متخصصان علوم اعصاب معتقدند بسیاری از بیماری های داخلی مغز تحت تاثیر شرایط روحی روانی افراد نیز قرار دارند. تومورها یکی از اختلالات مغز و اعصاب هستند که در این نوشتار بررسی خواهد شد.
"تومور مغزی"، یک توده یا رشد سلول های غیر طبیعی در مغز است. تومورهای مغزی به صورت اولیه یا ثانویه هستند.
تومور مغزی اولیه در مغز ایجاد می شود. بسیاری از تومورهای اولیه مغزی خوش خیم هستند. تومور مغزی ثانویه که به عنوان متاستاز شناخته می شود، زمانی رخ می‌دهد که سلول های سرطانی از یک عضو دیگر مانند ریه و سینه به مغز می رسند. علائم تومور مغزی بستگی به محل و اندازه تومور دارد. برخی تومورها با آسیب رساندن به بافت مغزی باعث آسیب مستقیم می‌شوند و برخی از تومورها، باعث فشار بر بافت اطراف مغز می‌شوند.
تومور مغزی به تومورهای مغزی اولیه و ثانویه تقسیم بندی می شوند. نوروم آکوستیک، استروسیتوم، متاستاز مغزی، کارسینوم عضله کورئید، Craniopharyngioma، تومورهای Embryonal، Ependymoma، گلیوبلاستوما، گلیوما، Medulloblastoma، مننژیوم، Oligodendroglioma، تومورهای مغزی کودکان، پینه بلاستوما، تومورهای هیپوفیز و تومورهای مغزی ثانویه، تومورهای اولیه هستند.
تومورهای مغزی ثانویه اکثر سرطان های مغز را تشکیل می‌دهند.
آنها در یک قسمت از بدن شروع به گسترش می‌کنند و با متاستاز به مغز می‌آیند. سرطان‌هایی که می‌توانند به مغز متاستاز کنند شامل سرطان ریه، سرطان پستان، سرطان کلیه و سرطان پوست هستند. تومورهای مغزی ثانویه همیشه بدخیم هستند. تومورهای خوش خیم از یک قسمت از بدن به بخش دیگر گسترش نمی یابند.
علائم تومور مغزی بستگی به محل و اندازه تومور دارد.
برخی تومورها با آسیب رساندن به بافت مغزی باعث آسیب مستقیم می‌شوند و برخی از تومورها، باعث فشار بر بافت اطراف مغز می‌شوند.
هنگامی که یک تومور رو به رشد روی بافت مغزی شما فشار می‌آورد علائم تومور مغزی قابل توجهی خواهید داشت.
سردرد یکی از نشانه‌‌های شایع تومور مغزی در یکی از حالت‌هایی است که یا هنگام بیدار شدن بدتر شود، یا در حالی که شما خواب هستید، رخ دهد و یا به واسطه سرفه، عطسه کردن یا ورزش، بدتر شود.
همچنین ممکن است علائم تومور مغزی مواردی چون استفراغ، بینایی تار یا دید دوگانه، گیجی، تشنج (به ویژه در بزرگسالان)، ضعف اندام یا بخشی از صورت و تغییر در عملکرد ذهنی باشد.
از دست دادن حافظه، مشکل نوشتن یا خواندن، تغییر در توانایی شنیدن، طعم یا بو، کاهش هوشیاری که ممکن است شامل خواب آلودگی و از دست دادن هوشیاری باشد، مشکل بلعیدن، سرگیجه، مشکلات در چشم، شامل پلک زدن مداوم یا افتادگی پلک، حرکات غیر قابل کنترل، لرزش دست، از دست دادن تعادل، از دست دادن کنترل مثانه یا روده، بی حسی یا سوزش در یک طرف بدن، مشکل صحبت کردن یا درک آنچه دیگران می‌گویند، تغییر خلق، شخصیت، احساسات و رفتار، مشکل در راه رفتن و ضعف عضلانی در صورت، بازو، از سایر علائم تومور مغزی هستند.
شایعترین علائم تومور مغزی
در صورتی که تومور مغزی در هیپوفیز ایجاد شود، علائمی چون تخلیه نوک پستان یا گالاکتوره، اختلال قاعدگی در زنان، توسعه بافت پستان در مردان، بزرگ شدن دست و پا، حساسیت به گرما یا سرد، افزایش مقدار موی بدن یا هیرسوتیسم، فشار خون پایین، چاقی و تغییر در دید، مانند تاری دید مشاهده می شود.
تومورهای مغزی اولیه در خود مغز یا در بافت‌های نزدیک به آن، از قبیل غشاهای پوشش دهنده مغز (مننژ)، اعصاب جمجمه، غده هیپوفیز یا غدد پینه آل ایجاد می‌شوند.
