«حسن روحانی» 6 نوامبر 2019 با پایان یافتن فرصت دوماه سوم ایران به طرف‌های اروپایی برای انجام تعهدهای برجامی خود و عملی نشدن این تعهدها، دستور اجرای گام چهارم را برای مدت دوماه صادر کرد.
اهمیت گام چهارم
گام چهارم از دو جهت اهمیت فراوان دارد؛ نخست اینکه بر اساس توافق برجام، هزار و 44 ماشین سانتریفیوژ برای کارهای تحقیقاتی در تاسیسات هسته‌ای فُردو فعالیت داشت اما به این ماشین‌ها گازدهی انجام نمی‌شد.
با دستور رئیس جمهوری ایران اما از روز چهارشنبه (6 نوامبر) گازدهی به هزار و 44 ماشین سانتریفیوژ در تاسیسات فُردو با نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌عنوان تنها مرجع مشروع راست‌آزمایی برجام شروع شد.
دوم اینکه، همزمان با اجرای گام چهارم، سطح غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات هسته‌ای فُردو به 5 درصد رسیده است. البته ایران توانایی غنی‌سازی اورانیوم تا 20 درصد داراست؛ اما فعلا نیازی به اجرای آن ندارد. بر اساس برجام قرار بود سطح غنی‌سازی اورانیوم در ایران 3 و 67 درصد باشد.
در همین زمینه؛ «ـعلی‌اکبر صالحی»، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت: ایران درچارچوب گام چهارم اورانیوم را تا 5 درصد در فوردو غنی‌سازی می‌کند و در صورت لزوم ممکن است اورانیوم را تا سطح 20 درصد غنی‌سازی کند اما اکنون نیازی به آن نیست.
دولت ایران همچنان گام به گام در کاهش تعهدهای برجامی خود پیش می‌رود و اگر اروپایی‌ها تعهدهای خود را عملی کنند، گام چهارم هم مانند سه گام قبلی قابلیت برگشت‌پذیری دارد.
درپی خروج آمریکا از برجام در هشتم ماه مه 2018، طرف‌های اروپایی نیز به تعهدهای خود عمل نکردند و عملا مفاد برجام اجرایی نشد. با تداوم این وضعیت و ناتوانی اروپا در جبران هزینه خروج آمریکا از برجام، ایران با استناد به بندهای 26 و 36 برجام مجموعه اقداماتی را در دستور کار قرار داده است تا توازن به اجرای تعهدها در توافقی چندجانبه بازگردد.
فشار امریکا خللی در توسعه فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز ایران ایجاد نمی کند
پاسخ ایران به تروریسم اقتصادی آمریکا و تخلف‌های طرف اروپایی در برجام نشان داد، واکنش ایران متفاوت است و از همه مهمتر "فشار حداکثری" آمریکا نه ایران را در زمینه اقتصادی و سیاسی تحت تاثیر قرار داد و نه مانع از آن شد تا خللی در زمینه توسعه فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز ایران ایجاد شود.
رونمایی از نسل جدید سانتریفیوژهای IR6 در مجتمع غنی‌سازی نطنر، نشان‌دهنده شکست سیاست فشار حداکثری آمریکاست.
در چنین شرایطی، تنها راه پیش‌رو سه کشور اروپایی طرف برجام، عمل به تعهدهای آنان در این توافق چندجانبه است، چرا که حیات چنین توافقی در گرو متناظر بودن اجرای تعهدهاست. در غیراین‌صورت هر اتفاقی برای برجام بیافتد، در گام نخست آمریکا و سپس اروپایی‌ها مقصر هستند و باید پاسخگوی کوتاهی و به خطر افتادن برجام باشند.
نویسنده: علی‌کرمی
133/118
بیشتر بخوانید:
آغاز اجرای گام چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران
واکنش اتحادیه اروپا به گام چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران
نامه ایران به آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره گام چهارم کاهش تعهدات برجامی
