جنگ ائتلاف سعودی که از سال 2015 آغاز شد، علاوه بر همه خسارت‌های زیرساختی، پیامدهای انسانی متعددی نیز داشته که کشته و زخمی شدن، آوارگی و اسارت نیروهای انسانی از جمله این پیامدهای انسانی محسوب می‌شود.
آمارهایی در خصوص شمار کشته‌ها و زخمی‌ها و آواره‌های جنگ یمن وجود دارد، اما در خصوص شمار اسرای این جنگ اطلاعات چندانی وجود ندارد. با این حال، گزارش‌های متعددی در خصوص شکنجه اسرای یمنی از سوی نیروهای عبد ربه منصور هادی، نظامیان عربستانی و نظامیان اماراتی منتشر شد.
در برخی از گزارش‌ها آمده است، اسرای یمنی در اشکال مختلف از جمله خشونت بدنی، تجاوز جنسی، تهدید با سگ‌های گرسنه و کمبود امکانات بهداشتی تحت شکنجه قرار گرفته‌اند. شماری از اسرای یمنی نیز در زندان‌های دولت مستعفی و دولت‌های امارات و عربستان جان باخته‌اند.
«فهمی الیوسفی» معاون وزیر اطلاع‌‌رسانی یمن در این خصوص گفت: «ائتلاف سعودی، اسرای یمنی را شکنجه و قتل عام می‌کردند و در زندان‌های عربستان تعدادی از اسرا کشته شدند و اعضای بدن آن‌ها فروخته شد».
در چنین شرایطی، موضوع تبادل اسرا از سوی دولت‌های یمنی (دولت نجات ملی مستقر در صنعا و دولت مستعفی منصور هادی مسقر در عدن) در چند نوبت پیگیری شد. دولت مستعفی یمن و انصارالله در توافق دسامبر 2018 استکهلم درباره تبادل اسرا نیز توافق کرده بودند، اما این موضوع به دلیل کارشکنی ائتلاف سعودی و خود دولت مستعفی یمن به صورت کامل اجرا نشد و صرفاً شمار اندکی از اسرای طرفین آزاد شدند.
طرف‌های یمنی در امان، پایتخت اردن نیز چند دور نشست برگزار کردند که در این نشست‌ها درباره تبادل اسرا توافقاتی داشتند، اما این توافق‌ها نیز به مرحله اجرا نرسید. عملیات تبادل اسرا که از چهارشنبه گذشته آغاز شد ماحصل مذاکرات ژنو است که دولت مستعفی و دولت نجات ملی یمن اواخر سپتامبر انجام داده و درباره تبادل اسرا به توافق رسیدند.
بزرگ‌ترین تبادل اسرا میان طرف‌های یمنی
این عملیات، بزرگ‌ترین تبادل اسرا میان طرف‌های یمنی است. «عبدالقادر مرتضی» رئیس کمیته اسرای یمن در صنعا گفت، توافق مبادله در این مرحله شامل 1081 اسیر است که 681 نفر آنان اسرای یمنی و 400 نفر اسرای ائتلاف آل سعود هستند. این توافق برای تبادل اسرا با میانجی‌گری صلیب سرخ انجام شده است.
تبادل اسرا اهمیت زیادی دارد؛ از یک سو، بیانگر این است که خشونت روند نزولی پیدا کرده و طرفین در مسیر مذاکره و گفتگو برای کاستن از خشونت و درگیری قرار دارند. از سوی دیگر، نشان می‌دهد موضوعات و ادعایی نظیر کنار گذاشتن انصارالله از قدرت در شرایط کنونی نه تنها اعتباری ندارد بلکه دولت نجات ملی یکی از سازمان‌یافته‌ترین گروه‌ها در ساختار قدرت یمن هستند که در آینده سیاسی این کشور نیز نقش مهمی ایفا خواهند کرد.
نکته دیگر این است در میان اسرایی که از سوی دولت نجات ملی آزاد شدند شماری تابعیت سعودی و سودانی دارند که این موضوع نیز بیانگر ضربه‌هایی است که ارتش و کمیته‌های مردمی یمن به ائتلاف سعودی به خصوص در چهار دور عملیات بازدارندگی از اوت 2019 تاکنون وارد کرد.
در همین راستا، «محمد عبدالسلام»، رئیس هیات ملی یمن برای گفت وگوهای صلح گفت حضور اسرای سعودی در میان آزادشدگان نشانه قدرت ماست و شمار دیگری از سربازان سعودی نیز هم اکنون نزد ما اسیرند». 113
نویسنده: سید رضی عمادی
بیشتر بخوانید:
شادمانی و پایکوبی یمنی‌ها در پی تبادل اسرا | پخش زنده از ایران پرس
ورود اولین گروه اسرای یمنی به فرودگاه صنعا
تصمیم سودان برای خروج نیروهایش از جنگ یمن
