با توجه به این امر و نیز این واقعیت که ایران چند دهه است در معرض تحریم های تسلیحاتی قرار دارد، لذا توجه به توانمندی های داخلی برای تامین شناورها و تجهیزات دریایی سرلوحه فعالیت های جهاد خودکفایی نیروی دریایی سپاه پاسداران و صنایع دریایی ایران قرار گرفته است.
نوآوری ندسا
نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (ندسا) که در اواسط جنگ تحمیلی شکل گرفت، پس از دفاع مقدس با استفاده از تکنولوژی روز دنیا توانست به تدریج شناورهای رزمی و لجستیکی و دیگر تجهیزات مورد نیاز خود را به صورت بومی و خودکفا تولید کند.
نیروی دریایی سپاه پاسداران از زمان دفاع مقدس تا مدتها در حوزه شناوری به قایق های تندروی خود متکی بود، یعنی مجموعه ای از شناورهای کوچک و سریع که بسته به نوع ماموریت به مین، اژدر، موشک یا راکت انداز مجهز شده و پوشش مرزهای دریایی کشور را در مناطقی مثل خلیج فارس تامین می کند، اما در سالهای اخیر یک تغییر مهم در حوزه طراحی شناورهای تندرو در سپاه یعنی تلاش برای طراحی و ساخت شناورهای دو بدنه (کاتاماران) رخ داده است.
شناورهای کاتاماران از دو بدنه جدا از هم تشکیل شده که توسط یک بدنه میانی به یکدیگر متصل می‌شوند. بر خلاف شناورهای تک بدنه که برای ایجاد تعادل خود از مخازن «بالاست» استفاده می‌کنند، در شناورهای کاتاماران به منظور پایدارسازی بدنه در آب از فاصله عرضی میان دو بدنه استفاده می‌شود و هرچه این عرض بیشتر باشد، پایداری بیشتر خواهد بود.
یکی دیگر از مزایای مهم این نوع طراحی ایجاد قابلیت حرکت در آب های بسیار کم عمق، شاید چیزی در حدود دو متر یا کمتر است. گام اول در این زمینه با ساخت شناور شهید ناظری برداشته شده و گام بعدی اکنون با رونمایی و به آب انداختن شناور شهید سلیمانی محقق شده است.
سردار دریادار «علیرضا تنگسیری» فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران (ندسا) در مرداد 1401 درحاشیه جشنواره مالک اشتر سپاه با بیان اینکه این نیرو در سه سال و اندی گذشته 8 الحاق درنیروی دریایی سپاه داشته که عموما از تجهیزات داخل کشور درست شده است، گفت: یکی از افتخارات نیروی دریایی سپاه این است که از سازه‌های درون کشور استفاده می‌شود که در این راستا شناور شهید سلیمانی با بدنه اینکت رادارگریز ساخته شده است. این رده (کلاس) به نام شهید سلیمانی نامگذاری شده است و با طراحی و ساخت بومی در صنایع دریایی شهید محلاتی در بوشهر و همزمان در قشم و بندرعباس هم در حال ساخت است.
وی در خصوص ناو شهید سلیمانی گفت: این شناور منحصر به فرد با بدنه ای کاملا جدیدموسوم به «اینکت» Incat است. شناور شهید سلیمانی در واقع کاتاماران اینکت یعنی شناور کاتاماران همراه سینه است. قابل ذکر است که تنها 3 کشور در جهان توانایی طراحی و ساخت شناورهای آلومینیومی با طول بیش از 60 متر را دارند که ایران از جمله آنها محسوب می شود.
رونمایی
نهمین آیین الحاق تجهیزات تخصصی و دفاعی (شناوری) نیروی دریایی سپاه روز دوشنبه 14 شهریور 1401 با حضور سردار سرلشکر «محمد باقری» رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، سردار سرلشکر «حسین سلامی» فرمانده کل سپاه، سردار دریادار «علیرضا تنگسیری» فرمانده نیروی دریایی سپاه، «مهدی دوستی» استاندار هرمزگان، نماینده ولی فقیه و امام جمعه بندر عباس و جمعی از مقامات و مسئولین لشکری و کشوری در بندرعباس برگزار شد.
در این مراسم شناور گشتی رزمی شهید سلیمانی، شناور تندرو کلاس موشک انداز شهید روحی و شناور تندرو موشک انداز شهید دارا به تجهیزات سازمان رزم نیروی دریایی سپاه الحاق شد.
سردار باقری درباره شناور شهید سلیمانی با اشاره به بدنه شناسا گریز با سطح مقطع راداری بسیار پایین تاکید کرد که این شناور را می‌توان بعنوان دستاورد ملی برای کشور دانست. در تولید شناور شهید سلیمانی از تجربیات فرماند‌هان، مدیران، کاربران در رده‌های مختلف لشکری، (سپاه، ارتش و وزارت دفاع) و کشوری (مراکز تحقیقاتی، شرکت‌های دانش بنیان و دانشگاه‌های صنعتی کشور) در راستای افزایش کیفیت محصولات و بهره مندی از فن آوری روز دنیا استفاده شده است.