تومورهای مغزی اولیه هنگامی شروع به رشد می‌کنند که جهش در DNA سلول‌های طبیعی رخ دهد. این جهش‌ها به سلول‌ها اجازه رشد و تقسیم شدن و افزایش تعداد سلول‌ها، بدون مرگ سلولی را می‌دهد. نتیجه؛ توده‌ای از سلول‌های غیر طبیعی است که تومور مغزی را تشکیل می دهد.
در بزرگسالان، تومورهای اولیه مغزی بسیار کمتر از تومورهای ثانویه مغزی هستند.
تومورهای ثانویه یا متاستاز، تومورهایی هستند که از سرطان جاهای دیگر بدن به مغز گسترش می یابد. تومورهای مغزی ثانویه اغلب در افرادی که سابقه سرطان دارند، رخ می‌دهد؛ اما در موارد نادر، تومور متاستاز مغزی ممکن است اولین نشانه سرطان باشد که در جاهای دیگر بدن شما ایجاد شده است. در بزرگسالان، تومورهای مغزی ثانویه بسیار شایع تر از تومورهای اولیه مغز هستند. هر گونه سرطان می‌تواند به مغز منتقل شود، اما سرطان سینه، سرطان کولون، سرطان کلیه و سرطان ریه و ملانوما، از انواع رایج هستند.
سابقه خانوادگی، افزایش سن، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و قرار گرفتن در معرض اشعه، خطر ابتلا به تومورهای مغزی را افزایش می دهند.
اگر مشکوک به علائم تومور مغزی هستید، پزشک ممکن است تعدادی از تست ها و روش هایی را برای تشخیص بهتر شرایط شما توصیه کند. امتحان عصبی یکی از این روش هاست. امتحان عصبی ممکن است بینایی، شنوایی، تعادل، هماهنگی، قدرت و رفلکس را مورد بررسی قرار دهد. دشواری در یک یا چند ناحیه ممکن است سرنخی درباره بخشی از مغز شما فراهم کند که توسط تومور مغزی آسیب دیده است.
آزمایش های تصویربرداری چون تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) معمولاً برای کمک به تشخیص تومورهای مغزی استفاده می‌شود.
آزمایش ها برای پیدا کردن سرطان در قسمت‌های دیگر بدن، یکی دیگر از روش های تشخیصی است. اگر که تومور مغزی شما مشکوک به سرطان از ناحیه دیگر باشد، پزشک آزمایش‌ها و روش‌هایی را برای تعیین محل سرطان انجام می‌دهد. یک نمونه از این روش ها ممکن است اسکن CT یا PET باشد تا نشانه‌هایی از سرطان در جای دیگر را جستجو کند.
درمان تومور مغزی بستگی به نوع، اندازه و محل تومور و همچنین سلامت کلی فرد دارد. اگر تومور مغزی در جایی قرار بگیرد که قابل دسترسی باشد، جراح شما برای از بین بردن تومورهای مغزی، از روش جراحی استفاده می کند. در برخی موارد، تومورها کوچک و در دسترس هستند که از بافت مغز جدا می‌شوند. در موارد دیگر، تومورها نمی توانند از بافت اطراف جدا شوند یا در محدوده حساس مغز شما واقع هستند و جراحی خطرناک است.
در چنین شرایطی، پزشک راه حل دیگری برای از بین بردن تومور را پیشنهاد می‌کند. حتی از بین بردن یک قسمت از تومور مغزی، ممکن است به کاهش نشانه ها و علائم تومور مغزی کمک کند. جراحی برای از بین بردن تومور مغزی دارای خطراتی چون عفونت و خونریزی است.
خطرات دیگر ممکن است به بخشی از مغز شما که تومور در آن قرار دارد بستگی داشته باشد.
به عنوان نمونه، جراحی یک تومور در نزدیکی اعصاب که به چشم متصل است، خطر از بین رفتن دید و بینایی را در پی خواهد داشت.
پرتودرمانی روش دیگر درمانی است که با استفاده از پرتوهای پر انرژی مانند اشعه ایکس یا پروتون‌ها برای از بین بردن سلول های تومور مغزی انجام می شود.
شیمی درمانی نیز روشی است که برای از بین بردن سلول های تومور استفاده می‌شود. داروهای شیمی درمانی می تواند به صورت خوراکی به صورت قرص یا تزریق داخل رگ مصرف شود اما درمان دارویی هدفمند روی ناهنجاری‌های خاص موجود در سلول‌های سرطانی تمرکز می کند.
با مسدود کردن این ناهنجاری‌ها، درمان های هدفمند دارو می تواند موجب مرگ سلول های سرطانی شود. داروهای هدفمند برای انواع خاصی از تومورهای مغزی در دسترس هستند و بسیاری از آنها در آزمایشات بالینی مورد مطالعه قرار می‌گیرند. بسیاری از انواع مختلف درمان هدفمند در حال توسعه هستند.
از آنجا که تومورهای مغزی می توانند در بخش هایی از مغز رشد کنند که مهارت های حرکتی، گفتاری، بینایی و تفکری را کنترل می کنند، توان بخشی ممکن است ضروری باشد.
لیدا مکتبی
