این اقدامات به منزله فرسایشی کردن روند اجرایی برجام است که سوالات و ابهامات زیادی را بدنبال داشته است؛ این روند اما تا کجا ادامه خواهد یافت و سهم هریک از بازیگران در تعیین سرنوشت برجام چه اندازه است و مهمتر از همه اینکه نگاه ایران به آینده برجام چگونه است؟
معاون وزیر امور خارجه ایران معتقد است که در نبرد دیپلماتیک یک سال گذشته ایران توانسته است آمریکا را در انزوای کامل در عرصه بینالملل در زمینه برجام قرار دهد.
«سیدعباس عراقچی» معاون حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه و رئیس ستاد برجام شنبه شب (14 ژانویه) در برنامه تلویزیونی «نگاه یک» گفت: «آمریکاییها تلاش کردند اروپا را از برجام جدا کنند اما نه تنها اروپاییها، بلکه هیچکس با درخواست ترامپ موافقت نکرد و اروپاییها موضع صریح گرفتند که برجام توافقی بینالمللی، موفق و همهجانبه است که باید ادامه یابد.»
با این حال تعیین شروط چهار گانه ازسوی ترامپ سناریویی قابل بحث است؛ ازجمله شروط مهمی که ترامپ تعیین کرده اعمال تحریم درباره ساخت و آزمایش موشک توسط ایران و همچنین دائمی شدن مفاد برجام برای تهران است.
حذف بند «غروب آفتاب» برجام؛ یکی از گزینه های آمریکا برای افزایش فشار بر ایران
حذف بند «غروب آفتاب» در برجام نیز یکی از گزینه های آمریکا برای افزایش فشار بر ایران است.
آمریکاییها درباره بند «غروب» یا پایان دوران محدودیتها، اینگونه القا می کنند که با منقضی شدن زمان پیش بینی شده برای محدودیت در فعالیت های هسته ای در برجام؛ ایران به سمت تولید سلاح اتمی خواهد رفت که این ادعا از ابتدا ساختگی و غیر واقعی بود.
موافقت ایران با پذیرش کاهش داوطلبانه سطح فعالیت های هسته ای برای مدتی مشخص صرفا برای اعتمادسازی بوده است لذا زمانی که این محدودیت تمام شود، ایران همانند سایر اعضای معاهده ان.پی.تی و عضو آژانس حق استفاده کامل از فناوری هستهای را دارد.
در عین حال جمهوری اسلامی ایران براساس باورهای دینی و اخلاقی و فتوای رهبر معظم انقلاب به دنیا اعلام کرده است که اعتقادی به سلاح اتمی ندارد واساسا" مخالف چنین سلاح هایی است و این موضوع رابه عنوان سند رسمی درسازمان ملل به ثبت رسانده است.
«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران پس از تمدید دوباره تعلیق تحریمهای هستهای و هشدار ترامپ به اروپاییها برای آنچه رفع نواقص برجام خواند، در صفحه توییترش نوشت:
«سیاست ترامپ و بیانیه وی تلاشهای مذبوحانهای برای خدشهدار کردن یک توافق محکم چندجانبه است که همزمان بندهای ۲۶، ۲۸ و ۲۹ آن توافق را نیز به شکل مغرضانهای نقض میکند. برجام قابلمذاکره مجدد نیست؛ بهجای تکرار لفاظیهای کهنه، آمریکا باید مانند ایران به تعهداتش در برجام عمل کند.»
ترامپ به تنهایی توان بر هم زدن برجام را ندارد
البته تحلیل دیگر این است که ترامپ با تمدید تعلیق تحریم هستهای ایران نشان داد به تنهایی توان بر هم زدن برجام را ندارد و برای حفظ موقعیت خود بدنبال خرید زمان و احتمالا" کسب امتیازاتی از طرفهای برجام است.
«محمد جمشیدی»، استاد دانشگاه تهران در این باره به «دنیایاقتصاد» گفت: «..هدف ترامپ از اعمال این شروط این است که اصلاحاتی در این توافق حاصل شود که بیشتر به نفع آنها شود.»
بهنظر میرسد ترامپ سرنوشت برجام را باردیگر به قوانین داخلی آمریکا و تا حدودی به اروپاییها واگذار کرده است؛ در حالیکه هم اتحادیه اروپا و هم جریان هایی درداخل امریکا می دانند که نابودی برجام به زیان همه طرف ها تمام خواهد شد وبرنده ای نخواهد داشت.115/111
نویسنده: جمشید امین زاده
بیشتر بخوانید:
روحانی: آمریکا در زیر پا گذاشتن تعهدات جهانی و برجام، تنها ماند و بی اعتبار شد
کمالوندی: ایران هرگز اجازه دسترسی به سایت های نظامی را نمی دهد
لاریجانی: مجلس شورای اسلامی تغییر در ساختار توافق هسته ای را نمی پذیرد