ولید المعلم از سال 2006 تاکنون یعنی به مدت 14 سال وزیر امور خارجه سوریه بود. یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های المعلم این بود که به نظام سیاسی این کشور و شخص بشار اسد حتی در بحرانی‌ترین زمان‌ها وفاداری داشت و با وقوع بحران‌ها دچار تغییر مواضع نشد.
بر این اساس، در حالی که اغلب وزرای کابینه سوریه از سال 2011 که بحران در این کشور آغاز شد تا کنون تغییر کردند، ولید المعلم در سمت وزیر خارجه این کشور باقی ماند. علاوه بر این، ولید المعلم وزیری بود که از اظهارات تنش‌زا خودداری می‌کرد و به سیاست خارجی سوریه نیز نگاه فرقه‌گرایانه نداشت.
فیصل المقداد 66 ساله در شرایطی به‌عنوان وزیر خارجه جدید سوریه جایگزین المعلم شد که برای مدت 26 سال در وزارت خارجه این کشور مشغول است. المقداد در سال 1995 به دفتر نمایندگی سوریه در سازمان ملل پیوست و در کمیته‌های مختلف سازمان ملل فعالیت کرد و به‌عنوان معاون نماینده دائم و نماینده سوریه در شورای امنیت تعیین شده بود.
وزیر خارجه جدید سوریه ریاست چندین جلسه شورای امنیت و همچنین ریاست چند جلسه مجمع عمومی را به‌عنوان معاون رئیس مجمع بر عهده داشت و در سال 2003 نیز به‌عنوان نماینده دائم سوریه در سازمان ملل تعیین شد. فیصل المقداد از سال 2006 تاکنون معاون وزیر خارجه سوریه بود.
با توجه به این رزومه کاری باید گفت معرفی فیصل المقداد به‌عنوان وزیر خارجه جدید سوریه، اقدامی عقلانی بود. المقداد با 26 سال حضور در بالاترین رده‌های مسئولیتی در وزارت خارجه آگاهی و تجربه زیادی بر امور سیاست خارجی و همچنین بر نظام جهانی دارد و از سوی دیگر به مدت 14 سال معاون ولید المعلم بوده و می‌تواند عنصر «تداوم و پایداری» را در سیاست خارجی سوریه حفظ کند.
نکته دیگر این است که هم فیصل المقداد و هم معاون وی، بشار الجعفری که از سال 2006 جایگزین فیصل المقداد به‌عنوان نماینده سوریه در سازمان ملل متحد بود، به چالش‌های اصلی سیاست خارجی سوریه شناخت دارند.
به نظر می‌رسد مهم‌ترین چالش پیش‌روی وزیر خارجه جدید سوریه، دفاع از این کشور در مجامع جهانی در مقابل مداخله‌های خارجی است. سوریه از سال 2011 تا کنون با امواج متعددی از مداخله خارجی به رهبری آمریکا در امور داخلی خود مواجه است. بشار الجعفری در نیویورک این هجمه و رویکرد مداخله‌گرایانه را بارها از تریبون شورای امنیت سازمان ملل متحد مشاهده کرد.افشای نقش آمریکا و متحدانش در امور داخلی سوریه و به‌خصوص در حمایت از شبه‌نظامیان و گروه‌های تروریستی یکی از امور مهمی است که دستگاه دیپلماسی سوریه باید بتواند آنرا انجام دهد.
چالش مهم دیگر، مواجهه با رویکرد «سوریه‌ستیز» برخی کشورهای عربی به‌خصوص عربستان سعودی است که مخالف اصلی بازگشت دمشق به اتحادیه عرب محسوب می‌شود. این کشورها خواستار دست کشیدن سوریه از سیاست خارجی مستقل و به‌خصوص قطع ارتباط با جمهوری اسلامی ایران و محور مقاومت هستند، در حالی که ایران و مقاومت منطقه نقش پررنگی در حفظ تمامیت ارضی و نظام سیاسی سوریه در یک دهه اخیر ایفا کردند. با توجه به تسریع روند عادی‌سازی روابط برخی کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی، امکان اتخاذ مواضع مشترک با این رژیم علیه سوریه وجود دارد که تیم جدید دیپلماسی خارجی سوریه باید در این خصوص هوشیاری به خرج دهد.
سابقه فیصل المقداد، وزیر خارجه و بشار الجعفری، معاون وی، در وزارت خارجه سوریه نشان می‌دهد در دوره جدید نیز ارتقای روابط با جمهوری اسلامی ایران و محور مقاومت در دستور کار قرار خواهد گرفت؛ موضوعی که محمدجواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در تماس تلفنی با فیصل المقداد بر آن تأکید کرد.
سيد رضی عمادی
115
بیشتر بخوانید:
ولید المعلم درگذشت+ زندگینامه
انتصابات جدید در وزارت خارجه سوریه/ فیصل المقداد؛ وزیر خارجه جدید