سردار سرلشکر پاسدار «حسین سلامی» فرمانده‌کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز گفت: ساخت ناو رزمی موشک‌انداز شهید سلیمانی نشان داد که یک ملت می‌تواند برای ملت‌هایی که می‌خواهند مستقل باشند یک الگو و مدل موفق از ایستادگی و ثبات قدم را ارائه دهد.به گفته سردار تنگسیری فرمانده ندسا؛ ورود شناور شهید سلیمانی به سازمان نیروی دریایی سپاه نشان دهنده این است که نام حاج قاسم در اقیانوس‌ها طنین انداز است.
ویژگی ها
شناور رزمی شهید سلیمانی که شناوری در ابعاد یک پاس ناو است با 67 متر طول، 600 تن وزن جابجایی با توجه به نوع طراحی، قابلیت دریانوردی و اجرای انواع عملیات در آبهای دور و در شرایط نامساعد دریایی و اقیانوس‌ها را دارد. این شناور نسبت به شناورهای هم اندازه خود از قابلیت مانور بسیار بالاتر و شعاع چرخش بسیار کمتری برخوردار است که این قابلیت در اجرای تاکتیک‌های متنوع آفندی و پدافندی بسیار اهمیت دارد.
شناور شهید سلیمانی مجهز به چهار دستگاه موتور پرقدرت بومی شده در کشور است که امکان حضور سریع در صحنه عملیات و نیز قابلیت دریانوردی برد بلند را بدون نیاز به پشتیبانی ساحلی، برای دفاع از منافع جمهوری اسلامی در آبهای دور فراهم می‌کند.برد این شناور گشتی رزمی پنج هزار مایل دریایی است و امکان حضور ندسا در آبهای آزاد را فراهم می آورد.
قابلیت حمل و نشست و برخاست بالگرد دریای در شب و روز، حرکت در آب های ناآرام با توجه به ماموریت های اقیانوسی، حمل و به آب اندازی و از آب گیری انواع شناورهای تندرو تهاجمی و پهپاد عمود پرواز در حین دریانوردی مبنی بر توانمندی نبرد ترکیبی (سطح هوایی و موشکی) در آبهای دور نیز از دیگر ویژگی‌های این شناور است.
شناور رزمی شهید سلیمانی در حوزه اشراف اطلاعاتی و شناسایی و پایش اهداف و رفت و آمد‌های سطحی، زیرسطحی و هوایی مجهز به پیشرفته‌ترین سامانه‌های کشف و آشکار سازی، شنود راداری، مخابراتی و جنگ الکترونیک است.از دیگر قابلیت‌های این شناور بهره مندی از سامانه‌های بومی خود حفاظتی، تجهیزات روز ارتباطی و مخابراتی (مجهز به انواع رمز کننده) و دیتا لینک ها است.
شناور شهید سلیمانی نخستین شناور رزمی ایران است که مجهز به سامانه‌های پدافند هوایی عمود پرتاب، بردکم و متوسط بصورت ترکیبی است. از جمله قابلیت های این شناور شلیک موشک های پدافندی از لانچرهای عمود پرتاب تا برد بیش از 150 کیلومتر است.
این شناور در عین حال مجهز به سامانه‌های خودکار و نیمه خودکار، توپ‌های 20 میلیمتری و 30 میلیمتری برای دفاع پیرامونی در درگیری با اهداف پروازی و سطحی است.
این شناور مجهز به نخستین سامانه پرتاب ترکیبی موشک‌های سطح به سطح برد کوتاه و متوسط با بهره مندی از اتاق عملیات مبتنی بر نرم افزار بومی مدیریت یکپارچه صحنه نبرد با قابلیت تشخیص نوع هدف یا تهدید و تخصیص آنها به سامانه‌های آفندی و پدافندی است.
استفاده از آخرین تجربیات موجود در دنیا در طراحی و جانمایی فضا‌ها، اماکن، چیدمان تجهیزات، ترکیب رنگ، انتخاب تجهیزات و در راستای ایجاد تمرکز فکری و روانی خدمه شناور از دیگر ویژگی‌های این شناور است. پیش بینی فضای اسکان کارکنان همراه برای اجرای ماموریت‌های رزمی و آموزشی و فضای پزشکی مجهز به تجهیزات کامل امدادی از دیگر ویژگی‌های شناور شهید سلیمانی است.
شناور شهید سلیمانی در حال حاضر مسلح ترین شناور کل ناوگان دریایی ایران محسوب می شود و ترکیب تسلیحاتی قابل توجهی شامل ضد سطحی، ضد زیر سطحی ، ضد هوایی و عملیات تهاجمی با استفاده از قایق های تندرویی که حمل می کند دارد.
ضمن اینکه این شناور قابلیت پذیرش بالگرد هم دارد که ابتدا تصور می شد صرفا قابلیت پذیرش بالگرد های سبک را دارد ولی با توجه به پذیرش بل 4012 استحکام بالاتری دارد و در زمینه تهاجمی هم می تواند یک فروند بالگرد شاهد 285 ندسا را در حالت فول لود حمل کند.
نویسنده: سید رضا میرطاهر
117
