اینستکس سامانه‌ای است که کشورهای اروپایی در سال 2019 برای محافظت از تجارت با ایران در برابر تحریم‌های آمریکا راه اندازی کرده بودند. مقام‌های عالی‌رتبه اروپایی بارها اعتراف کردند با توجه به اینکه شرکت‌های خصوصی را نمی‌توان به تجارت با کشوری مجبور کرد اینستکس تنها اقدامی نمادین به شمار می‌رود.
وزرای خارجه فرانسه و آلمان روز گذشته (پنجشنبه) ادعا کردند ۱۰ سهامدار اینستکس (بلژیک، آلمان، فنلاند، دانمارک، فرانسه، هلند، نروژ، اسپانیا، سوئد و انگلیس) به این جمع‌بندی رسیدند که بعد از امتناع ایران برای کار کردن با این سامانه دلیلی برای ادامه فعالیت آن وجود ندارد.
به گزارش خبرگزاری ایران پرس، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در واکنش به تصمیم کشورهای سهامدار اینستکس، اظهار کرد دولتهای اروپایی پس از خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از برجام، متعهد شده بودند که با اتخاذ راهکارهای ضروری، استمرار منافع اقتصادی ایران از تعهدات رفع تحریمی برجام را محقق سازند. یکی از سازوکارهایی که اروپایی‌ها خود برای انجام این تعهد مطرح کردند، تاسیس اینستکس به عنوان یک کانال مالی برای تسهیل تجارت بین ایران و اروپا بود.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: جمهوری اسلامی ایران اگرچه هرگز به این سازوکار تکیه نکرده و دل نبسته بود، اما در کمال حسن نیت، از هیچ همکاری مقتضی برای فعالیت این کانال دریغ نکرد. متاسفانه دولت های اروپایی در کنار بی عملی در خصوص سایر تعهدات خود، در راه اندازی موثر ایستکس نیز ناکام بودند و اقدامات لازم و ضروری برای فعالسازی آن در قالب انجام تعهدات اروپا ذیل برجام را انجام ندادند.
وی دلیل اصلی ناکامی اینستکس را نبود اراده جدی و ناتوانی دولتهای اروپایی در ایفای تعهداتشان در مسیر جبران خروج یکجانبه آمریکا از برجام و همراهی آن‌ها با تحریم‌های غیرقانونی آمریکا، عنوان کرد.
سخنگوی دستگاه سیاست خارجی با تاکید مجدد بر اینکه جمهوری اسلامی ایران هیچگاه به اینستکس دل نبسته بود و تجارت بین المللی خود را از سایر کانالهای مالی و بانکی بین المللی انجام داده است، خاطرنشان کرد: مقصر جلوه دادن ایران در بیانیه تعطیلی اینستکس، تلاشی واهی برای سرپوش گذاشتن بر ناکامی مطلق اروپا در حداقل توانایی برای استقلال مالی از آمریکاست. / 114
بیشتر بخوانید:
اروپا سامانه تجارت با ایران، اینستکس را منحل کرد
انتقاد مدیر اینستکس از همکاری نکردن بانک‌های بزرگ اروپایی با ایران
