سد کمال خان در مسیر رودخانه «هیرمند» و در هجده کیلومتری جنوب شهر «زرنج» مرکز ولایت نیمروز در جنوب غربی افغانستان، احداث شده است.
قرارداد آب روخانه هیرمند بین جمهوری اسلامی ایران و افغانستان در سال 1351 هجری شمسی به امضاء رسیده است و براساس آن، سالانه 850 میلیون متر مکعب از آب هیرمند به ایران تعلق دارد.
بر اساس ماده پنجم معاهده آب رودخانه هیرمند، افغانستان هیچگونه ادعایی بر آب این رودخانه بیشتر از میزانی که در این معاهده آمده است، ندارد، حتی اگر به آب بیشتری نیاز داشته باشد.
به گزارش خبرگزاری ایران پرس، حسین امیرعبدالهیان وزیر امور خارجه در جلسه علنی امروز سه شنبه مجلس شورای اسلامی و در پاسخ به سوال حبیب‌الله دهمرده نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی در خصوص وضعیت اختصاص حقابه ایران از رودخانه هیرمند اظهار داشت: ما از هیأت حاکمه موقت افغانستان در رابطه با رودخانه هیرمند رضایت نداریم و معتقدیم در موضوع آب بهتر از آنچه در ماه‌های گذشته عمل شد می‌توانستند اقدام کنند.
وی افزود: در مذاکرات مستقیم با سرپرست وزارت خارجه افغانستان و پیگیری‌های نماینده ویژه کشورمان در امور افغانستان، برای چندمین بار در ماه‌های گذشته این مسأله را از زبان آنها شنیده‌ایم که حقابه ایران از هیرمند را به رسمیت شناختیم و مورد تأکید قرار داده‌اند.
وزیر امور خارجه با اشاره به برگزاری نشست کمیساریای مشترک ایران و افغانستان در خصوص رودخانه هیرمند و نیز آزادسازی آب از سد کمال‌خان افغانستان به سمت ایران در ماه‌های گذشته گفت: بخش کمی از این آب به سمت ما آمد و ذخیره سد نیز رو به پایان است و البته کارشکنی‌هایی در افغانستان در این خصوص صورت گرفته است.
امیرعبدالهیان افزود: در زمان افزایش ذخیره سد، درخواست رهاسازی آب را از طرف افغان داشتیم که مسأله لایروبی را مطرح کردند و بعد از آنکه ما برای کمک به لایروبی اعلام آمادگی کردیم، هیأت حاکمه افغانستان اعلام کرد که در این خصوص سه میلیون دلار نیاز به کمک مالی دارند.
وی ادامه داد: هیأت حاکمه افغانستان پذیرفته است که حقابه ایران را پرداخت کند اما الان کمبود آب را علت تأخیر اعلام می‌کند.
وزیر امور خارجه گفت: یکی از مصادیق راستی‌آزمایی عملکرد هیأت حاکمه افغانستان برای ما موضوع رودخانه هیرمند و اختصاص حقابه ایران و اجرای قرارداد سال 1351 است.
وی اضافه کرد: در داخل هم طرح روئین‌تن‌سازی سیستان و بلوچستان به عنوان یک برنامه داخلی در دست پیگیری است اما در مورد حقابه ایران از هیرمند هم چون قرارداد دو جانبه داریم در صورتی که تخلفی رخ دهد در مجامع بین‌المللی پیگیری خواهیم کرد.
امیرعبدالهیان همچنین با اشاره به برنامه طرف ایرانی برای اعزام کارشناسان خود برای بازدید از رودخانه بالادست سد کجکی افغانستان و اندازه‌گیری شاخص‌های میزان آب، خاطرنشان کرد: سرپرست وزارت خارجه افغانستان قول داده که کمتر از چند هفته دیگر امکان این بازدید را فراهم کند و امیدواریم در این رابطه متعهدانه عمل کنند.
وی در عین حال خاطرنشان کرد: طرف افغان می‌گوید به دلیل برخی ناهماهنگی‌ها و آشفتگی‌ها در این کشور مشکلاتی در این حوزه وجود دارد اما آب را رهاسازی کرده‌‌اند و ما هم با توجه به ابراز حسن نیتی که طرف مقابل کرده تلاش داریم که از طریق تلاش‌های دوجانبه مسأله حقابه ایران از هیرمند را حل کنیم.
112
بیشتر بخوانید:
دستور معاون اول رئیس جمهور برای پیگیری حقابه هیرمند در استان سیستان و بلوچستان
سرلشکر باقری: حقابه هیرمند در سطوح مختلف در حال پیگیری است
محرابیان: تاکنون هیچ اتفاق خاصی در زمینه آزادسازی آب هیرمند رخ نداده است
آب در بستر خشکیده رود هیرمند جاری شد+ ویدیو
خطیب‌زاده: هیات حاکمه امروز افغانستان مسئول اجرای قرارداد هیرمند است
تاکید «محمداشرف غنی» بر اجرای معاهده آب رودخانه هیرمند با ایران
