهند مانند ایالت های سواحل شرقی و سواحل غربی آمریکا.
برخی دیگر همچون ایالت های جنوبی و برخی ایالت های "میدوست" طرفدار جمهوریخواهان هستند. ستادهای انتخاباتی از ماه ها قبل می توانند بر روی میزان آرای الکترال ایالت های همسو با خود اطمینان داشه باشند.
از اینرو رقابت در این ایالت ها که به ایالت های قرمز (جمهوریخواه ) و آبی (دموکرات) معروف هستند، از حساسیت و هیجان زیادی برخوردار نیست.
در مقابل، ایالت هایی هستند که به دموکرات ها یا جمهوریخواهان تعلق ندارند یا نظرسنجی ها از رقابت شانه به شانه نامزدهای این دو حزب حکایت دارد.
در حال حاضر 14 تا 16 ایالت آمریکا در زمره ایالت های پاندولی یا ایالت های سرنوشت ساز قرار می گیرند. از این میان، فلوریدا بیش از دیگر ایالت های پاندولی، دارای آرای الکترال است. پس از این ایالت، اوهایو و کارولینای شمالی قرار دارند.
کسب پیروزی در ایالت های پاندولی، نبرد تمام عیار و شدیدی را میان دموکرات ها و جمهوریخواهان رقم می زند، به گونه ای که عموما نامزدهای حزب جمهوریخواه، بدون پیروزی در اوهایو، قادر نیستند به کاخ سفید راه یابند. پیروزی دموکرات ها در فلوریدا نیز اغلب، تضمین کننده راهیابی آنان به کاخ سفید است.
هزینه انتخابات چقدر است؟
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، گران ترین انتخابات جهان لقب گرفته است. پیش بینی می شود هزینه های انتخابات سال 2016 از رقم شش میلیارد دلار فراتر رود.
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، گران ترین انتخابات جهان لقب گرفته است. پیش بینی می شود هزینه های انتخابات سال 2016 از رقم شش میلیارد دلار فراتر رود.
همچنین گفته می شود در سال جاری، دو حزب جمهوریخواه و دموکرات برای پیروزی در این انتخابات، قریب به یک میلیارد دلار هزینه خواهند کرد.
بخش عمده این پول صرف تبلیغات گسترده در رسانه ها و برپایی تجمعات انتخاباتی در گوشه و کنار آمریکا می شود. از آنجا که نامزدها و احزاب قادر به تامین پول های هنگفت نیستند، ثروتمندان و کمپانی های بزرگ، بخش عمده هزینه های تبلیغاتی را تامین می کنند.
تا سال 2011 توزیع پول در رقابتهای انتخاباتی در آمریکا ، مشمول برخی محدودیت ها از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی بود اما در سال 2011، دیوانعالی فدرال در حکمی، اعلام کرد هر فرد حقیقی و حقوقی به هر میزان که مایل است می تواند به احزاب و نامزدهای انتخاباتی کمک مالی کند.
با این تصمیم، سیل پول به سمت ستادهای انتخاباتی سرازیر شد. هیلاری کلینتون تاکنون نیم میلیارد دلار برای پیروزی در انتخابات هزینه کرده یا متعهد به پرداخت این هزینه شده است.
بخش عمده این پول از سوی لابی ها و کمپانی های بزرگ تامین شده است که بعد از پیروزی نامزد مورد نظر خود، انتظاراتشان را در قالب تصویب قوانین جدید یا اجرای قوانین موجود به نفع خود مطرح می کنند. البته پرداخت پول از سوی کشورها و اتباع خارجی نیز به نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مرسوم است.
با چنین وضعیتی، منتخبان آمریکایی نه فقط وامدار اولیگارشی مالی داخلی هستند، بلکه خود را مدیون دولت ها و اتباع خارجی نیز می دانند.
احتمال وقوع تقلب در انتخابات چقدر است؟
در هر انتخابات در هرگوشه از جهان، امکان وقوع تلقب یا دستکاری در آرا وجود دارد. در آمریکا نیز موارد متعددی از اخلال در انتخابات ، دستکاری در آن و تقلب گزارش شده است. به عنوان مثال گفته می شود بسیاری از شهروندان آمریکایی قادر هستند با مدارک شناسایی اقوام و بستگان فوت شده خود در انتخابات شرکت کنند. بارها دیده شده که یک فرد، چند بار در یک انتخابات، رای داده است.
این وضعیت در مورد رای دادن در ایالت های همجوار نیز صدق می کند. ضمن اینکه سیستم غیرمتمرکز رای گیری و شیوهای مختلف اخذ رای یا شمارش آرا، موجب می شود زمینه دستگاری یا تقلب در انتخابات مختلف آمریکا مهیا شود. البته تا کنون بر اساس اسناد رسمی، نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در اثر این تخلفات تغییرنکرده است.
با این حال، هرگاه رقابت میان نامزدها چه در انتخابات ریاست جمهوری و چه در دیگر انتخابات این کشور در سطوح فدرال، ایالتی یا محلی نزدیک و فشرده باشد، بحث نگرانی از تقلب در این کشور افزایش می یابد.
به عنوان مثال می توان به انتخابات سال 2000 اشاره کرد که در آن، بحث تقلب سیستماتیک در کل آمریکا مطرح نشد.
با این حال، اختلال در نحوه اخذ رای و شمارش آرا ، در نهایت موجب تغییر سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شد.
