دراین مدت، اروپایی‌ها به شدت اصرار بر ماندن ایران در برجام کردند و وعده دادند که نه تنها تعهداتشان را براساس برجام انجام می دهند بلکه زیان‌های ناشی ازخروج آمریکا از برجام را هم جبران خواهند کرد ؛ اما آنچه در عمل اتفاق افتاد ، عدم انجام تعهدات بوده است. ایران در صبری راهبردی و استراتژیک پس از خروج امریکا از برجام به اعضای برجام فرصت داد تا بر اساس اصل استقلال به تعهدات خود عمل کنند. ۳ کشور اروپایی متعهد شده بودند که ۱۱ تعهد را در راستای توافق برجام اجرایی کنند ،اما حتی سازوکار ویژه مالی اروپا موسوم به اینستکس هم نتوانست پاسخ قابل قبولی به حقوق مشروع ایران در چارچوب برجام بدهد .
اتحادیه اروپا در این مدت نشان داد که درعمل به تعهدات خود برای رفع تحریم‌های ایران درچارچوب برجام ناتوان است.
برغم ناتوانی اروپایی ها درعمل به تعهدات برجامی ؛"هایکو ماس"وزیر خارجه آلمان ادعا کرده است که برجام ازجانب ایران نقض شده است . این ادعا در حالی عنوان شده است که وی در سخنرانی ضبط شده اخیر خود برای مجمع عمومی سازمان ملل با تاکید بر لزوم حفظ برجام، اعتراف کرد که اروپا به دلیل تحریم های آمریکا نمی تواند به تعهدات خود برای تقویت مناسبات اقتصادی با ایران عمل کند.
«سعید خطیب زاده» سخنگوی وزارت امورخارجه ایران روز دوشنبه در نشست خبری گفت: توصیه ایران به سه کشور اروپایی طرف برجام (آلمان، انگلیس و فرانسه) این است که کمی دقت کنند و تاریخ، قضاوت قطعی خواهد داشت که کدام طرف برجام ناتوان بوده و کدام طرف به تعهدهای خود پایبند بوده است.
«سیدجلال ساداتیان» تحلیلگرمسائل سیاست خارجی می گوید: "این اروپا و آمریکا هستند که اجرای برجام را گروگان ناتوانی و زورگویی خود کرده‌اند، نه ایران که براساس گزارش‌های متعدد آژانس به تعهداتش عمل کرده و هم اکنون هم در حال اجرای بخش اعظم تعهدات خود است."
اروپا می داند که امریکا با نقض برجام بدعت خطرناکی را گذاشته است و اکنون ازسایر کشورهای عضو برجام هم می‌خواهد به تعهدات بین‌المللی خود پایبند نباشند. اکنون این سوال مطرح است که اروپایی ها چرا باید در برابر قلدری و یکجانبه‌گرایی آمریکا کوتاه بیایند و چرا این کشورها به جای ایران به آمریکای ناقض برجام فشار نمی‌آورند که بخواهد به برجام برگردد و به تعهداتش عمل کند.
با توجه به استمرار سیاست‌های یکجانبه ترامپ؛ به نظر می رسد اروپا دو راه پیش رو دارد:
راه نخست؛ پایبندی دربرجام وعملگرایی درقبال تعهدات در چارچوب توافق چند جانبه و ادامه اجرای قطعنامه 2231 شورای امنیت است.
راه دوم؛ ورود به مسیر اشتباه است که در اینصورت اروپا منفعل و از برجام دور خواهد شد.
اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در این زمینه پیام روشنی دارد. تبعیت از زورگو مخاطره آمیز است و می‌تواند ثبات، صلح و امنیت جهانی را تهدید کند.
112
نویسنده: جمشید امین زاده
بیشتر بخوانید:
خطیب‌زاده: ناتوانی اروپا با خروج آمریکا از برجام، ثابت شد
برجام و تحولات منطقه محور رایزنی ظریف و لاوروف در مسکو
